۰ نفر

دماوند و تهدید ویلاسازی و معدن‌کاوی

۱۳ تیر ۱۳۹۷، ۵:۳۸
کد خبر: 282892
دماوند و تهدید ویلاسازی و معدن‌کاوی

«ای دیو سپید پای در بند!‌ای گنبد گیتی!‌ای دماوند!» آرش سال‌هاست که تیرش را بر شانه‌های استوار تو از کمان رها کرده و ضحاک در دامنه‌های تو به‌خاک کشیده شده است. امروز اما به نظر تنهاترین می‌آیی. تو همواره در اوج بودی و امروز توان دیدن حضیض تو نیست! امروز روز توست، تویی که دیر زمانیست نشان از شجاعت، ایستادگی و بخشندگی مردم ایران زمین هستی.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، فعالان محیط‌زیست نسبت به آسیب‌دیدگی تو هشدار می‌دهند و نبود یک ناظر واحد را عامل خطرناکی می‌دانند که دیر یا زود گریبان ستیغ بلندترین قله ایران را خواهد گرفت. انجمن دوستداران دماوند تشکیل شده و هدف نجات تو از نابودی ناگزیر است. در هر صورت مسلک تو خاکسترنشینی نیست و برخواهی خاست.

یک فعال محیط‌زیست با بیان اینکه متاسفانه در حال حاضر بخش‌هایی از دماوند شکاف خورده است، گفت: تصمیمات اتخاذ شده برای حفاظت از دماوند باید ضمانت اجرایی داشته باشد و یک عزم ملی برای آن ایجاد شود. کیخسرو یزدانی در آستانه روز ملی دماوند(۱۳ تیرماه) با اشاره به اینکه یکی از مشکلات اساسی کوه دماوند نبود مدیریت یکپارچه است، اظهارکرد: بخشی از مشکلات دماوند مربوط به منابع طبیعی و بخشی دیگر در حوزه محیط‌زیست و میراث‌فرهنگی است. علاوه بر این در ارتفاعات پایین دماوند که جامعه محلی سکونت دارند بخشداری‌ها و شهرداری‌ها نیز در مدیریت دخیل هستند. این عوامل سبب می‌شود که در اداره این منطقه مجموعه عوامل زیادی که با یکدیگر هماهنگی ندارند، وجود داشته باشند. او ادامه داد: ارتفاع زیر چهار هزار متر در دماوند بخش زنده آن است که گیاهان و موجودات زیادی در آن زیست می‌کنند و حتی در ارتفاعات پایین‌تر جوامع محلی حضور دارند بنابراین این قسمت بخش آسیب‌پذیر دماوند است که با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. ارتفاع بالای چهارهزار متر نیز بخش مرده دماوند محسوب می‌شود که رویش گیاه و موجودات زنده آن بسیار کم است. یزدانی با بیان اینکه انجمن دوستداران دماوند کوه کارگروهی تحت عنوان « کارگروه صیانت از دماوند » را تشکیل داده است، تصریح کرد: در این کارگروه نمایندگان ادارات مختلف حضور دارند و تلاش می‌کنند تا مدیریت یکپارچه‌ای برای حفظ دماوند اعمال کنند. وجود این کارگروه به تنهایی کفایت نمی‌کند و باید تصمیمات اتخاذ شده در این کارگروه ضمانت اجرایی داشته باشد تا شاهد رفتارهای متناقض در حفاظت از دماوند نباشیم. او با اشاره به اینکه در حال حاضر متاسفانه بخش‌هایی از دماوند شکاف خورده است، اظهار کرد: بهره‌برداری بیش از حد از معادن و تخلیه خاک‌های کوه سبب ایجاد شکاف‌هایی در آن شده و استحکام کوه را کاهش داده است. رانش و ریزش کوه نیز نتیجه این وضعیت است. یزدانی با بیان اینکه جای بهره‌برداری از معادن باید معیشت جایگزینی در کوه دماوند تعریف شود، گفت: در حال حاضر روی موضوعاتی مانند گردشگری پایدار یا تولید فوم بتن می‌توان کار کرد، زیرا آسیب بسیار کمتری در مقایسه بهره‌برداری از معادن دارد. او با تاکید بر ضرورت تقویت اراده ملی در حفاظت از کوه دماوند اظهار کرد: ارتقای ارتفاعات پایین دماوند به منطقه حفاظت شده کافی نیست بلکه باید بخش دولتی و مردم با هم برای حفظ دماوند تلاش کنند. برای مثال در حال حاضر مناطق حفاظت شده زیادی مانند جنگل گلستان وجود دارند که به آنها دست‌اندازی و در آن جاده احداث شده است. ما نیز به عنوان سازمان‌های مردم‌نهاد باید حساسیت‌های لازم برای حفاظت از دماوند را ایجاد و به مردم آگاهی‌رسانی کنیم که با تخریب دماوند زندگی خودمان به خطر می‌افتد. یزدانی تاکید کرد: نمی‌توان گفت که سازمان حفاظت محیط‌زیست از این مشکلات آگاه نیست و نمی‌داند که چه منطقه‌ای به حفاظت بیشتری نیاز دارد بنابراین لازم است که ارتفاع منطقه حفاظت شده تغییر پیدا کند و از ارتفاع حدود دوهزار و 500 متری به بالا به منطقه حفاظت شده تبدیل شود، زیرا آسیب‌های دماوند به این محدوده مربوط است. بیشتر معادن در ارتفاع دو هزار و 500 وجود دارد که بخشی از این معادن با تلاش انجمن دوستداران دماوند کوه و همراهی برخی مراکز دولتی به صورت موقت تعطیل شده‌اند، اما جواز آنها هنوز باطل نشده است و این پتانسیل وجود دارد که دوباره از آنها بهره‌برداری شود.

