این بخش از معدن و صنایع معدنی بیش از هر بخش دیگری در دوران تحریم‌ها مورد بی‌لطفی خارجی‌ها برای خرید قرار گرفت اما با برجام و رفع تحریم‌ها، جان تازه‌ای در این صنعت دمیده شد، چراکه فعالان این حوزه پس از ورود و مذاکره با سرمایه‌گذاران بزرگ و کوچک خارجی برای محصولات‌شان، مشتریان خوبی پیدا کردند. تاکنون نیز مذاکرات هیات‌های خارجی به ایران نشان‌داده این بخش از معادن و کارخانه‌های فرآوری مس تا چه حد مورد علاقه سرمایه‌گذاران خارجی قرار گرفته است. از این‌رو و با توجه به این شرایط است که مهدی کرباسیان، رییس هیات‌عامل ایمیدرو، دست یافتن به ظرفیت ۱/۵میلیون تن مس را در صورت برداشتن تحریم‌ها یک رویا تلقی نمی‌کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از صمت ، با تامین ارز و قطعات یدکی و حتی تجهیزات و فناوری جدید در صنعت مس، شاهد رشدی جهشی در این صنعت خواهیم بود، چراکه هر اندازه فناوری‌ها ارتقا یابد، به همان میزان تولید ما از شرایط بهتری برخوردار خواهد بود. البته باید در این زمینه تلاش بیشتری شود تا با ورود سرمایه‌گذاران یا خریداران، با ارتقای فناوری بتوان به ارزش‌افزوده بیشتری در این صنعت رسید. چراکه به هر اندازه محصولات متناسب و باکیفیت بهتری به بازارهای جهانی عرضه شود، ارزش بیشتری را به همراه خواهد آورد. از این‌رو برجام فرصتی است که می‌تواند مس را بیش از پیش در سطح جهان ارتقا بخشد.
مذاکره با خارجی‌ها به نتیجه رسید
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران، برجام را یکی از عوامل احیای این صنعت می‌داند و می‌گوید، همه مذاکرات با خارجی‌ها به نتیجه رسیده و قراردادها با شرکت‌های اصلی و بزرگ خریدار به شکل مستقیم منعقد شده است. احمد مرادعلیزاده با بیان اینکه در دولت جدید ثبات رویه ایجادشده به رونق کمک کرد، گفت: از روز نخست ایجاد ثبات و عزم دولت برای برطرف کردن موانع تولید مهم‌ترین ویژگی‌هایی بود که باعث شد صنایع مختلف به ادامه حیات خود امیدوار شوند.
وی افزود: تمرکز دولت برای رفع موانع تولید و به‌طور خاص رفع تحریم‌های بین‌المللی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود، چراکه تحریم‌ها صنعت مس را به‌طور ویژه زیر فشار قرار داده بود، به‌ویژه زمانی که آخرین تحریم در ژوئیه ۲۰۱۳ اتفاق افتاد، صنعت مس به‌طور مستقیم در فهرست تحریم قرار گرفت و از تیر ۱۳۹۲ که شرایط تحریم بر این شرکت‌ها حاکم شد، همه این راه‌ها را به روی این صنعت ملی بست.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در همین‌باره ادامه داد: با سیاستی که دولت یازدهم در پیش گرفت در سال ۱۳۹۴ همه مذاکرات به نتیجه رسید و پس از اجرای برجام تحریم‌ها به‌عنوان بزرگترین مانع تولید شرکت ملی مس برداشته شد.
مرادعلیزاده تصریح کرد: در شرایط جدید همه مذاکرات ما با شرکت‌های مختلف خارجی به نتیجه رسیده و قراردادها با شرکت‌های اصلی و بزرگ خریدار به شکل مستقیم منعقد شده که این یک دستاورد ارزشمند به‌شمار می‌رود و باعث شده شرکت مس بتواند دوباره سرپا بایستد.
