اقتصادآنلاین- شیما احمدی؛ طبق آخرین گزارش شکاف دایره‌ای از اقتصاد دایره‌ای، که یک گروه تحقیقاتی و مشاوره است، تنها در ۵۰ سال مصرف مواد خام در جهان تقریبا ۴ برابر شده و به بیش از ۱۰۰ میلیارد تن رسیده است. کمتر از ۹ درصد از این مورد مجددا استفاده می‌شود که منجر به هدر رفت مواد می‌شود.
صنعت درباره پایداری و بازیافت صحبت می‌کند، اما بیشتر آن سبزشویی با هدف بهبود تصاویر برندها است. با این حال، در اقتصاد دایره‌ای، نتیجه نهایی نیز می‌تواند از سبز بودن بهره‌مند شود. این امر به ویژه در مورد کارخانه‌های گیگ که به این دلیل به آنها این اسم اطلاق شده که باتری تولیدی آنها برای وسایل نقلیه الکتریکی بر حسب گیگاوات ساعت اندازه‌گیری می‌شود، بیشتر است.
هر کشور خودروسازی، کارخانه گیگ می‌خواهد. باتری‌ها گران‌ترین بخش یک خودروی الکتریکی هستند، بنابراین ساخت آنها سودآور است. اما آنها حاوی موادی مانند لیتیوم، کبالت، منگنز و نیکل هستند که گران بوده و به سختی به دست می‌آیند. زنجیره تامین، طولانی و پیچیده است. خریداران در معرض زنگ زدن به دلیل استانداردهای ضعیف محیطی و کاری تامین‌کنندگان (یا تامین‌کنندگان تامین‌کنندگان) خود هستند و بنابراین استفاده مجدد از مواد منطقی است.
با توجه به جدید بودن آن، اکثر کارخانه‌های گیگ از همان ابتدا با در نظر گرفتن بازیافت طراحی شده‌اند. نتیجه یک فرایند تولید دایره‌ای است، نه خطی. ایده این است که وقتی باتری‌ها به پایان عمر خود رسیدند، باید به کارخانه‌ای برگردند، جایی‌که مواد تشکیل‌دهنده آنها را می‌توان بازیابی کرد و در باتری‌های جدید قرار داد.
کارخانه‌های گیگ هنوز نمونه‌ای از اقتصاد دایره‌ای نیستند، اما آنها پایه‌های این اقتصاد را می‌گذارند. نورتولت، سازنده باتری سوئدی، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ باتری ۱۵۰ گیگاوات ساعتی از سه کارخانه گیگ که در حال تکمیل است تولید کند که برای تامین انرژی حدود ۲ میلیون خودروی برقی کافی است. تا آن زمان، حدود نیمی از مواد خام آن باید از بازیافت باتری‌های قدیمی تامین شود. نورتولت تنها نیست. کاتل که یک شرکت چینی و بزرگ‌ترین تولیدکننده باتری‌های خودروی برقی در جهان است، فکر می‌کند با استفاده از بازیافت، انرژی تجدیدپذیر و سایر اقدامات در نهایت می‌تواند اثر کربن یک باتری را به صفر برساند.
خودروسازانی مانند گروه رنو و استلانتیس، مالک برندهایی از جمله فیات، کرایسلر، و پژو (و سهامدار بزرگ آنها، اکسور که در شرکت مادر اکونومیست هم سهام دارد)، هر دو در حال راه‌اندازی کسب و کارهایی با اقتصاد دایره‌ای هستند. این فقط برای باتری‌ها نیست، بلکه برای تعمیر و بازسازی قطعات و وسایل نقلیه نیز کاربرد دارد. روسا امیدوارند که هر یک از این عملیات‌ها تا پایان دهه بیش از ۲ میلیارد یورو (۲ میلیارد دلار) درآمد سالانه داشته باشند و برایشان سودآور باشد. شرکت رنو معتقد است که حدود ۸۵ درصد از یک خودرو قابل بازیافت باشد، اما تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد از مواد موجود در خودروهای جدید بازیافت می‌شود که اغلب از کالاهای دیگر است. تولید دایره‌ای این سهم را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
آیا صنایع دیگر نیز می‌توانند کاری مشابه انجام دهند؟ مد ارزان یک کسب و کار بسیار هدردهنده است که در آن لباس‌هایی که کم پوشیده شده سوزانده یا دور ریخته می‌شوند. آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا تخمین می‌زند که نرخ بازیافت لباس و کفش تنها ۱۳ درصد است که دلیل عمده آن استفاده از منسوجات مخلوط است که بازیافت آن را سخت می‌کند. شرکت‌های پوشاک می‌توانند مانند کارخانه‌های گیگ، فرآیندهای خود را برای استفاده از الیافی که کار با آنها راحت‌تر است، دوباره مهندسی کنند. لوازم الکترونیکی مصرفی، کسب و کار دیگری است که با وجود مدارهای الکترونیکی حاوی مواد گرانبها مانند طلا و نقره و موتورهای الکتریکی که از فلزات کمیاب مانند نئودیمیم و دیسپروزیم ساخته شده‌اند، انبوه زباله ایجاد می‌کند. هنوز هم می‌توان در استخراج شهری، گجت‌های سال گذشته و دستگاه‌های دیروز ثروت زیادی به دست آورد.
