هرچند که امروزه به‌دلیل سوءمدیریت‌ها و نبود منابع مناسب مالی و فنی، نقش همسایگان دور و نزدیک ما بسیار پررنگ‌تر شده به‌گونه‌ای که برای تمامی آنها کشور ایران جزو بهترین بازارهای هدف است. اگر به شرق آسیا سفر کنیم، رقابت چشمگیری در میان کشورهایی چون هنگ‌کنگ، تایلند، کره و مالزی شاهد هستیم که هرساله با دستاوردها و طرح‌های جدیدتر سعی دارند گوی رقابت را از یکدیگر بربایند و در این میان نباید از کشور چین نیز غافل باشیم. و اما ایران، کشوری که از نظر فرهنگی و هنری از گذشته تاکنون نزدیکی زیادی با این رشته داشته و موزه جواهراتش از دریای نور گرفته تا تاج کیانی یا جقه‌ها و شمشیرهای جواهر نشان زبانزد جهانیان است اما به‌راستی چه چیز باعث شده مهد طراحی و خلاقیت در این حرفه امروزه بیشتر به یک مصرف‌کننده و کپی‌کار تبدیل شود؟
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، یک امر باورنکردنی در کشور ما این است که قاچاق طلا به ایران بسیار است به‌طوری که مسئولان این حوزه ضمن گلایه از بالا بودن میزان قاچاق طلا به کشور، اعلام کرده‌اند که باوجودی که واردات مصنوعات طلا به کشور ممنوع است اما اکنون از پنج کشور ترکیه، تایلند، هند، هنگ‌کنگ و ایتالیا، مصنوعات طلا به‌صورت قاچاق وارد می‌شود. کشور ترکیه در بحث واردات مصنوعات طلا به کشور ما در رتبه اول قرار دارد.
براساس گزارش‌های منتشر شده و براساس نتایج تحقیقات انجام شده، میزان تولید طلای جهان در نیمه نخست سال ۲۰۱۵ با ۲ درصد افزایش به ۱۵۰۷ تن رسیده که بیشترین میزان این افزایش تولید در آسیا رخ داده که در آن افزایش تولید طلا دو رقمی بوده است. براساس این گزارش رتبه‌بندی میزان تولید طلا در خاورمیانه به ۴۴۰ تن رسیده که در این میان هم روسیه مقام نخست تولید طلا را از آن خود کرده و با تولید ۲۴۵ تن 6.8 درصد از سهم دنیا را به خود اختصاص داده است. در این رتبه‌بندی ازبکستان مقام دوم و با تولید ۱۰۲ تن طلا سهم 6.3 درصدی دنیا را از آن خود کرده و قزاقستان با تولید ۴۰ تنی طلا، سهم 4.1 درصدی دنیا را به خود اختصاص داده است. سهم کشور ترکیه در این رتبه‌بندی ۳۴ تن است که 2.1 درصد از سهم تولید طلای دنیا را دارد و قرقیزستان با تولید ۱۰ تن 0.4 درصد از سهم جهانی را به خود اختصاص داده است. عربستان با تولید ۴ تن سهم 0.1 درصدی جهان و ایران با تولید ۳ تن و همچنین هند با تولید ۲ تن کمترین سهم جهانی را کسب کرده‌اند.
البته باوجود مشکلات موجود در حوزه طراحی طلا و جواهر، به‌نظر می‌رسد تحولات رو به رشدی در این زمینه آغاز شده اما مشکلات صادراتی و وارداتی همچنان پابرجاست. واضح اینکه بوروکراسی از مواردی است که همیشه به واردات و صادرات ضربه زده و این در حالیست که تسهیل این امر در سطح وسیعی به بهبود وضعیت اشتغالزایی، کارآفرینی، رقابت‌پذیری و ... کمک می‌کند و صنعت طلا به‌عنوان یکی از صنایع با ارزش از این قاعده مستثنا نیست. حال آنکه در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و افزایش صادرات و عدم اتکا به درآمدهای نفتی حمایت از صنعت‌های مختلف امری ضروری است و نکته قابل توجه اینکه با گذشت حدود یک سال از ابلاغ این سیاست‌ها وقت آن رسیده تا حمایت‌های عملی از صنعت، تولید، کارآفرینی، واردات، صادرات و ... انجام پذیرد.
