رنگ‌افزایی غیراستاندارد و برداشت زودهنگام مرکبات تیشه‌ای است که با علم به غیراخلاقی بودن و تهدید سلامت جامعه در دست افراد سودجو قرار گرفته و پیکر مرکبات مازندران را نشانه رفته است و با ادامه آن بازار داخلی کشور تمایل و اعتماد خود را برای خرید مرغوب‌ترین مرکبات ایران از دست داده و احتمال ورشکستگی باغداران و سورتینگ‌داران این استان را در بر دارد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، رنگ‌افزایی در مرکبات که برای رسیده و مرغوب به نظر رسیدن میوه مورد استفاده افراد سودجو قرار می‌گیرد به صورت نارس و در حجم انبوه از باغداران خریداری می‌شود و در اتاق‌هایی مخصوص با افزودن موادی مانند اتیلن و در دماهای بالا (حدود 60 درجه) به میوه‌هایی با رنگ زرد یا نارنجی تبدیل می‌شوند، به‌این ترتیب میوه سبزرنگ کال، ظاهری شبیه میوه‌های رسیده می‌گیرد تا رنگ‌و روی جذاب آن، مشتری بیشتری در بازار میوه‌های نوبرانه پیدا کند.
آنچه مهم است چگونگی آموزش سورتینگ‌داران از استفاده مجاز و علمی از رنگ‌های بهداشتی یا ممنوعیت استفاده از هر نوع رنگ برای مرکبات در سراسر استان است تا به صورت جمعی در مازندران به اجرا درآید و تنها در یک شهرستان لازم‌الاجرا نباشد.
لزوم تشکیل اتحادیه سورتینگ‌داران
فرزین فرهادی، مدیر جهاد کشاورزی قائم‌شهر با بیان اینکه ایران در بخش تولید مرکبات مقام هفتم و در بخش صادرات آن در رتبه بالاتر از 40 در دنیا قرار دارد، گفت: سرانه تولید مرکبات در مازندران 2.5 میلیون تن و در باقی نقاط کشور 2 میلیون تن است. این حجم تولید، بیش از نیاز مصرف داخلی است و باید به کشورهای هدف صادر شود تا صنعت باغداری از ورشکستگی نجات یابد.
وی افزود: بیش از نیمی از 300 سورتینگ استان در قائم‌شهر قرار دارد و سورتینگ‌های غیرمجاز هم در این شهرستان در حال افزایش است.
فرهادی، برداشت زودهنگام مرکبات و اعمال عملیات غیرمجاز رنگ‌افزایی توسط افراد متخلف را چالش مهم استان دانست و افزود: خرید زودهنگام مرکبات و رنگ کردن آن باعث می‌شود باوجود ظاهر رسیده، میوه طعم ترش و نارس داشته باشد و این وضعیت بازار فروش آن را در استان‌های کشور متزلزل کرده و مشتری رغبتی برای خرید مرکبات تقلبی مازندران نداشته باشد.
وی با اشاره به نبود اتحادیه یا تشکل ویژه سورتینگ‌داران در مازندران بیان کرد: افزایش احداث سورتینگ‌های غیرمجاز در زیر پله، چادر و طویله‌ها نگران‌کننده است و تشکیل اتحادیه در سطح استان برای نظارت بر کار سورتینگ‌داران و عمل فناوری مرکبات ضروری است.
طرح بود و نبود رنگ‌افزایی مرکبات استانی شود
مهدی زینی، مدیرعامل اتحادیه باغداران قائم‌شهر با اعلام خبر برداشت دو میلیون و 200 تن مرکبات از باغات قائم‌شهر در سال گذشته گفت: تولید مرکبات قائم‌شهر در سال جاری، بیش از دو میلیون و 700 هزار تن پیش‌بینی می‌شود که این برداشت انبوه معضل و استرس بزرگ باغداران این شهرستان را رقم زده است. امسال به علت بارش به موقع و مصرف پایین کود و سموم، مرکبات قائم‌شهر در بالاترین سطح از لحاظ کیفیت قرار دارند ولی کشاورزان با وجود هزینه‌های سنگین زمان داشت تا برداشت، نگرانی از قیمت محصولات باغی خود را دارند.
وی با تاکید بر کم کردن بار استرس از دوش باغداران تصریح کرد: دغدغه فروش و صادرات مرکبات باغداران را آزار می‌دهد و باید این نعمت فراوان فرصتی برای گشایش و رفاه اقتصادی باغداران شود.
این مسئول با اشاره به نبود تشکلی به نام سورتینگ‌داران و لزوم تشکیل آن اظهار کرد: هر سورتینگی باید برند مخصوص خود را داشته باشد و زیر نظر اتحادیه فعالیت کند.
