به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آفتاب یزد، با توجه به اهمیت موضوع دراین باره با روسانا فرجامی نژاد، جراح و دندانپزشک و مهرنوش سبزقبایی – متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی گفتگوکرده است.
در ابتدا فرجامی نژاد در اینباره می‌گوید:امروزه یکی از درمان‌هایی که برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته عمومیت یافته، ایمپلنت‌های دندانی است.
وی خاطرنشان کرد: ایمپلنت‌ها پایه‌هایی از جنس تیتانیوم هستند که درون استخوان فک گذاشته می‌شوند و پس از قرار دادن ایمپلنت توسط دندانپزشک در داخل استخوان فک، با استخوان‌سازی سلول‌های استخوان‌ساز در سطح ایمپلنت، استخوان فک به ایمپلنت جوش می‌خورد و فرآیند استئواینتگریشن انجام می‌گیرد که معمولاً 3 تا 4 ماه طول می‌کشد و سپس قسمت تاج و روکش دندان ساخته می‌شود و روی پایه قرار می‌گیرد.
ایمپلنت درمان مناسب برای همه بیماران نیست
فرجامی نژاد توضیح داد: باید بدانیم که ایمپلنت درمان مناسب برای همه بیماران نیست لذا به همین دلیل دندانپزشک قبل از شروع درمان باید مواردی را در بیمار بررسی نماید.
این جراح و دندانپزشک می‌گوید: در ابتدا از فک مربوطه تصویر رادیوگرافی تهیه می‌گردد و سپس دندانپزشک توسط" CBCT " بیمار و تصاویر رادیوگرافی طول و ضخامت استخوان فک و همچنین محل مورد نظر برای جایگذاری ایمپلنت را بررسی می‌کند.
وی ابراز کرد که یکی از شایع‌ترین سوالات که در ذهن بیماران دیابتیک مطرح می‌شود مربوط به میزان موفقیت درمان ایمپلنت در این بیماران است.
فرجامی نژاد ادامه داد: به طور کلی بیماران دیابتیک به دلیل اختلال خونرسانی مستعد التهاب بیشتر می‌باشند همچنین افزایش استعداد عفونت در این بیماران دیده می‌شود و پاسخ بر درمان عفونت در این افراد نسبت به افراد غیر دیابتی کمتراست.
این جراح و دندانپزشک ابراز کرد: در بیماران دیابتیک به جهت تحلیل لثه، تحلیل استخوان فک و وضعیت نامناسب ترمیم بافتی و همچنین بیماری‌های پریودنتال، درمان ایمپلنت از ریسک بالاتری برخوردار است.
وی مطرح کرد: بیماران دیابتی تا زمانی که علایم بیماری لثه داشته باشند نمی‌توانند از درمان ایمپلنت استفاده کنند چون بیماری‌های لثه در افراد دیابتیک می‌تواند توسعه عفونت را افزایش دهد.
فرجامی نژاد می‌گوید: به طورکلی افرادی که دیابت آنها به خوبی کنترل شده باشد، بیشتر از غیر دیابتی‌ها مستعد ابتلا به عفونت نیستند، ولی مهار کردن عفونت در آنها دشوارتر است وعلت این دشواری تغییر عملکرد گلبول‌های سفید یا سایر عواملی است که در توانایی بدن برای کنترل عفونت دخالت دارند و دشواری مهار عفونت‌ها در افرادی که دیابت آنها به خوبی کنترل نشده است چشمگیرتر است.
این جراح و دندانپزشک عنوان کرد: دررژیم غذایی افراد دیابتیک باید میزان مصرف پروتئین و فیبر افزایش یابد و بیماران دیابتیک که از بی‌دندانی رنج می‌برند رعایت رژیم غذایی مناسب برایشان دشوارتر می‌شود و اگر ما بتوانیم با درمان ایمپلنت جایگزینی دندان‌ها را انجام دهیم طبیعتاً نقش مناسبی را در جهت بهبود این شرایط خواهیم داشت.