نگاه 1
واردات غیرقانونی طلا به داخل کشور
قاسم خورشیدی، سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز
کاهش تولیدات داخلی در حوزه مصنوعات طلا موجب شده شاهد واردات غیرقانونی این کالابه داخل کشور باشیم. به‌تازگی چند محموله شمش طلای قاچاق در کشور کشف شده است که از جمله آن می‌توان به محموله 59 کیلوگرمی شمش طلا در اصفهان اشاره کرد؛ علاوه بر این 20 کیلوگرم مصنوعات طلای خارجی قاچاق نیز در اصفهان و کردستان کشف شده است. افزایش قیمت ارز و طلا در داخل میل به ورود غیرقانونی طلا را بیشتر می‌کند و درمقابل هنگام کاهش قیمت طلا و ارز قاچاق خروجی طلا بیشتر می‌شود. درباره مصنوعات خارجی همواره مبتلا به قاچاق ورودی بوده‌ایم و باتوجه به توانایی بالای تولید داخلی، ورود هرگونه مصنوعات خارجی طلا به کشور ممنوع است.
در تشریح جزئیات بسته مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سطح عرضه باید اعلام کرد که ورود اصناف به مبارزه با قاچاق کالا و ارز به هیچ عنوان به معنای سلب مسئولیت و کنار کشیدن سایر دستگاه‌هایی که در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز وظیفه قانونی دارند، نیست. این بسته در مسیر مردمی کردن مبارزه با قاچاق ارزیابی پیش می‌رود و اگر بتوان از ظرفیت موجود در توده‌های مردم برای پیشبرد هر کاری استفاده کرد، می‌تواند اثرگذار و نتیجه‌بخش باشد. یکی از دلایلی هم که باعث شد در برابر تحریم‌های دشمنان آسیب‌پذیر باشیم، دولتی بودن اقتصاد بود. اگر در هر کاری مردم پای آن کار باشند، می‌توان اطمینان بیشتری به موفقیت داشته باشیم. استفاده از ظرفیت مردم برای مبارزه با قاچاق کالا یکی از رویکردهای اصلی ستاد در مسیر مبارزه با قاچاق است و تصمیمی که مبنی بر ورود اصناف به مبارزه با قاچاق کالا در سطح عرضه گرفته شده، مساله جدیدی نیست، انتظار ستاد این است که اصناف در مبارزه با قاچاق کالا پای کار بیایند و اتحادیه‌های صنفی در این زمینه مسئولیت بپذیرند. اصناف نیز باید نقش سازنده خودشان را در پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا ایفا کنند. اتاق‌های اصناف براساس قانون امور صنفی موظف به رعایت قوانین واحدهای صنفی‌شان هستند و باید بر آن نظارت کنند که یکی از این قوانین ممنوعیت عرضه کالای قاچاق در سطح عرضه است. در ابتدا برای اصناف سخت بود که این مسئولیت را بپذیرند اما وقتی با استدلال‌های ستاد مواجه شدند، با تعهد مسئولانه و ویژه از پذیرفتن این مسئولیت برای پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا استقبال کردند. اصناف در این مدت نشان دادند که می‌توانند با ظرفیت مناسبی وارد عرصه مبارزه با قاچاق کالا شوند و بازار را از کالاهای قاچاق پالایش کنند به شکلی که امروز مظاهر علنی کالای قاچاق به حداقل برسد. همچنین از سوی دیگر، اگر سازمان تعزیرات حکومتی براساس قانون برای مقابله با قاچاق کالا در سطح عرضه مسئولیتی دارد، باید مانند گذشته این مسئولیت را ایفا کند و اجازه عقب‌نشینی ندارد و مبارزه با قاچاق کالا و ارز در همه سطوح با جدیت تمام ادامه خواهد داشت. اشتباه سازمان تعزیرات حکومتی این است که فکر می‌کنند ایفای نقش توسط اتحادیه‌ها و اتاق‌های اصناف برای مبارزه با قاچاق مترادف با سلب مسئولیت از سایر نهادهاست اما وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان تعزیرات و واحدهای اماکن نیروی انتظامی هر کدام در زمینه مبارزه با قاچاق باید مسئولیت خود را همچنان ایفا کنند.
