اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک چیست؟
بیماری های روانی بسیار شایع هستند؛ از جمله انواع اختلال روانی میتوان به اختلال هیستریونیک اشاره کرد که در ادامه با آن آشنا میشویم.
بخشی از گروه بزرگ تری از اختلالات روان شناختی که اختلالات شخصیت «خوشه B» نامیده می شود را اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک (HPD) می گویند. اختلالات این دسته به طور کلی به عنوان نمایشی، عاطفی یا نامنظم طبقه بندی می شوند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریک، تصویر ذهنی مخدوشی از خود دارند. آنها اغلب عزت نفس خود را بر اساس تایید دیگران قرار می دهند. این عامل نیاز به توجه را در آنها ایجاد می‌کند. به همین دلیل، افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است به شوخی های نمایشی متوسل شوند.
زنان بیشتر از مردان به اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک مبتلا می شوند. احتمالا به این دلیل است که مردان علائم خود را کمتر از زنان گزارش میکنند.
شناخت علائم اختلال شخصیت نمایشی
اکثر افراد مبتلا به این اختلال با موفقیت در جامعه و محل کار عمل میکنند. در واقع اختلال شخصیت نمایشی یک اختلال ویرانگر نیست. این افراد معمولاً مهارت‌های انسانی بالایی دارند. اما متأسفانه، اغلب از این مهارت ها برای کنترل دیگران استفاده میکنند.
بر اساس راهنمای آماری اخبار پزشکی در خصوص اختلالات روانی، افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی حداقل پنج مورد از علائم زیر را دارند.
ویژگی های شخصیت نمایشی:
- در موقعیت هایی که در مرکز توجه نیستند، احساس ناراحتی میکنند.
- دارای تعامل با دیگران هستند و با رفتار های اغوا کننده یا تحریک آمیز جنسی نامناسب این تعملات را نشان میدهند.
- به سرعت در حال تغییر موود هستند و کوچک ترین احساسات سطحی خود را نشان میدهند.
- به طور مداوم به خود توجه میکنند.
- سبک گفتاری آنها فاقد جزئیات است.
- احساسات خود را به طرز اغراق‌آمیزی نشان میدهند.
- به‌راحتی تحت‌تأثیر دیگران یا شرایط قرار میگیرند.
- روابط را صمیمانه‌تر از آنچه هست میپندارند.
- بیش از حد به فکر ظاهر و تیپ بدنی خود هستند.
- اگر از آنها انتقاد شود بیش از حد حساس و دلشکسته میشوند.
- قبل از عمل کردن هیچ فکری نمیکنند و هیجانی تصمیم میگیرند.
- خود محور هستند و به نظر دیگران اهمیت نمیدهند.
- به راحتی از انجام کار های روزانه خود خسته میشوند.
- برای جلب توجه ممکن است خودکشی هم بکنند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی بدنبال توجه نامحدود هستند و شخصیت هیجانی نمایشی شدیدی را از خود بروز میدهند. مانند اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اختلال شخصیت خود شیفته؛ ویژگی های شخصیت نمایشی هم شامل غیر پیش بینی بودن و تحریک پذیری است.
این افراد به همان میزان که میخواهند دیگران را تحت سلطه خود بگیرند به همان میزان هم سعی دارند خود را ساده لوح نشان دهند.
علل بروز اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
محققان بر این باورند که این اختلال نتیجه هر دو عامل محیطی و ژنتیکی است. اما با این حال باز هم علت دقیق اختلال شخصیت نمایشی ناشناخته است
فرزندانی که والدین آنها مبتلا به اختلال شخصیت نمایش هستند ممکن است به سادگی رفتاری که از والدین خود آموخته اند را نشان دهند.
همچنین نبود نظم و انضباط یا تشویق رفتار های نمایشی در دوران کودکی باعث ایجاد اختلال شخصیت نمایشی در کودکان می شود. یک کودک ممکن است رفتار های نمایشی را برای جلب توجه والدین خود بیاموزد.
نشانه های اختلال شخصیت نمایشی در زنان چیست؟
اختلال شخصیت نمایشی در زنان شایع تر است یا مردان؟
اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت هیستریونیک در زنان شایع‌تر است. زنان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی اغلب تمایل دارند برای جلب توجه دیگران رفتار های اغواگرانه از خود نشان دهند.
و مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی اغلب تمایل دارند قدرت خود را با دارایی هایشان مثل پول، ماشین و ... نشان دهند.
و اگر کودکی مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی باشد تمایل داد با کوچک ترین کار والدینش برایش کف بزنند و تشویقش کنند. این کودکان برای تایید گرفتن حتی ممکن است به دروغ گویی و گفتن داستان های اغراق آمیز هم رو بیاورند.
تشخیص اختلال شخصیت نمایشی
آزمایش خاصی وجود ندارد که برای تشخیص اختلال شخصیت نمایشی استفاده شود. یکی از درمان های موثر مراجعه به روان پزشک است. چرا که روانپزشکان به طور خاص برای تشخیص و درمان اختلالات روانی آموزش‌دیده‌اند.
بااین‌حال، اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی باور ندارند که به درمان یا کمک نیاز دارند و این امر درمان را دشوار می‌کند.
درمان اختلال شخصیت نمایشی
درمان میتواند دشوار باشد. مانند بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، ممکن است فکر کنید که نیازی به درمان ندارید، یا ممکن است روال برنامه درمانی برایتان جذاب نباشد. با این حال، درمان و گاهی اوقات دارو ها می توانند به شما در مقابله با این اختلال کمک کنند.