وی تشریح کرد:هر چند قراردادن ایمپلنت برای بیماران دیابتی امکانپذیر است اما بیماران دیابتی در خطر بیشتری برای شکست درمان ایمپلنت یا ناموفق بودن آن قرار دارند مخصوصاً اگر دیابت در این بیماران کنترل نشده باشد اما خوشخبتانه اگر دیابت از چند ماه قبل از گذاشتن ایمپلنت به خوبی کنترل شود، بدون هیچ شکی می‌توان درمان ایمپلنت را انجام داد.
فرجامی نژاد تصریح کرد: قبل از درمان ایمپلنت در بیماران دیابتیک فاکتورهایی باید در نظر گرفته شوند که مهمترین آن عبارتند از اینکه برای شروع درمان ایمپلنت در بیماران دیابتیک ابتدا باید اطمینان پیدا کرد که وضعیت دیابت بیمار کنترل شده است یا خیر که بهترین شکل بررسی دیابت کنترل شده نتایج آزمایشات قند خون بیماراست که باید زیر 180 باشد و همچنین آزمایش" HbA1C " است که باید کمتر از 8 درصد باشد که در این صورت می‌توان اقدام به درمان ایمپلنت دندانی نمود.
این جراح و دندانپزشک با بیان این نکته که " HbA1C" تعیین وضعیت گلوکز خون را در طی 30 تا 90 روز قبل از زمان نظیر نمونه خونی امکانپذیر می‌سازد"، افزود: در بیمارانی که" HbA1C در آنها بالاتر از 8 درصد باشد، انجام ایمپلنت پیشنهاد نمی‌شود و بیمار باید تا زمان کنترل شدن بیماری و بهبودی کنترل گلوکز خون درمان ایمپلنت را به تعویق بیندازد.
وی اظهار داشت: دربیمارانی که دیابت آنها کنترل شده است درمان ایمپلنت مانند افراد فاقد این بیماری انجام می‌گیرد اما با رعایت برخی از ملاحظات باید باشد.
فرجامی نژاد افزود: این ملاحظات عبارتند از کنترل مستمر قند خون (قبل، حین، بعد از درمان ایمپلنت)، آنتی‌بیوتیک‌تراپی پس از درمان به منظور جلوگیری و کنترل عفونت‌های احتمالی بعد از جراحی در این بیماران، استفاده از دهان‌شویه قبل و بعد از جراحی به منظور کنترل میکروب‌های حفره دهان و کاهش ریسک آلودگی میکروبی، توصیه اکید به رعایت بهداشت دهان و دندان و تمیز نمودن و مسواک زدن دندان به دلیل طولانی‌تر بودن دوره ترمیم بافتی بهداشت دهان و دندان، رعایت رژیم دارویی پس از درمان، کوتاه‌تر شدن فاصله بین ویزیت‌های دندانپزشکی برای جلوگیری از بروز هر گونه مشکل احتمالی زیرا به علت وجود خشکی دهان در بیماران دیابتیک به منظور کاهش عوارض دهانی و دندان مراقبت‌های بهداشتی باید افزایش یابد، منع استفاده از سیگار و در آخر اینکه بهتر است زمان انجام درمان برای بیماران دیابتی صبح زود برنامه‌ریزی شود و از جلسات طولانی اجتناب شود.
فرجامی نژاد ابراز داشت: ممکن است بیمار دیابتی در خود جلسه درمان دندانپزشکی به دلیل استرس در حین درمان یا بعد از درمان در معرض افت قند خون باشد که غالباً توصیه می‌شود که بیماران قبل از درمان دندانپزشکی در صورتی که امکان تغذیه به صورت روتین را دارند وعده غذایی قبل از درمان را به صورت کامل دریافت کرده باشند و داروی خوراکی یا تزریقی کنترل قند خون را نیز طبق دستور پزشک استفاده کرده باشند.
این جراح و دندانپزشک متذکر شد: اگر بیمار مجبور است قبل از جراحی ایمپلنت چیزی نخورد یا نیاشامد و پس از جراحی غذا خوردن برایش مشکل است به بیمار باید تاکید شود که دوز معمولی انسولین" regular "را مصرف نکند و از مصرف داروهای کاهنده قند خون قبل از جراحی ایمپلنت امتناع کند و نیز به بیمار توصیه می‌شود که قبل از آن که به سطح معمولی فعالیت‌های بدنی و دریافت کالری بر گردد دوز معمولی انسولین را از سر نگیرد.