نگاه 2
عمده‌ترین کشور که طلا به ایران قاچاق می‌کند، ترکیه است
احمد علی‌نژاد، کارشناس بازار طلا
صنعت طلا در دوران تحریم می‌توانست کمک شایانی به اقتصاد ایران داشته باشد اما مسئولان به این موضوع توجه نکردند. درنتیجه اشتغالزایی در این صنعت و صنایع دیگر کاهش یافت. به همین دلیل قاچاق کالا به کشور افزایش یافت که عمده‌ترین کشور که طلا به ایران قاچاق می‌کند، ترکیه است و این در حالیست که برخی از کارشناسان مهم‌ترین ضعف صنعت طلا و جواهر را در ایران عدم توجه به بخش خصوصی می‌دانند. به عبارت بهتر، صنعت طلا و جواهر به‌دلیل گردش بالای مالی، توانایی در جذب نیروی کار و ایجاد ارزش افزوده بالا می‌تواند در راستای توسعه اقتصادی کشور تاثیر بسزایی داشته باشد. سرمایه‌گذاری نوعی تضمین در این بازار است البته ضرورت دارد که برای تقویت سرمایه‌گذاری‌ها از طریق برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی مهارت‌های خود را در این زمینه عرضه کنیم.
کار در این حوزه بسیار ارزشمند و زیربنایی است. صنعت طلا، جواهر و سنگ‌های قیمتی حوزه‌ایست که با هنر نیز پیوند دارد و با کار هنری روی سنگ‌های قیمتی می‌توان ارزش افزوده بالایی خلق کرد. علاوه بر آن نیروی انسانی زیادی نیز به کار مشغول می‌شود. با توجه به صنعت طلا و جواهر می‌توانیم به اقتصاد مملکت و تولید ملی کمک کنیم، همچنین می‌توانیم با افزایش صادرات طلا و جواهر، فرهنگ خودمان را به جهان صادر کنیم.
این صنعت، نه وابستگی به خارج ایجاد می‌کند و نه مشکلات زیست‌محیطی دارد، همچنین امکان صادرات دارد، قطعا نگاه منفی نیز از این صنعت کنار خواهد رفت. این صنعت باعث می‌شود که زنان خانه‌دار نیز بتوانند به‌سادگی و بدون خروج از منزل به کار مشغول شوند و به اقتصاد خانواده کمک کنند.
نگاه 3
کاهش تولیدات داخلی به‌دلیل ورشکستگی کارگاه‌های طلاسازی
محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر
طلای قاچاق و خارجی به‌صورت غیرقانونی به کشور وارد می‌شود. در بازرسی‌های انجام شده از طلاهای خارجی مشخص شد که بسیاری از اینگونه طلاها از نظر عیار استاندارد نیستند. بازرسان ما پس از بازرسی‌های انجام شده، پرونده‌های اینگونه طلاها را به دادسراهای ویژه ارجاع داده تا تصمیم لازم درباره آن گرفته شود.
کاهش تولیدات داخلی به دلیل ورشکستگی کارگاه‌های طلاسازی موجب شده تا بازار داخلی دستخوش ورود طلاهای ساخت خارج شود. طلاسازان داخلی توانایی تولید محصولات باکیفیت و قابل رقابت با کشورهای پیشرفته جهان را دارند اما به‌دلیل پرداخت مالیات برارزش افزوده بالا و به‌صرفه نبودن تولید شاهد تعطیلی کارگاه‌های طلاسازی هستیم. با تصویب قوانین اصلاحی در حوزه دریافت مالیات بسیاری از واحدهای تولیدی رونق سابق خود را بازمی‌یابند و قاچاق این کالا نیز در کشور به صفر خواهد رسید.
این در حالیست که روند رو به رشد صنعت طلا و جواهر کشور با پیشرفت علم و صنعت در کشور و رشته‌های مختلف دانشگاهی و با ورود فارغ‌التحصیلان مختلفی که وابسته به صنعت طلا و جواهر هستند، فراهم شده است.
پس از سال‌ها تحریم صنعت طلا و جواهر دچار نقصان شد که همین موضوع باعث شد کشورهای همسایه پیشرفت‌شان بیشتر شود و محصولات‌شان را به ما تحمیل کنند که بعضی از این محصولات در کشور دیده می‌شود. در حال حاضر با رفع بعضی از این مسائل و با توجه به پیشرفت علم و صنعت در کشور و رشته‌های مختلف دانشگاهی و با ورود فارغ‌التحصیلان مختلفی که وابسته به صنعت طلا و جواهر هستند، طراحی‌های جالبی با ذوق و سلیقه جوانان ایرانی با همراه شدن با تکنولوژی‌ای که دولت محیا کرده، شکل گرفته که در نتیجه روند رو به رشد صنعت طلا و جواهر کشور فراهم شده است.