لزوم کوتاهی دست دولت از دماوند

یک عضو کمیسیون عمران در ارتباط با مهم‌ترین خطراتی که کوه دماوند را تهدید می‌کند، می‌گوید: دماوند، تاریخ، تمدن و فرهنگ این کشور است، این کوه به استان شمالی کشور، مازندران و همچنین به شمال شرق تهران مربوط می‌شود. محمد دامادی می‌افزاید: یکی از ویژگی‌های خوب دماوند یخچال‌های طبیعی و آبشارهای طبیعی در آن است و این جاذبه‌های گردشگری جذابیت سفر به دماوند را افزایش داده است. او خاطرنشان می‌کند: تبلیغات گسترده‌ای درباره سفر به دماوند وجود دارد که سبب گسیل هرساله افراد به دماوند برای کوهنوردی شده است. دامادی می‌گوید: کوهنوردی صرفا مساله‌ پیچیده‌ای نیست، اما اگر به درستی مدیریت نشود و هماهنگ با میزان ظرفیت دامنه کوه نباشد می‌تواند سبب تخریب جاذبه محیط‌زیست منطقه شود و تا حدودی نگران‌کننده است. او تاکید می‌کند: جاده‌سازی‌های غیرضروری یکی دیگر از مواردی است که سبب تخریب محیط‌زیست می‌شود. در اطراف این کوه معادن زیادی وجود دارد که برای دسترسی به آنها نیازمند جاد‌ه‌های بسیار هستیم، هرچند این جاده‌سازی‌ها ضرورت چندانی در دل این کوه ندارند، اما با توجه به صرفه اقتصادی انجام شده‌اند. این جاد‌ه‌ها سبب رانش کوه و از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی دماوند شده است. دامادی می‌افزاید: یکی از نکاتی در بحث ایجاد معادن در این کوه آن است که برداشت از آنها سبب از بین رفتن منظر طبیعی دماوند نشود. مازندران به زیبایی مناظر طبیعی آن شناخته شده و دماوند نیز با میزان بارش 540 میلی‌متری سالیانه و مناظر شناخته شده آن می‌شناسند. او می‌گوید: در صورت نابودی محیط‌زیست و از بین رفتن منظر مراتع و شکار‌گاه‌ها این کوه دچار کمبود جاذبه می‌شود. دامادی تاکید می‌کند: پوکه‌های معدنی در این کوه و مجوزهای زیاد صادر شده برای احداث معدن از سوی دولت از مهم‌ترین زمینه‌ها برای نابودی تدریجی دماوند هستند. همچنین تبلیغات زیاد برای کشت گیاهان دارویی در منطقه و دشت شقایق دماوند نیز از موارد هجوم گسترده گردشگر به این منطقه است. او می‌گوید: هنگام بروز آتش‌سوزی‌ها بوته‌های بزرگ گونی می‌سوزند، این گونه‌های گیاهی از نقاط حساس اکوسیستمی و در حال نابودی هستند. فرآیند تخریب منطقه آغاز شده است و خشکی آب و هوا نیز آفت استان‌های زیبا و مناطق خوش آب و هوا در کشور است. دامادی می‌افزاید: بی‌مدیریتی در بخش ساخت و ساز باید اصلاح شود و اگر در مناطقی قصد ساخت و ساز وجود دارد باید با آمایش سرزمینی دقیق باشد. بنابراین باید همه دست به دست یکدیگر دهیم تا ارزش‌های اکولوژیک منطقه گسترش پیدا کند. تنها راه عزم جذم مسئولان و برنامه ‌ریزی مدون سازمان‌هایی مانند محیط ‌زیست، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، صنایع دستی و گردشگری و مهم‌تر از همه نخبگان دانشگاهی و مردم بومی منطقه است. او خاطرنشان می‌کند: کوهنوردان نیز به عنوان سازمان‌های مردم‌نهاد فعال باید به حفظ محیط ‌زیست و جاذبه طبیعی این کوه کمک کنند. دامادی می‌افزاید: خواهشم از بخش دولتی آن است که اگر قادر به آبادی این منطقه نیست حداقل دست از سر آن بردارد و با مدیریت بسیار ضعیف دولتی مناطق طبیعی این کوه را از بین نبرد. زیرا این کوه بخش مهمی از تاریخ ایرانی است و در اسطوره‌های پارسی نیز نقش بسیار عمده‌ای دارد.