وی تشریح کرد: در افراد دیابتیک ممکن است پس از قرار دادن ایمپلنت در استخوان فک به مدت زمان بیشتری تا زمان آماده شدن روکش نهایی دندان از دست رفته نیاز باشد چون ممکن است زمان بیشتری برای"استئواینتگریشن "در این افراد نیاز باشد به طور مثال اگر برای یک شخص عادی که دیابت ندارد سه ماه زمان برای استئواینتگریشن نیاز باشد برای یک فرد دیابتیک این مدت زمان افزایش می‌یابد.
ایمپلنت بیماران دیابتی باید با ایجاد کمترین محل زخم انجام شود
فرجامی نژاد متذکرشد که ایمپلنت بیماران دیابتی باید با نهایت دقت و با ایجاد کمترین محل زخم انجام شود تا پروسه درمان به درستی انجام شود و درمان ایمپلنت با شکست مواجه نشود.
این جراح و دندانپزشک گفت: نتیجه‌گیری کلی که درباره ایمپلنت بیماران دیابتی می‌توان انجام داد این است که افرادی که دیابت کنترل‌شده دارند، با رعایت موارد فوق که با آنها اشاره شد و با رعایت نکات بهداشتی و تلاش خود بیمار می‌توانند درمان ایمپلنت موفقی را داشته باشند.
دیابت نوع یک بسیار ناپایدار بوده و کنترل آن مشکل است
در ادامه نیز سبزقبایی در اینباره می‌گوید: دیابت یکی ازاختلالات غدد درون ریز می‌باشد.عوارض دیابت کنترل نشده درطولانی مدت به صورت برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های عروق کوچک (چشم، کلیه،عصب‌ها)، بیماری‌های عروق بزرگ (قلبی- عروقی، مغزی – عروقی)، افزایش استعداد ابتلا به عفونت‌ها و ضعف در التیام زخم‌ها می‌باشد.
وی خاطرنشان کرد: دیابت نوع یک یا وابسته به انسولین در اثر تخریب خودایمنی سلول‌های تولید‌کننده انسولین در پانکراس به وجود می‌آید و باعث کاهش تولید انسولین در بدن می‌شود که اغلب در کودکان و بالغین مشاهده می‌گردد.
این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی ادامه داد: دیابت نوع یک بسیار ناپایدار بوده و کنترل آن مشکل است. این افراد چاق نیستند و احتمال کاهش سریع قند خون و رفتن به کما در آنها بسیار وجود دارد.
وی مطرح کرد: در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو یا غیر وابسته به انسولین علایمی مانند پرنوشی، پرخوری، پرادراری و استعداد ابتلا به عفونت دارند و اشکال در ترشح انسولین و مقاومت محیطی در مقاومت عمل انسولین وجود دارد.
سبزقبایی با بیان این نکته که " نشانه‌های دیابت نوع دو مثل نوع یک است اما به طور معمول شدت کمتری دارد"، اظهار کرد: حدود 90 الی 95 درصد از کل موارد ابتلا به دیابت را نوع دو تشکیل می‌دهد که بیشتر در بالغین دیده می‌شود و این افراد معمولا چاق هستند.
این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی بیان کرد:تظاهرات دهانی بیماری دیابت بدین صورت است که افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده استعداد بیشتری به درگیری‌های قارچ‌های دهانی (برفک دهانی) و عفونت‌های باکتریایی دارند.
وی اضافه کرد: قارچ‌ها در محیطی با میزان بالای گلوکز رشد می‌کنند، بنابراین شانس ابتلا به برفک در بیماران دیابتیک بیشتر از افراد دیگر است.
سبزقبایی می‌گوید: کنترل خوب بیماری دیابت، عدم مصرف سیگار و خارج کردن و تمیز نمودن دندان‌های مصنوعی از بروز برفک جلوگیری می‌کند.