زینی افزود: هزینه رنگ‌افزایی مرکبات بالاست و با وجود رنگ و لعاب فریبنده‌ای که به مرکبات می‌بخشد ولی با قیمت پایینی در استان به فروش می‌رسد ولی پرتقال جنوب بخاطر نداشتن رنگ و برداشت به موقع با قیمت بالا در همین استان خودمان خرید و فروش می‌شود و این بدان علت است که فروشندگان مرکبات با یکبار خرید متوجه نارس و بدمزه بودن پرتقال رنگ آوری شده می‌شوند و از خرید دوباره آن ممانعت می‌کنند. محصولات باغی مرغوب مازندران نیاز به تبلیغات صدا و سیما دارند تا مردم از سلامت میوه‌ها آگاه شوند.
مدیرعامل اتحادیه باغداران قائم‌شهر گفت: هر سال به هزینه رنگ‌افزایی اضافه می‌شود ولی هزینه‌ای برای سلامت جامعه و محیط زیست صورت نمی‌گیرد و حق زندگی سالم نسل‌های بعدی با بی‌تفاوتی به خطر افتاده است. اگر قرار است رنگ‌افزایی، ساماندهی یا به طور کلی ممنوع شود باید در کل مازندران اجرایی شود و تنها یک شهرستان داعیه دار حل مشکل نشود.
بود و نبود مواد رنگ‌افزایی در مرکبات تعیین تکلیف شود
سعید خطی، نماینده سورتینگ‌داران قائم‌شهر با اشاره به وجود بیش از 170 واحد سورتینگ در قائم‌شهر، وجود این حجم سورتینگ را مایه مباهات ندانست و تاکید کرد: این افراد نه آموزشی دیده‌اند و نه بسته‌بندی مناسبی انجام می دهند.
وی با گیر دانستن پای همه مسئولان دست‌اندرکار در رواج سورتینگ‌داری و رنگ‌افزایی مرکبات تصریح کرد: باید سورتینگ‌داران دارای شناسنامه شوند تا کنترل کامل روی افراد و صنعت مورد نظر صورت گیرد و متقاضیان قبل از احداث آن آموزش ببینند. مسئولان بهداشت استان تا چه اندازه مواد رنگ‌افزایی مرکبات را آنالیز و مطابق استاندارد تعیین کرده‌اند که اکنون مسئله سرطان‌زایی این مواد به این حد گسترده اعلام شده است؟
خطی ادامه داد: از سوی دیگر سورتینگ‌داران خواستار تعیین تکلیف سازمان غذا و دارو برای مصرف مواد رنگ‌افزایی در مرکبات هستند و برای بود و نبود رنگ‌افزایی مرکبات تعیین تکلیف شود چرا که سلامت جامعه در خطر قرار می‌گیرد.
وی بیان کرد: میزان مواد رنگ‌افزایی و چگونگی فناوری آن به سورتینگ‌داران آموزش داده شود و در صورت اعلام قطع رنگ‌افزایی، همه شهرستان‌ها وارد عمل شوند و تنها شهرستان قائم‌شهر تحت فشار قرار نگیرد در غیر این‌صورت مرکبات دیگر شهرها با رنگ‌افزایی و رنگ زیبا با قیمت بیشتر از مرکبات خالص و رنگ نشده قائم‌شهر به فروش می‌رسند و باغداران این شهرستان ورشکست می‌شوند.
نماینده سورتینگ‌داران قائم‌شهر تاکید کرد: نیروی انتظامی می‌تواند جلوی خروج بار رنگ‌افزا شده را در استان بگیرد و نگذارد بارهای تقلبی به بازار و ارزش مرکبات مرغوب مازندران در بازارهای کشور آسیب بزند.
مرکبات رنگی عاملان بروز سرطان
محمد گران، رئیس شبکه بهداشت و درمان قائم‌شهر با بیان اینکه هدف وزارت بهداشت تامین و ترمیم سلامت جامعه است، اظهار کرد: طبق آمار، اگر تمامی کارکنان وزارت بهداشت و درمان کاملا استاندارد عمل کنند تنها سلامت 25 درصد جامعه تامین می‌شود و 75 درصد باقیمانده توسط خود مردم و ارگان‌های دیگر تامین می‌شود.
وی با تاکید بر شناخت مشکلات بهداشتی و نحوه مبارزه با آن‌ها گفت: بیماری‌هایی کشور را تهدید می‌کنند که با بیماری‌های کشنده گذشته تفاوت دارند چرا که بیماری‌های سابق با واکسن کنترل شده و کشنده نبودند ولی بیماری‌های شایع فعلی مثل دیابت، سرطان و سکته با واکسن قابل پیشگیری و درمان نیستند.: هر ساله 80 هزار بیمار سرطانی به لیست این بیماران اضافه می‌شوند و ایران رتبه‌های نخست شیوع سرطان را در جهان دارد.
