تهران چند روز اخیر زیر ابری از دود و مواد آلاینده وسمی دفن شده و خارج شدن از این وضعیت جز با تغییر شرایط جوی امکان‌پذیر نیست اما اگر زنجیره این آلودگی را پیگیری کنیم و به منشا آن که عمدتا خودروهای شخصی هستند توجه کنیم، به حلقه‌های مفقوده‌ای می‌رسیم که پر کردن آنها می‌تواند از حجم تردد خودروهای شخصی تا حدود زیادی بکاهد و آلودگی هوا را به‌صورت موثری کنترل کند. یکی از این حلقه‌های مفقوده که کمتر به آن توجه شده تردد میلیون‌ها شهرک‌نشین اطراف تهران به داخل پایتخت است.
عدم اتصال شهرک‌های پرجمعیت تهران به سامانه‌های تردد با سرعت و حجم بالا
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، طبق اعلام شرکت کنترل ترافیک تهران حجم سفرهای شهری در هسته مرکزی پایتخت به‌طور میانگین افزون بر 15 میلیون سفر است و تعداد کل ترددهای تهران تا 22 میلیون تردد هم تخمین زده می‌شود. از این حجم تردد بیش از 25 درصد متعلق به ترددهایی است که از شهرک‌های حومه پایتخت به داخل شهر انجام می‌گیرد و این درحالیست که سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی به این شهرک‌ها سرویس‌دهی حداقلی دارند.
دکتر سعید ملک‌زاده، کارشناس مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک عدم اتصال شهرک‌های پرجمعیت تهران به سامانه‌های تردد با سرعت و حجم بالا را حلقه مفقوده ترافیک پایتخت می‌داند و با اشاره به تراکم جمعیت در شهرک‌های حومه تهران می‌گوید: شهرک‌های حومه‌ای تهران در غرب، شرق و جنوب پایتخت وضعیت مناسبی از نظر حمل‌ونقل عمومی ندارند و این وضعیت در غرب تهران به‌مراتب وخیم‌تر از شرق پایتخت است چراکه هم تعداد شهرک‌های غرب پایتخت بیشتر است و هم با توجه به اضافه شدن عبورومرور ساکنان کرج و حومه به مبادی ورودی غربی تهران حجم ترددها در این محدوده به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.
این حجم تردد موجب می‌شود ساکنان این مناطق در ابتدای روز برای رفتن به محل کار و در ساعات عصرگاهی برای مراجعت به منزل با مشکل و کمبود وسیله نقلیه عمومی مواجه باشند و ترجیح می‌دهند باوجود معطلی زیاد در ترافیک سنگین این اوقات، باز هم از خودروی شخصی استفاده کنند. استفاده از این حجم خودروی شخصی آن هم در شرایط ایستای ترافیک مبادی ورودی غربی و شرقی و جنوبی شهر تهران اتفاقی است که روزانه تکرار می‌شود و یکی از عوارض آن آلودگی شدید هواست.
غفلتی که آلودگی هوا را تشدید می‌کند
این کارشناس با طرح این پرسش که چرا سامانه مترو به شهرک‌های حومه تهران تسری پیدا نکرده یا برنامه گسترش خطوط مترو به نقاط پرجمعیت حومه پایتخت به کندی دنبال می‌شود، افزود: برنامه‌ریزان ترافیک شهری پایتخت با این غفلت، آلودگی هوا را در شهر تشدید کرده‌اند.
برای مثال اگر سامانه مترو به شهرک اندیشه متصل شود، بار تردد با خودروهای شخصی خصوصا در ساعات ابتدای صبح و عصرگاهی در شهرک‌های آزادی، دریا، استقلال، دانشگاه، قدس (قلعه حسن‌خان)، ابریشم، شهر شهریار و خود شهرک اندیشه به‌شدت کاهش می‌یابد و طبعا از حجم آلاینده‌هایی که این خودروها تولید می‌کنند هم کاسته خواهد شد. متاسفانه از سال 92 تاکنون می‌شنویم مطالعات خط متروی اندیشه درحال انجام است ولی هنوز هم از پایان طرح مطالعاتی و آغاز عملیات اجرایی این طرح خبری نیست.
سایه‌افکنی اختلافات بر گسترش حمل‌ونقل عمومی
گسترش حمل‌ونقل عمومی به‌صورت جدی مورد اهتمام مسئولان ما نیست و متاسفانه بخشی از این مشکل هم به‌دلیل اختلافات مسئولان حوزه‌های مرتبط است. مسعود مهاجر، کارشناس حمل‌ونقل با بیان این مطلب می‌گوید: دولت از سالیان گذشته سهم خود در توسعه مترو را پرداخت نکرده و با اینکه کمبود منابع دلیل این امر اعلام می‌شود، همسو نبودن مدیریت شهری با دولت هم در این ماجرا بی‌تاثیر نیست.
در شهر تهران روزانه 3 میلیون و 700 هزار خودرو و 3 میلیون و 500 هزار موتورسیکلت تردد می‌کنند و این حجم تردد به هیچ‌وجه با وضعیت جغرافیایی این شهر تناسبی ندارد. درباره تردد موتورسیکلت‌ها در تهران آن هم با این حجم انبوه که آلودگی ناشی از آنها هم واقعا غیرقابل تصور است، باید مبحث دیگری باز کرد و درباره آن به‌طور مجزا صحبت کرد چراکه تا امروز هیچ مقام مسئولی در زمینه مشکلاتی که موتورسیکلت‌ها برای تهران ایجاد می‌کنند، ورود جدی نکرده است.
مساله حاد دیگری که متاسفانه از آن غفلت شده، جمعیت انبوهی است که در نواحی حومه‌ای تهران ساکن هستند و برای کار به پایتخت می‌آیند. حجم خودروی شخصی که روزها از این مناطق به تهران می‌آیند و شب بازمی‌گردند، آنقدر زیاد است که ترافیک شدیدی در مبادی و شریان اصلی شهر ایجاد می‌کند. در دنیا برای حل این مشکل سامانه‌های متنوع حمل‌ونقل عمومی از قبیل مترو، بی‌آرتی و مونو ریل به این مناطق متصل می‌شود تا مردم تمایل کمتری برای استفاده از خودروی شخصی داشته باشند. ما هم اگر می‌خواهیم مشکل ترافیک و آلودگی هوای تهران را حل کنیم، نهایتا چاره‌ای جز این کار نداریم.
