40 درصد جنگل‌های کشور و 11 استان در زاگرس قرار دارد. این روزهای کم بارش، مردم و مسئولان همه دست به دست هم داده‌اند تا نفس زاگرس را ببرند. براساس آمار یک میلیون و سیصد هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس طی هفت سال گذشته از بین رفته است.عوامل طبیعی مانند خشکیدگی، چندسالی است که زاگرس را در معرض خطر قرار داده است. نقش عوامل انسانی در مرگ تدریجی جنگل‌های زاگرس پررنگ‌تر است.
زغال، زاگرس را خاکستر کرد
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، زغال‌گیری آفتی است که این روزها به‌جان زاگرس افتاده و جیب سوداگران را پر و زندگی را خالی می‌کند. زغال‌گیری از جنگل‌های بلوط در لرستان که طی سال‌های اخیر بر شدت آن افزوده شده به نحوی است که گاه یگان حفاظت از منابع طبیعی و یا نیروی انتظامی اقدام به توقیف محموله هایی می کنند که تا چند ده و یا چند صد کیسه ذغال بلوط را می توان از آن‌ها کشف کرد. به رغم برخوردهای جدی متولیان امر اما همچنان روایت سیاه بختی قلب زاگرس تمامی ندارد تا در این زمینه لزوم فرهنگ‌سازی، آگاهی بخشی، اطلاع رسانی و همچنین تامین معیشت جوامع محلی بیش از هر زمان دیگری احساس شود.بخش عمده‌ای از این تخریب ها و تبدیل درختان به ذغال توسط رستوران‌ها، مجتمع های بین راهی و همچنین در مراسم ها و مناسبت‌ها صورت می گیرد و این روند موجب شده که برخی سودجویان با استفاده از این فضا دست به تجارت زغال بزنند. در حالی که تهیه، حمل‌ونقل و استفاده از درختان برای درست کردن زغال بر اساس قانون ممنوع است. تخریب جنگل‌های بلوط برای تبدیل به زغال چالشی است که هر روز عمق آن بیشتر می‌شود به طوری که به راحتی در برخی مناطق شهر می‌توان تابلوهایی را دید که روی آن نوشته شده است: «زغال بلوط موجود است»! به‌گفته کارشناسان وابستگی معیشتی زاگرس‌نشینان باید مرتفع شود. اگر این مشکل حل نشود، حیات زاگرس درخطر است چراکه مهم ترین معضل در این منطقه این است که وابستگی معیشتی به سرزمین در زاگرس به شدت در حال افزایش است.بوم نشینانی که در مناطق زاگرس نشین زندگی می کنند راه دیگری برای امرار معیشت ندارند جز اینکه به رویشگاه های زاگرس هجوم بیاورند که این روند باید ساماندهی شود.
کشاورزی و راه‌سازی بلای جان زاگرس
شخم‌زدن نیز یکی دیگر از مشکلات زاگرس است. شخم‌زدن سطح منابع طبیعی و جنگل‌ها سبب می‌شود تا قسمت‌های زیرین خاک در معرض جریان هوا قرارگرفته و رطوبت خود را از دست دهند که این اتفاق به نوبه خود مرگ تدریجی منابع طبیعی و جنگل‌های زاگرس را رقم خواهد زد. انجام فعالیت‌های غیر کشاورزی مثل ساختن جاده، عملیات‌هایی مثل گازرسانی و... نیز در تخریب جنگل‌ها و منابع طبیعی اثرگذار است.
یک میلیون و سیصد هزار هکتار از زاگرس نابود شده
شیرین ابوالقاسمی مدیر طرح حفاظت از زاگرس درباره وضعیت جنگل‌های زاگرس گفت: «از سال 88 تاکنون که سازمان حفاظت محیط‌زیست رصد جنگل‌های زاگرس را برعهده گرفته؛ آتش‌سوزی، انحراف سرشاخه‌های آب، تغییرکاربری و خشکسالی موجب از بین رفتن درحدود یک میلیون و سیصد هزار هکتار از عرصه جنگلی زاگرس شده است. این میزان از جنگل‌های زاگرس تنها به‌دلایلی که عنوان شد از بین رفته و دلایل دیگری همچون کرم چوب‌خوار و آفت جز آن محسوب نمی‌شوند».
او افزود: «جنگل‌زدایی در ایران شروع شده و هر روز بر شدت آن افزوده می‌شود. براساس آمار طی 70 سال گذشته هفت میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس از بین رفته است و درحال حاضر تنها پنج میلیون هکتار جنگل در زاگرس باقی مانده است. بسیاری از وزارت‌خانه‌ها با تصمیمات غیرکارشناسی موجب از بین رفتن هزاران هکتار از جنگل‌های زاگرس شده‌اند. به‌عنوان مثال، جهادکشاورزی در جنگل‌های زاگرس به‌صورت مجانی زمین و آب در اختیار کشاورز و باغ‌دار قرار می‌دهد که به کشاورزی بپردازد.
یعنی درخت بلوطی که عمر 500 ساله می‌کند و ریشه در آب دارد و نیازی به آبیاری ندارد را قطع می‌کنند؛ جنگل را به باغ تغییر کاربری می‌دهند و در آن درخت سیبی می‌کارند که عمر نهایت 15 ساله دارد و برای تولید یک کیلو ی آن 840 لیتر آب نیاز است. تمامی این فجایع تحت عنوان «معیشت مردم» انجام می‌شود. حال پرسش این است که این چه معیشتی است که طبیعت را به تاراج ببریم و محصولی تولید کنیم که صرفه اقتصادی نداشته باشد. در نهایت هم یک معیشت ناپایدار بیش نیست».
آتش، متهم دیگر نابودی زاگرس
یکی دیگر از عوامل نابودی زاگرس، آتش‌سوزی جنگل‌های آن در فصول گرم سال است. سال جاری شاهد آتش‌سوزی‌های بسیاری در ناحیه زاگرس بودیم. مدیر طرح حفاظت از زاگرس با اشاره به آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس گفت: برخی از جنگل‌های زاگرس به‌دلیل قرارگیری در کمربند خشک ایران، ابتدا باید به‌شکل مرتع احیا شوند که حداقل 50 سال زمان نیاز دارد و متاسفانه باید گفت تنها در برخی از مناطق می‌توانیم مرتع داشته باشیم نه جنگل؛ زیرا احتمال رشد بلوط در چنین محیط‌هایی که در کمربند خشکسالی است صفر درصد است.
« به‌گفته رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به‌طور معمول 70 درصد آتش‌سوزی‌های کشور در جنگل‌های زاگرس رخ می‌دهد». طبق گفته مدیر طرح حفاظت از زاگرسی که هزاران سال از قدمت آن می‌گذرد و در حدود 11 استان کشور را در خود جای داده، تنها پنج میلیون هکتار از 12 میلیون هکتار جنگل‌های زاگرس باقی‌مانده است. این آمارها نشان‌دهنده بحران موجود در زاگرس نیمه جانی که نفس‌های آخر خود را در برابر بی‌تفاوتی مسئولان می‌کشد است.