درافراد دیابتی احتمال پوسیدگی دندان بیشتر است
این متخصص مطرح کرد: درافراد مبتلا به دیابت احتمال پوسیدگی دندان بیشتر است. علت پوسیدگی‌های وسیع‌تر و شدید تر، خشکی دهان و عدم امکان تمیز کردن توسط بزاق می‌باشد.
وی تصریح کرد: افزایش دفع مایعات از طریق ادرار و تغییرات عروق کوچک در غدد بزاقی و مصرف برخی از داروها در مبتلایان به دیابت سبب کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان می‌شود.
سبزقبایی توضیح داد: بزاق خاصیت محافظتی، تمیز کنندگی و لغزندگی محیط دهان را دارد و کاهش ترشح آن سبب تجمع بیشتر پلاک دندانی و جرم و در نتیجه پوسیدگی و عفونت‌های دندانی می‌شود.
این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی بیان کرد: از جمله مشکلات دیگر دهانی افراد دیابتی می‌توان به سوزش دهان و زبان، خشکی و ترک مخاط دهان در این بیماران اشاره کرد اما برجسته‌ترین تغییرات درافراد مبتلا به دیابت کنترل نشده، کاهش مکانیزم‌های دفاعی و افزایش استعداد به عفونت است که منجر به ابتلا به بیماری‌های لثه‌ای تخریبی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: افراد مبتلا به دیابت باید چندین برابر دیگران در مراقبت از دندان‌ها ولثه‌های خود کوشا باشند. افزایش حجم لثه ها، آبسه‌های لثه ای، عفونت‌های لثه‌ای و لقی دندان‌ها در افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده به وفور دیده می‌شود.
سبزقبایی عنوان کرد: تخریب بافت‌های نگهدارنده دندان‌ها مثل لثه و استخوان‌ها در طول زمان و با بالا رفتن سن رخ می‌دهد. آبسه‌های لثه‌ای متناوب نمای مهمی از بیماری‌های لثه‌ای افراد دیابتی می‌باشد.
این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی متذکرشد: عفونت‌های لثه‌ای و دندانی می‌توانند باعث افزایش سطح قند خون شوند و از طرفی افزایش سطح قند خون نیز می‌تواند مشکلات دهانی متعددی به همراه داشته باشد و این رابطه دوطرفه هم سلامت دهان و هم بیماری دیابت را با مشکل مواجه خواهد کرد.
وی هشدار داد:درمان‌های لثه‌ای (پریودنتال)، جراحی و کاشت ایمپلنت‌های دندانی در صورت وجود ابتلا به دیابت کنترل نشده و یا تشخیص داده نشده از موفقیت محدودی برخوردار است.در این دو مورد باید اعمالی نظیر مشورت با پزشک معالج، آنالیز تست‌های آزمایشگاهی قند خون ناشتا و قند خون پس از صرف غذا ضروری است.
سبزقبایی مطرح کرد: تا زمان قطعی شدن تشخیص و کنترل شدن دیابت تنها عفونت‌های حاد دهانی و موارد اورژانسی درمان می‌شوند و درمان‌های جراحی و کاشت ایمپلنت تا زمانی که تشخیص قطعی شده باشد و کنترل قند خون بیمار به دست آید، به تعویق می‌افتد.
این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی می‌گوید:بیماران دیابتیک با کنترل قند مناسب، احتمالااز نظر خطر بروز عفونت پس از درمان،تفاوتی با افراد معمولی ندارند.
مهمترین تست جهت بررسی قند خون" HbA1c "می باشد
وی یادآور شد: پس از تشخیص قطعی بیماری دیابت، اولین و مهمترین تست جهت بررسی قند خون" HbA1c "می باشد که غلظت قند خون در عرض 2 االی 3 ماه قبل را نشان می‌دهد. بیماران با کنترل نسبتا خوب قند خون،" HbA1c "کمتر از 8 درصد دارند و معمولا مشابه افراد غیر دیابتی به درمان‌های لثه‌ای (پریودنتال) و ایمپلنت‌های دندانی پاسخ می‌دهند.
