اقتصاد آنلاین – سیده زهرا محمودی؛ دیابت از بیماری‌های نسبتاً شایع در جهان است. این بیماری به دو نوع یک و دو تقسیم می‌شود که در دیابت نوع یک، بیمار وابسته به انسولین است و حکم اکسیژن را برای این گروه از بیماران دارد. در کشور حدود پنج میلیون بیمار دیابتی وجود دارد و از این تعداد 600 هزار نفر به انسولین وابسته‌اند.
زمزمه‌های کمبود انسولین در کشور دقیقا از یک سال پیش آغاز شد و در پاییز امسال به اوج رسید. در پاییز98، کیانوش جهانپور از قاچاق دارو به کشورهای همسایه خبر داد و مدتی پس از آن، علت کمبود انسولین در کشور را تاخیر در ورود یکی از محموله‌ها خواند.
حال با گذشت حدودا یک سال، مسئله کمبود انسولین خبرساز و به یکی از دغدغه‌های جدی بیماران دیابتی تبدیل شده است. کمبود انسولین به جایی رسید که در مهر ماه سال جاری، هشتگ انسولین نیست در فضای مجازی داغ شد و تعداد زیادی از بیماران دیابتی تلاش داشتند تا از این راه مشکلات خود را به گوش مسئولانی برسانند که در ابتدا کمبود انسولین را انکار می‌کردند.
هشتگ انسولین نیست، تنها کلماتی در فضای مجازی نبود؛ بلکه درد بسیاری از بیماران دیابتی کشور بود که برای تامین انسولین دچار مشکل شده بودند و با مراجعه به داروخانه‌ها، جمله انسولین نیست را تحویل می‌گرفتند و برخی از آن‌ها برای تامین انسولین مورد نیاز خود مجبور به روی آوردن به بازار سیاه و قیمت‌های نجومی شدند؛ برخی نیز چاره‌ای جز استفاده انسولین تاریخ مصرف گذشته نداشتند؛ بعضی دیگر نیز سهمیه روزانه انسولین خود را کاهش دادند تا چند روز بیشتر انسولین داشته باشند.
انسولین نیست؟
در خصوص کمبود انسولین در ابتدا باید توجه داشت که منظور از کمبود انسولین، کمبود اسنولین قلمی است؛ در گذشته بیماران دیابتی از انسولین ویالی استفاده می‌کردند؛ این انسولین‌ها با سرنگ به بیمار تزریق می‌شود؛ با گذشت زمان و آمدن انسولین‌های قلمی به بازار، سرعت استفاده از این انسولین‌ها به علت سهولت مصرف شدت گرفت و اکنون نیز اغلب بیماران دیابتی از انسولین قلمی استفاده می‌کنند؛ بنابراین انسولینی که کمبود آن مطرح شده است، انسولین قلمی است نه ویالی.
با کمبود انسولین، بسیاری از مسئولان جایگزینی انسولین ویالی را به جای انسولین قلمی پیشنهاد دادند؛ هرچند انسولین ویالی به وفور در بازار یافت می‌شود اما جایگزینی آن به راحتی گفته مسئولان نیست؛ زیرا از یکسو بیماران دیابتی برای استفاده از این نوع انسولین آموزش ندیده‌اند و از سوی دیگر، بسیاری از دریافت‌کنندگان انسولین کودکان هستند و تزریق چند باره انسولین ویالی به صورت روزانه برای آن‌ها بسیار دشوار است. در سوی دیگر این ماجرا نیز افراد مسن قرار دارند؛ تزریق انسولین قلمی برای بیماران مسن آسان است و بسیاری از آن‌ها توان تزریق انسولین با سرنگ را ندارند. همچنین عوراض انسولین قلمی بسیار کمتر از انسولین ویالی است.
از خرید انسولین تاریخ گذشته تا کاهش سهمیه روزانه انسولین
مسئله کمبود انسولین در کشور به حدی جدی است که برخی از داروخانه‌ها انسولین تاریخ گذشته را با قیمتی بالا به بیماران می‌فروشند. برخی از بیماران دیابتی عنوان می‌کنند وقتی برای خرید انسولین به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند، مسئولان داروخونه به آن‌ها می‌گویند اگر مواد انسولین تاریخ گذشته لخته نشده است، از آن استفاده کنند تا شرایط بهتر شود. بیماران نیز چاره‌ای جز مصرف داروی تاریخ گذشته ندارند.