برنامه‌های دوران رکود
برخی شرکت‌ها در دوران تحریم و رکود با برنامه‌ریزی و پیش‌بینی از آینده موفق شدند خود را سرپا نگه دارند. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران، با اشاره به وضعیت رکود جهانی که بر محصولات معدنی حاکم است، درباره تصمیم مهم این شرکت که باعث سرپا ماندن آن در شرایط سخت شد، عنوان کرد: در آغاز دوران رکود که قیمت فروش مس در مسیر کاهشی قرار داشت، این شرکت تصمیم گرفت، کیفیت تولید و توسعه را در مجموعه خود افزایش دهد تا بتواند با کاهش قیمت تمام شده در دوران رکود وضعیت خود را در حالت توجیه‌پذیر نگه دارد تا با کمترین آسیب مواجه شود.
مرادعلیزاده افزود: قیمت تمام شده هر تن مس در سال ۱۳۹۲ معادل ۷۲۰۰ دلار بود که قیمت فروش آن در آن برهه در بازارهای جهانی به ۵۲۰۰ دلار می‌رسید و شرکت ملی صنایع مس ایران با سود موجود اقدام به توسعه خط تولید، سرمایه‌گذاری در بخش تعمیر و نگهداری و تجهیز معادن کرد و همزمان با رکود موفق شد با عزمی جزم شرایط را بعد از افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌ها در وضعیت مناسبی نگه دارد.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با اشاره به نتیجه‌بخش بودن تصمیم‌های مدیریتی دوران رکود بیان کرد: در سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ قیمت تمام‌شده این محصول از ۷۲۰۰ دلار به ۴هزار دلار رسید که این کاهش چشمگیر هزینه‌ها، موجب سوددهی این شرکت حتی در زمان رکود شدید محصولات معدنی شد.
مرادعلیزاده در ادامه اظهار کرد: با توجه به اقدام‌های انجام‌شده در افزایش سرمایه‌ای که به‌طور سالانه اتفاق می‌افتاد، امسال سرمایه شرکت ملی مس ایران از ۳۵۰۰ میلیارد تومان سال ۱۳۹۲ به ۵هزار میلیارد تومان رسیده است، درحالی‌که موفق شدیم قیمت تمام‌شده محصول را به ۴هزار دلار برسانیم.
در مس خام‌فروشی نداریم
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران به‌کار بردن عنوان «خام‌فروشی» برای صادرات مس را صحیح ندانست و عنوان کرد: با توجه به اینکه بیشترین مقدار ارزش‌افزوده در تولید مس تا تولید کنسانتره یعنی معادل ۹۰درصد آن است و فقط بین ۵ تا ۱۰درصد ارزش‌افزوده در ذوب و پالایشگاه قرار دارد نمی‌توان به فروش مس به‌صورت کنسانتره عنوان خام‌فروشی داد.
مرادعلیزاده با اشاره به ظرفیت فعلی تولید کاتد در کشور تصریح کرد: ظرفیت فعلی تولید کاتد کشور حدود ۱۱۰ تا ۱۲۰هزار تن است که این مقدار به‌طور کامل از سوی شرکت ملی مس ایران تامین می‌شود و باقیمانده کنسانتره تولیدی در بازار جهانی به فروش می‌رسد.
ریشه مشکل تامین مولیبدن
در حالی که بخش خصوصی فعال در حوزه مولیبدن درباره تامین نشدن خوراک از جانب شرکت ملی مس ایران شکایت می‌کند و یکی از عوامل این تقسیم ناعادلانه خوراک فرآوری مولیبدن را واحد فرومولیبدن کرمان می‌داند، مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران معتقد است این مشکل به دلیل سوءمدیریت در ارائه مجوز واحدهای جدید فرآوری مولیبدن و همچنین واگذاری واحد ورشکسته مولیبدن کرمان به این شرکت بوده که البته با کمی قناعت بخش خصوصی قابل حل است.