سبزقبایی اضافه کرد: بیماران دیابتی با کنترل ضعیف، "HbA1c "بیشتر از 10 درصد دارند که معمولا پاسخ ضعیفی به درمان می‌دهند و مشکلات پس از عمل بیشتر و نتایج طولانی مدت و نامناسب‌تری دارند و ریسک عدم ترمیم زخم و عفونت بالاتری در آنها وجود دارد.
این متخصص گفت: برای آگاهی سریع ازمیزان قند خون می‌توان از وسیله‌ای به نام گلوکومتر استفاده کرد.در دسترس بودن این وسیله در مطب دندانپزشکی و یا همراه بیمار بودن بسیار مفید است.
وی مطرح کرد: قبل از هر عمل طولانی مدت نیاز است که قندخون بیمار مبتلا به دیابت بررسی شود. بیماران دیابت نوع یک که قند خونشان 70 mg / d- و یا کمتر از آن باشد ممکن است در حین عمل دچار کاهش قند خون شوند. در مورد این بیماران مصرف مقداری کربوهیدرات قبل از شروع عمل توصیه می‌شود.
سبزقبایی افزود: اگردرمان قبل از صرف غذا انجام می‌شود باید میزان قند خون بین ۷۰ تا ۱۱۰ dl/ mg باشد و اگر قرار است درمان پس از صرف غذا انجام شود، سطح قند خون زیر ۱۸۰ dl/ mg توصیه می‌شود تا ترمیم زخم با مشکل مواجه نشود.
این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی ابراز کرد:شایع‌ترین عارضه در مطب دندانپزشکی در بیماران دیابتیک بخصوص آنهایی که انسولین دریافت می‌کنند، کاهش قندخون است. در صورت بروز این اتفاق کربوهیدرات خوراکی (معادل 3 الی 4 قاشق غذاخوری شکر)، آب میوه یا آبنبات به بیمار داده می‌شود.
وی افزود: جهت جلوگیری از این عارضه بهترین زمان ملاقات‌های دندانپزشکی قبل و بعد از زمان حداکثر فعالیت انسولین می‌باشد لذا باید بیمار قبل از درمان دندانپزشکی غذای معمول خود را مصرف کرده باشد و زمانی که سطح قند خون در متعادل‌ترین وضعیت قرار دارد برای بسیاری از افراد پس از صرف صبحانه است.
سبزقبایی با بیان این نکته که " ممکن است دندانپزشک قبل از انجام اعمال دندانپزشکی آنتی بیوتیک خاصی را به عنوان پیشگیری از عفونت تجویز نماید "، می‌گوید: قبل ازانجام عمل در برخی موارد توصیه می‌شود که از دوز انسولین بیمار کاسته شود که مهمترین آنها عبارتند از مواردی که بیمار از خوردن غذا قبل از درمان منع شده باشد مثل آرامبخشی هوشیارانه،مواردی که مدت عمل طولانی باشد،مواردی که بیمار بعد از عمل محدودیت در مصرف غذا داشته باشد.
اضطراب ناشی از اعمال دندانپزشکی باعث افزایش قند خون می‌شود
این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت‌های دندانی بیان کرد: اضطراب ناشی از اعمال دندانپزشکی باعث افزایش قند خون می‌شود،به همین دلیل پروتکل کاهش استرس شامل انجام جلسات درمانی در اول صبح بعد از خوردن صبحانه، کاهش درد و استرس حین درمان، استراحت دادن به بیمار و تکنیک‌های آرامبخشی برای این بیماران توصیه می‌شود.وی در پایان گفت: افرادی که خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، خشکی دهان و دردناک بودن مخاط دهان، لایه سفید و بوی بد دهان دارند باید به دندانپزشک خود مراجعه کنند. کنترل میزان قند خون، رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت مسواک زدن صحیح و استفاده روزانه از نخ دندان و انجام چکاپ‌های دوره‌ای منظم و معاینه توسط دندانپزشک در بیماران دیابتیک بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