ماجرا به مصرف انسولین تاریخ گذشته ختم نمی‌شود؛ بیماران دیابتی چند بار در روز با دوزهای مختلف، انسولین مصرف می‌کنند؛ برخی از بیماران مجبورند از سهمیه روزانه انسولین خود کم کنند تا چند روز بیشتر انسولین داشته باشند.
علل کمبود انسولین قلمی در بازار چیست؟
در خصوص کمبود انسولین در کشور، علل متفاوتی توسط مسئولان ذکر می‌شود؛ برخی از کمبود ارز می‌گویند و برخی نیز علت کمبود انسولین را تحریم‌های آمریکا می‌دانند؛ عده‌ای نیز از دلایل دیگری چون عدم رعایت تعهدات یک شرکت تولید داخلی، دلالان و... یاد می‌کنند. اما دلیل کمبود انسولین چیست؟ آیا کمبود این دارو تنها به دلایلی که از سوی مسئولین عنوان می‌شود، باز می‌گردد؟
تحریمها یا فساد؟
از تحریمها به عنوان یکی از دلایل اصلی کمبود انسولین در کشور یاد می‌شود؛ البته که تحریمها تاثیر زیادی در کمبود این دارو دارد و نمی‌توان از تاثیر آن چشم‌پوشی کرد؛ اما بیماران دیابتی می‌گویند: اگر بخواهند انسولین را از بازار آزاد بخرند، به راحتی می‌توانند با قیمتی هشت برابر قیمت واقعی آن را پیدا کنند.
عدم سودآوری انسولین در داروخانه‌ها
همانطور که گفته شد، انسولین در بازار آزاد یافت می‌شود؛ اما با قیمتی چند برابر بیشتر از قیمت واقعی؛ برخی علت کمبود انسولین در بازار را سود ده نبودن فروش در داروخانه‌ها می‌دانند؛ بعضی از داروخانه‌ها برای سود بیشتر انسولین را به دلالان می‌فروشند و دلالان نیز آن‌ها را با قیمتی چند برابری در بازار سیاه به فروش می‌رسانند.
ارز 4200تومانی
انسولین یکی از داروهایی است که با ارز 4200تومانی وارد کشور می‌شود؛ با افزایش قیمت ارز، قیمت این دارو در کشورهای همسایه بسیار بالاتر از قیمت آن‌ها در داخل کشور خواهد بود؛ از این رو برخی سودجویان برای کسب سود بیشتر، اقدام به قاچاق این دارو به کشورهای دیگر می‌کنند و به همین علت نیاز کشور به انسولین تامین نمی‌شود.
سرباز زدن یک شرکت برای تولید این دارو در داخل
یکی دیگر از دلایلی که برای کمبود اسنولین در کشور عنوان می‌شود، سرباز زدن یک شرکت داخلی از عمل به تعهداتش برای تولید این دارو است؛ به گفته سخنگوی غذا و دارو، علاوه بر تحریم‌های آمریکا، یک شرکت داخلی خط تولید انسولین قلمی در داخل کشور را راه‌اندازی کرد؛ این شرکت مونتاژ این دارو را در داخل کشور انجام می‌داد؛ اما با عدم عمل به تعهداتش سبب تشدید کمبود انسولین در کشور شد.
آیا واقعا کمبود انسولین داریم؟
رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران نیز در یکی از مصاحبه‌های خود عنوان کرده است که 1.5برابر نیاز کشور، انسولین وارد شده است؛ پس نباید کمبودی در این خصوص وجود داشته باشد؛ اما به دلایل مختلف انسولین وارداتی دوباره از کشور خارج می‌شود.
کمبود انسولین به ترکیبی از دلایل یادشده باز می‌گردد و همه این دلایل دست به دست هم داده‌اند، تا به کابوسی برای بیماران دیابتی کشور تبدیل شوند. اکنون نیز با شیوع کرونا، افراد دیابتی، در گروه افراد پر خطر قرار دارند و کرونا خود به تنهایی به دلیلی برای نگرانی این بیماران محسوب می‌شود؛ بنابراین مسئولین مربوطه این امر باید چاره‌ای برای حل این مشکل بیاندیشند تا درد بیماری برای این افراد دو چندان نشود.