مرادعلیزاده در این‌باره اظهار کرد: خلاف اظهاراتی که درباره واحد کرمان می‌شود مشکل اصلی این واحد که در اختیار صندوق بازنشستگی این شرکت است ورشکستگی یا تولید نداشتن نیست، بلکه وجود ۵ برابر نیروی‌انسانی مازاد ظرفیت است که در دولت قبل به این واحد پیوسته‌اند.
وی افزود: ظرفیت تولید این واحد ۲هزار تن است که به‌طور کامل می‌تواند فعال باشد، اما برای اینکه بتوانیم به سایر واحدهای تولید مولیبدن بخش خصوصی هم خوراک برسانیم، تنها با یک‌سوم ظرفیت خود در حال تولید است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در ادامه با اشاره به اینکه شرکت ملی مس ایران به‌عنوان بخش خصوصی باید منافع خود را در نظر بگیرد، ادامه داد: در یک دوره زمانی چند ساله تعداد زیادی شرکت‌های کوچک در قالب شرکت‌های فرآوری مولیبدن یا تولید فرومولیبدن فعال شدند و بدون آنکه حجم مواد اولیه موجود در نظر گرفته شود به آنها مجوز داده شد و حتی باوجود اعلام و هشدارهایی که به وزارتخانه درباره کفایت نداشتن منابع تامین خوراک موجود داده شده، اما این روند ادامه یافت.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه این شرکت نیز باید به واحدهای خود خوراک برساند و به‌عنوان بخش خصوصی نفع خود را در نظر بگیرد، مجبور شد طوری عمل کند که به‌طور مناسب خوراک به هر واحد اختصاص یابد.
مرادعلیزاده اتهام وارد شده از سوی تولیدکنندگان مولیبدن با عنوان «اختصاص بیش از حد مجاز خوراک اولیه به واحد کرمان» را رد کرد و گفت: امسال به دلیل اینکه در حوزه تولید افزایش داشتیم همکاران ما در هیات‌مدیره تصمیم گرفتند از محل افزایش تولید سهم بیشتری را به واحد کرمان اختصاص دهند، ولی به هرحال اگر دوستان ما در بخش مولیبدن نخواهند درآمد را مال خود کنند می‌شود با تعامل درباره تامین خوراک به نتیجه رسید.
پیش‌بینی که محقق شد
برخی کارشناسان حوزه مس تاثیر مثبت برجام بر این صنعت را از قبل پیش‌بینی کرده بودند. در این‌باره مهدی کارگر آزاد، مشاور رییس هیات‌عامل ایمیدرو درباره تاثیرات برجام بر صنعت مس ایران پیش از این گفته بود: به‌طور قطع برجام می‌تواند تاثیرات بسیار مثبتی بر صنعت مس ایران بگذارد، چراکه شرکت ملی مس ایران در فهرست تحریم قرار دارد، از این‌رو نمی‌تواند محصولات خود را به‌طور مستقیم به فروش برساند در نتیجه با از بین رفتن تحریم این صنعت از شرایط بسیار خوبی برخوردار خواهد شد.
وی اظهار کرده بود: در صورتی که برجام انجام شده و تحریم‌ها به‌طور کامل از بین برود شرکت‌های مسی می‌توانند محصولات خود را به فروش برسانند که به‌طور قطع می‌توان رونق چشمگیری را در این صنعت مشاهده کرد، چراکه در هر صنعت و در هر بخش تولیدی فروش محصولات از اهمیت فراوانی برخوردار است و اگر شرکتی نتواند آنگونه که شایسته است به فروش محصولات خود بپردازد، دیگر تولید معنایی نخواهد داشت.
کارگر آزاد پیش‌بینی کرده بود: تاثیرات برجام را از ابتدای سال ۹۵ مشاهده خواهیم کرد، چراکه چند ماه زمان لازم است تا شرکت‌های خارجی ورود پیدا کنند و با محصولات ایرانی و قیمت‌ها آشنا شوند اما به‌طور قطع از سال ۹۵ شاهد این تحولات خواهیم بود.