گران با اشاره به خواص میوه و سبزیجات و اولویت مهم آن در هرم غذایی خانوار تاکید کرد: باید سلامت این ماده غذایی مهم در هرم غذایی تضمین شود و تولیدکنندگان را وادار به تولید استاندارد کرد. باید میوه‌هایی با کمترین کود و سم در سبد غذایی مردم قرار گیرد و رنگ‌های شیمیایی در آن‌ها به کار نرفته باشد.
رئیس مرکز بهداشت و درمان قائم‌شهر، با تاکید بر حذف رنگ‌های شیمیایی در سورتینگ‌ها افزود: میوه‌هایی که باید سالم‌ترین مواد غذایی را وارد بدن افراد کنند بخاطر داشتن بالاترین سم و کود و مواد رنگی و نیز کمترین زمان برداشت باعث افزایش سرطان در بین مردم شده‌اند. میوه‌ای که قرار است زندگی تامین کند و نیترات‌ها و سموم بدن را دفع کند و کاهنده شیوع سرطان باشد با عمل رنگ‌افزایی و مصرف بالای سموم و کود به عامل مرگ و میر و بروز سرطان تبدیل شده است و این حق‌الناسی است که بر گردن تولیدکنندگان این میوه‌ها قرار دارد.
وی با تاکید بر استاندارد کردن مصرف کود، سم و رنگ‌های شیمیایی برای مرکبات اظهار کرد: برای سورتینگ‌های غیرمجاز پروانه صادر نشود و در واحدهای مجاز نیز مسئول فنی تعیین شود تا بر حفظ استاندارد و کیفیت فناوری مرکبات نظارت کند.
برداشت میوه نارس ممنوع و غیر اخلاقی
سید وحید علوی، عضو هیات علمی مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی جهاد کشاورزی مازندران با انتقاد از آغاز به کار بدون دانش و آموزش سورتینگ‌داران و برداشت بی‌موقع و زودهنگام مرکبات در استان مازندران اظهار کرد: چرا از زمان ورود رنگ به استان، هیچ اداره‌ای جلوی ورود و استفاده از رنگ را نگرفت و اداره بازرگانی مجوز بهره‌برداری آن را صادر کرد؟ رنگ مرکبات محصول آمریکاست ولی تنها در یک ایالت آن و در یک دز معین استفاده می‌شود. استفاده بیش از دو پی‌پی‌ام رنگ بر روی مرکبات آن را سرطانزا می‌کند و باید کمتر از این استفاده شود.
وی افزود: باید اعلام شود که پوست این میوه رنگ‌افزا شده قابل استفاده نیست و افراد آن‌را برای مربا یا به صورت رنده شده مورد استفاده قرار ندهند.
علوی با بیان اینکه رنگ‌های گیاهی وارد شده در ایران بخاطر عدم آموزش به خوبی مورد استفاده قرار نگرفتند، ادامه داد: اگر قرار است رنگ شیمیایی از سورتینگ‌داران گرفته شود باید رنگ مجاز یا گیاهی در اختیارشان قرار گیرد. چون دانش تشخیص زمان رسیدن میوه برای همه وجود ندارد باید کارشناسانی بر زمان برداشت به موقع میوه نظارت کنند و با دستگاه رفراکتومتر میوه نارس را از رسیده تشخیص دهند.
وی، زمان برداشت مرکبات را زمانی اعلام کرد که قند میوه به واحد هفت برسد و درون میوه رسیده و آبدار باشد که در غیر این صورت میوه ترش و نارس خواهد بود و بازار خود را از دست می‌دهد.
علوی از تشکیل انبار فنی استاندارد مرکبات خبر داد و افزود: اعطای مسئولیت به سازمان استاندارد دردی دوا نمی‌کند چون این سازمان از مرکبات چیزی نمی‌داند و زمان دوساله‌ای تا آموزش و آگاهی نیاز دارد و جای انبارداران مرکبات در این تشکیلات خالی است.
کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران با تاکید بر اینکه باید میوه به قند هفت برسد تا آماده برداشت شود، ادامه داد: باید پوست میوه با رنگ مجوز دار بهداشت رنگ شود و اگر رنگی از سوی این اداره معرفی نشد سورتینگ داران در رنگ‌افزایی مختار هستند. میوه‌ای که رنگ‌افزایی می‌شود بخاطر رنگ شدن در آب گرم 60 درجه، قابلیت نگهداری در انبار را ندارد و داخلش خراب می‌شود.
وی، برداشت بی‌موقع مرکبات را تخلف و جرم اخلاقی دانست و گفت: زمان رنگ افزایی میوه بعد از رسیدن آن و به حد مجاز رسیدن ویتامین c میوه است و برداشت قبل آن ممنوع و آسیب زننده بازار مرکبات مازندران در استان‌های کشور است.
