آنچه که ستاد هماهنگی شورایاری‌ها و پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران برای استفاده از ظرفیت و پتانسیل شورایاران در نظر دارد، محقق کردن همین نقشی است که شورایاران باید در یاری رساندن به شورای شهر در انجام وظایفش بر عهده بگیرند؛ از جمله اینکه در قانون شوراها قید شده نامگذاری معابر بر عهده شورای شهر است؛ ولی ساکنان هر محله امکان بهتری دارند و شایسته‌تر و ذی‌صلاح‌تر هستند که درباره نام‌های کوچه‌ها و خیابان‌هایشان اظهارنظر کنند.
بنابراین باید در دستورالعمل نامگذاری بتوانیم از ظرفیت شورایاران به عنوان نمایندگان شهروندان در سطح محله استفاده کنیم تا در تحقق این وظیفه، اعضای شورای شهر را یاری کنند.
بررسی و تصویب بودجه سالانه شهرداری تهران بر عهده شورای شهر است، تبعا بخشی از این بودجه در سطح محلات شهر تهران و در حوزه ماموریت‌های مختلف هزینه می‌شود. حتما باید بتوانیم سازوکاری را فراهم کنیم تا نظر مشورتی شورایاران در فرایند تدوین بودجه دریافت شود و مراقبت کنیم تا آن حجم از بودجه که در سطح محلات تخصیص می‌یابد و هزینه می‌شود با توجه به اولویت‌بندی‌هایی باشد که شورایاران به عنوان یاران شورا و نمایندگان مردم اظهار می‌کنند.
تلاش داریم در وظایف مختلفی که شورای شهر بر عهده دارد از ظرفیت شورایاران استفاده شود و در هر برنامه، جشنواره، نشست و همایشی که شهرداری تهران قصد دارد در سطح محله‌ای برگزار کند حتما از ظرفیت و پتانسیل شورایاران استفاده شود؛ از جمله جشنواره‌هایی مثل پلاک طلایی که سالانه در حوزه زیباسازی نمای ساختمان‌ها برگزار می‌شود. اگر چنین جشنواره‌هایی را در سطح محله‌ای فعال کنیم می‌توانیم جلب مشارکت شهروندان را از طریق شورایاران داشته باشیم.
به طور کلی رویکرد شورای شهر پنجم تحقق مشارکت شهروندی از طریق شورایاران است تا مسائل مردم محله توسط پتانسیل شهروندی حل شود. برای تحقق این پتانسیل تحول دیگری که شورای شهر و ستاد هماهنگی به نمایندگی از 21 عضو شورای شهر در حال پیگیری آن است، تحول دستورالعمل مدیریت اداره سرای محلات است. وی با اشاره به اینکه متاسفانه در سالیان گذشته سرای محلات را خودگردان در نظر گرفته بودند، گفت: از آنجاکه گفته شده بود باید درآمد حاصل از این سراها هزینه‌ها را پوشش دهد، هم یک نوع بی‌عدالتی و نابرابری بین محلات مختلف سطح شهر که سطح برخورداری متفاوتی دارند دیده می‌شد و هم شورایاران وارد مناسبات و محاسبات مالی شده بودند که وقت و انرژی آنها را می‌گرفت و مسائل و مشکلات قراردادی متعددی به وجود آورده بود. از این جهت ستاد هماهنگی شورایاری در نظر دارد انجام امور در سرای محلات را برای شورایاران تسهیل کند.
باید سرای محله و ساختمان و نیروی انسانی شاغل در آن را فراهم کنیم تا شورایاران تصمیم بگیرند در آن چه برنامه‌هایی برای محله اجرا شود؛ یعنی صفر تا صد آنچه در سرای محله اتفاق می‌افتد به تصویب شورایاران برسد و شورایاران مجبور نباشند به هزینه‌های آب و برق و چگونگی درآمدزایی فکر کنند.
هزینه سراهای محلات باید به سمت شهرداری تهران برگردانده شود و جهت‌گیری برنامه‌ها به سمت امور عام‌المنفعه و غیرانتفاعی باشد؛ یعنی شورایاران سطح محلات تلاش کنند که در ساختمان سرای محله از ظرفیت سرا و کارکنانش استفاده کنند تا برنامه‌های عام‌المنفعه و داوطلبانه توسط مردم ساکن در محله اجرا شود.
با توجه به تحولات سالیان گذشته از جمله راه‌اندازی کارگروه‌های تخصصی، شکل دادن به هیئت رئیسه مناطق و حذف دبیر محوری، گسترش اختیارات شورایاری‌ها در تصویب برنامه‌های سرای محلات و برداشتن بار تامین هزینه‌های جاری از دوش شورایاران امکان دیگری است که شورای پنجم و ستاد هماهنگی درجهت تسهیل مشارکت و عملکرد شورایاران در جلب مشارکت محلی در دستور کار قرار داده‌اند.
این نکته قابل توجه بود که برای اولین بار یک رأی‌گیری تمام‌الکترونیکی در سطح محلات برگزار شد. البته بهتر بود که می‌توانستیم در نوع انتخابات شورایاری‌ها بیش از این تحول ایجاد کنیم؛ ولی همین حد از رأی‌گیری الکترونیکی و شفاف‌سازی پایه خوبی گذاشت تا بتوانیم از طریق پیش‌بینی سازوکارها و فعال‌سازی ظرفیت نهاد شورایاری به افزایش مشارکت در انتخابات دوره‌های بعدی شورایاری برسیم.
*رییس کمیته شفافیت شورای شهر تهران
