اقتصاد آنلاین - محبوبه فکوری؛ مناقشات میان روسیه و اوکراین آتش جنگ ناتمامی را در حوزه غلات در دنیا افروخته که به نظر می رسد تبعات آن بسیاری از کشورها را در برخواهد گرفت؛ به خصوص اینکه روسیه در حال یارکشی در تجارت خارجی خود برای پاسخ دادن به تهدیدات و تحریم های کشورهای غربی و ایالات متحده آمریکا است و توانسته برخی محدودیتها را بر سر راه تجارت خارجی این کشور قرار دهد.
در این میان روسیه نیز با اعمال برخی از محدودیت ها بر سر راه صادرات کالاهای خود که عمدتا سهم زیادی در اقتصاد دنیا دارند، تلاش کرده تا تنگناهایی را بر سر راه تولیدات و اقتصاد همان کشورهای تحریم کننده قرار دهد که دامنه آن از ممنوعیت صادرات گاز، غلات یا برخی فلزات اساسی و پایه تا الزام به پرداخت پول حاصل از خرید کالاهایش به روبل کشیده شده است.
اما شاید بیشترین کالایی که سهم بسزایی در پاسخ روسیه به اعمال تهدیدات و تحریم های متحدان اوکراین دارد غلات است به خصوص اینکه روسیه یکی از بزرگترین تامین کننده اصلی غلات در دنیا به شمار رفته و هر گونه مهره چینی این کشور در بازار می تواند به تقویت یا تضعیف امنیت غذایی کشورهای جهان منتهی شود.
هر چند اوکراین نیز یکی از کشورهایی است که تامین کننده بزرگ غلات به شمار رفته و این مناقشات تامین غلات دنیا را در یک طرف دیگر بازی با مخاطراتی مواجه ساخته است این در حالی است که فارغ از نوع نگاهی که این دو کشور به اثرگذاری خود در بازار جهانی غلات دارند، رفتار برخی از کشورها از جمله قزاقستان که به عنوان یکی از تامین کنندگان دیگر گندم در دنیا به شمار می رود هم سبب تقویت تنش در بازارهای جهانی غلات شده چراکه این کشور هم بعد از اعمال محدودیت های اوکراین و روسیه بر سر راه صادرات غلات اقدام به ممنوعیت صادرات نموده است.
در این میان ایران هم به عنوان کشوری که چند سالی است که مجدد به جرگه تامین کنندگان گندم از بازارهای جهانی پیوسته تلاش دارد تا با استراتژی هایی که به کار می بندد، زمینه را برای تضمین تامین امنیت غذایی خود در حوزه غلات به کار بسته و با شبکه چینی که انجام می دهد حداکثر تلاش خود را برای تامین به موقع غلات مورد نیاز خود داشته باشد. البته این تلاش در دو سطح دولتی و خصوصی در حال انجام است به نحوی که هر چند دولت خود در حال مذاکرات گسترده با دولت روسیه برای تامین به موقع گندم و غلات از این کشور است، اما بخش خصوصی نیز گام های بلندتری برداشته و با استراتژی های مشخص در حال تامین و تدارک غلات مورد نیاز کشور است که به نظر، گام هایی ستودنی در این شرایط در حال برداشتن است.
در واقع در شرایطی که ایران مجبور به تامین بخشی از نیاز سالانه گندم خود به واردات از سایر کشورهای دنیا است در دهه سوم اردیبهشت ماه قرار است که تجار، فعالان اقتصادی تامین کنندگان و صاحبان تکنولوژی در حوزه غلات گرد هم آیند و برای تامین امنیت غذایی ایران در شرایط آتش بار روسیه و اوکراین تلاش کنند.
این برنامه ریزی ها به نحوی است که صاحبان کسب و کارهای مرتبط با زنجیره غلات از بانکها و شرکتهای واردکننده گرفته تا شرکتهای بزرگ کشتیرانی، فروشندگان غلات و فرآورده های آنها و در نهایت شرکتهای ترانسپورت و صاحبان تکنولوژی در این زمینه گرد هم خواهند آمد تا بتوانند برای تامین مطمئن و پایدار غلات ایران که منتهی به تامین امنیت غذایی هم خواهد شد گام بردارند.
آنگونه که گفتگوهای خبرنگار اقتصاد آنلاین با فعالان حوزه تامین غلات و امنیت غذایی نشان می دهد، اگرچه بازارهای جهانی تحت فشار کمبود عرضه غلات قرار دارند اما بخش خصوصی ایران در کنار برنامه ریزی هایی که دولت در حال انجام دارد نسبت به تامین به موقع و تضمین شده غلات گام برخواهند برداشت و هر چند که مشکلات مرتبط با نظام بانکی و نقل و انتقالات پولی همچنان پابرجا است اما شبکه های شکل گرفته در سنوات گذشته در حوزه تامین غلات به طور قطع می توانند زمینه را برای تامین به موقع و پایدار گندم و سایر غلات مورد نیاز کشور فراهم آورند و جای نگرانی در این زمینه وجود ندارد.
تامین کنندگان غلات می گویند جنگ روسیه و اوکراین برای ایران فرصت مناسبی را فراهم کرده تا حضور پرشور و پرشمار بازرگانان و تامین کنندگان در کشور را شاهد بوده و اگرچه بازارهای جهانی غلات تحت الشعاع آتش جنگ روسیه و اکراین است اما در مورد خرید گندم و سایر غلات به منظور تامین نیازهای کشور چشم انداز روشنی وجود دارد و فعالان اقتصادی با تجربه می توانند به کمک تصمیم گیرندگان در حوزه غلات کشور در مورد خرید گندم سبوس و تخصیص ارز آن از این اقدام نیز برای تامین امنیت غذایی کشور سربلند بیرون آیند.
نکته ای که در این میان وجود دارد ضرورت فراهم سازی زیرساختها به خصوص در حوزه کشتیرانی و حمل و نقل دریایی در حوزه دریای خزر است که دولت باید با برای تامین آن فکری کند چراکه فعالان اقتصادی به خبرنگار اقتصاد آنلاین می گویند که اگرچه دولت روسیه و تجار این کشور تمایل زیادی به کار کردن با ایران دارند و هم اکنون هم مانع چندانی بر سر راه تامین غلات ایران از روسیه وجود ندارد اما به نظر می رسد که نبود زیرساخت های حمل و نقل دریایی از روسیه به ایران مشکل اصلی است.
به هر حال به نظر می رسد که آتش جنگ روسیه و اوکراین فرصت مناسبی را برای ایران در بر داشته است که هم بتواند نیازهای غلات خود را به دلیل کاهش تقاضا برای غلات روسیه و مشکلاتی که برخی کشورها با تحریم روسیه پیش روی تجار خود قرار دارند با شرایط بهتری تامین نماید و از سوی دیگر با شکل دهی سیستم تهاتر زمینه را برای تامین نیازهای وارداتی روسیه فراهم سازند مشروط به اینکه باز هم شاهد فرصت سوزی در این حوزه نبوده و از تجربیات تلخ گذشته درس بگیریم.