یکی از را های درمان اختلال شخصیت نمایشی مراجعه به روان شناس است.
رواندرمانی
رواندرمانی رایج‌ترین و مؤثرترین انتخاب درمانی برای اختلال شخصیت نمایشی است. این نوع درمان شامل صحبت با یک درمانگر در مورد احساسات و تجربیات خودتان است.
دارو درمانی برای اختلال شخصیت نمایشی
اگر افسردگی یا اضطراب را به‌عنوان بخشی از اختلال خود تجربه می کنید، پزشک ممکن است دارو های ضد افسردگی یا دارو های ضد اضطراب را برایتان تجویز کند.
- داروهای ضدافسردگی: داروهای ضدافسردگی به درمان علائم افسردگی کمک میکنند، همچنین می‌توانند رفتار های تکانشی یا احساس خشم و نا امیدی را نیز کاهش دهند.
- داروهای ضد اضطراب: دارو های اضطراب می توانند به مدیریت علائم ترس یا کمال‌گرایی کمک کنند.
- تثبیت‌کننده های خلق و خو: تثبیت‌کننده های خلق و خو به جلوگیری از نوسانات خلقی و کاهش تحریک پذیری و پرخاشگری کمک میکنند.
- دارو های ضد روان پریشی: این دارو ها روان پریشی را درمان کرده و می توانند برای افرادی که به راحتی ارتباط خود را با واقعیت از دست می دهند یا چیز هایی که وجود ندارند را می بینند و می شنوند مفید واقع شوند.
انواع دیگر درمان‌های مفید برای درمان شخصیت هیستریونیک عبارتند از:
درمان رفتاری دیالکتیکی: این نوع درمان ارتباط تنگاتنگی با درمان شناختی رفتاری دارد. این درمان اغلب شامل ترکیبی از گفتاردرمانی فردی و جلسات گروهی برای یادگیری مهارت های نحوه مدیریت علائم است.
درمان روانکاوی: این درمان یک نوع گفتار درمانی است که بر کشف و حل و فصل احساسات و خاطرات ناخود آگاه یا مدفون و ترومای دوران کودکی تمرکز دارد.
آموزش روانی: این نوع درمان بر کمک به درک بهتر وضعیت خود و آنچه که شامل آن می شود تمرکز دارد.
ازدواج با شخص مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی چه چالش هایی دارد؟
ازدواج با شخصیت اختلال نمایشی چه چالش هایی میتواند داشته باشد؟
شما باید بدانید و آگاه باشید که شخص مبتلا به شخصیت نمایشی نمی تواند تغییر کند. به خاطر داشته باشید که تغییر رفتار هرگز کار آسانی نیست.
اگر میخواهید با همچین موردی ازدواج کنید و یا ازدواج کرده اید و الان مستاصل هستید توجه کنید که:
- شما باید انتظار وقوع موقعیت های پیچیده در زندگی را داشته باشید.
- آرام باشید و خونسردی خود را حفظ کنید.
- از درام و قربانی جلوه دادن خود فاصله بگیرید.
- مشکل شخص بیمار به شما ربط ندارد، شما باید تمرکزتان را روی خودتان بگذارید و مرز های واقعی و مشخصی را در زندگی تعیین کنید و یادتان باشد به این مرز ها پایبند بمانید چون اگر رعایت نکنید دفعه بعد خیلی شما را جدی نمیگیرند.
- ممکن است احساس دیوانگی کنید و کوهی از مشکلات و استرس و اضطراب را پیش روی خود ببینید.
- سعی کنید اخلاقیات همسر مبتلا به اختلال شخصیت خود را به خوبی بشناسید و بدانید به چه چیز هایی حساس است تا از آن ها اجتناب کنید.
- ممکن است بخواهید با همسر خود در مورد تغییر عملکردش صحبت کنید و از او بخواهید که تغییر کند اما باید بدانید که او تغییر نخواهد کرد و ممکن است ترفندی پیاده کند تا شما را به زیر سطه خود برگرداند.
- ممکن است بخواهید به روان پزشک مراجعه کنید اما بدانید تا زمانی که همسر بیمار شما خودش هم دلش نخواهد درمان شود هیچ تغییری رخ نمیدهد.
- شاید شما همیشه احساس کنید که همسر شما به شما دروغ میگوید و تماما احساساتش به شما بطرز باور نکردنی ای اغراق آمیز است.
- ممکن است همسر شما برای جلب توجه شما دست به رفتار های توهین آمیز، گوشه گیری، اجبار در رابطه جنسی و... بزند
عوارض اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک چیست؟
این اختلال بر روابط احساسی و صمیمی فرد چه دوستی و چه عاشقانه تاثیر بدی میگذارد و فرد مبتلا به این اختلال اغلب در معرض افسردگی هم قرار دارد.
آیا می توان از اختلال شخصیت هیستریونیک پیشگیری کرد؟
احتمالا خیر، اما درمان میتواند به فرد مبتلا بسیار کمک کند تا روش درست برخورد با شرایط مختلف را یاد بگیرد.
چشم‌انداز بلندمدت برای فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال زندگی عادی ای دارند و می توانند کار کنند و بخشی از جامعه باشند. در واقع، بسیاری از این افراد در محیط های معمولی بسیار خوب عمل میکنند؛ فقط مشکل آنها در روابط صمیمی و عاطفی است که برای درمان و کنترل رفتار خود بهتر است به رواندرمانی بروند.