در حال حاضر با مراجعه به بازار محصولات زیبایی که ساخت ایران است را می‌بینید که البته همکاران از این محصولات، به‌عنوان طرح‌های خارجی یاد می‌کنند. بازار طلا و جواهر مکانی شده برای رقابت که بحث رکود و تورم در جامعه از ایجاد یک بازار رقابتی جلوگیری می‌کند که باید از این زمان گذر کنیم و همچنین باید ابعاد مختلف اقتصاد کشور رو به پیشرفت رود تا طبیعتا صنعت طلا و جواهر هم رو به پیشرفت رود.
نگاه 4
ورود سیل‌وار مصنوعات طلا و جواهر قاچاق
عبادا... محمدولی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادر‌کنندگان طلا و جواهر
صنعت طلا و جواهر می‌تواند جایگزین مناسبی برای صادرات نفت باشد و این صنعت فرصت‌های زیادی برای جوانان و جویندگان کار فراهم می‌کند. دولت‌ها نقش زیادی در ایجاد بسترهای لازم برای توسعه و بهبود کیفیت صنایع دارند و صنعت طلا و جواهر به‌عنوان یکی از صنایع مادر تخصصی می‌تواند درصورت حمایت دولت نقش بسزایی در زمینه اشتغال و تولید و حفظ سرمایه در کشور ایفا کند. پتانسیل طراحی و تولید ما آنقدر بالاست که می‌توانیم درصورت برطرف شدن مشکلات و موانع یکی از سه کشور اصلی تولید‌کننده و صادر‌کننده مصنوعات طلا و جواهر و نقره در سطح جهان باشیم. این در حالیست که باید اعلام کرد که در مقابل این توانایی‌ها با طلای قاچاق این فرصت‌ها تهدید می‌شود. کشورهای همسایه شمال غربی و حاشیه خلیج‌فارس بزرگ‌ترین تراکنش مالی را از محل صنعت طلا و جواهر دارد و چرخش عظیم مالی این صنعت موجب رشد و شکوفایی اقتصاد آنها و جذب مستقیم و غیرمستقیم افراد زیادی به کار شده است اما متاسفانه ورود سیل‌وار مصنوعات طلا و جواهر قاچاق به کشور، امان تولیدکنندگان داخلی را گرفته است. در دوران پسابرجام همه انتظار داریم امنیت برای عرضه محصولات تولید داخل فراهم شود و این موضوع برمی‌گردد به دستگاه‌های ذیربط و مسئولان که بتوانند اقدامات موثری در این زمینه انجام دهند و انتظار تولیدکنندگان کشور را برآورده کنند. درخواست ما از دستگاه‌های ذیربط این است که اقدامات لازم را در این خصوص به‌کار گیرند تا ما شاهد برگشت امید به فضای کسب‌وکار در این صنعت باشیم و عاجزانه از مراجع ذیربط درخواست می‌کنیم تصمیمات لازم را در این خصوص بگیرند و به کمک تولیدکنندگان بیایند. از دولت انتظار داریم از تولیدکنندگان این صنعت حمایت‌های لازم را انجام دهد. به‌عنوان مثال کشور ترکیه با حمایت‌هایی که از تولیدکنندگان خود داشته است، توانست در این بخش بسیار قوی عمل کرده و وارد بازار ایران شود و بازار داخلی ما را از آن خود کردند. در حال حاضر بخش عمده‌ای از قاچاق ورودی طلا به کشورمان از ترکیه انجام می‌شود و البته از کشورهایی مثل تایلند، هنگ‌کنگ و ایتالیا شاهد ورود طلای قاچاق هستیم ولی بخش عمده‌ای از قاچاق از کشور ترکیه صورت می‌گیرد. ما از رقابت نمی‌ترسیم ولی با توجه به اینکه طلای قاچاق بدون پرداخت حقوق و عوارض دولتی به کشور وارد می‌شود، بنابراین ما توان رقابت با آنها را نداریم. بدون شک اگر به‌موقع به کمک تولید در راستای اقتصاد مقاومتی نیایند، این بازار در آینده نزدیک از دست ما خارج خواهد شد، ضمن اینکه با توجه به حمایت‌هایی که دولت‌ها در کشورهای دیگر از تولیدکنندگان خود در صنعت طلا و جواهر انجام می‌دهند، شاهدیم که این صنعت با موفقیت و پیشرفت خوبی مواجه شده و اگر دولت ما نیز از این بخش حمایت کند، می‌توانیم قدرتمندتر فعالیت کرده و حضوری پررنگ در سراسر جهان داشته باشیم.
