چرا تعداد خریداران مسکن یکباره زیاد شد؟

اقتصادآنلاین - پریسا شاکری؛ شمار معاملات بازار مسکن به طور قابل توجهی افزایش داشته و بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی، میزان معاملات مسکن در دی ماه امسال به ۹ هزار و ۸۱۶ واحد رسیده است. این موضوع در حالی رخ داده که تعداد معاملات مسکن در ابتدای امسال در حدود یک پنجم این رقم و ۲ هزار و ۱۰۰ واحد مسکونی بوده است.

نگاهی به آمار معاملات مسکن در دی ماه سال گذشته هم این موضوع را تایید می کند. بر اساس گزارش بانک مرکزی در دی ماه پارسال حدود ۳ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی بوده است. 

افزایش قابل توجه معاملات مسکن در بازار ایران در شرایطی رقم می خورد که گفتگوهای احیای برجام معاملات را در سایر بازارها متوقف کرده است. 

چندی پیش سعید موتمنی، رییس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو به اقتصاد آنلاین گفته بود که معاملات بازار خودرو تقریبا به صفر رسیده است و بازار در رکود سنگینی به سر می برد. این موضوع در بازارهای طلا و ارز هم دیده می شود و فعالان این بازارها از توقف خرید و فروش ها خبر می دهند. 

با این حال قضیه در بازار مسکن متفاوت است و معاملات نه تنها متوقف نشده است که رشد قابل توجهی را تجربه می کند. آن هم درست در شرایطی که اخبار وین کمی امیدوار کننده تر از همیشه است و اولیانوف، مذاکره کننده ارشد روسیه گفته که تا پایان فوریه یعنی پیش از پایان سال در ایران دستیابی به توافق ممکن است؛ اما در بازار مسکن چه اتفاقی در حال وقوع است؟

علت افزایش معاملات در بازار مسکن

شهریار شقاقی، کارشناس اقتصاد مسکن درباره علت افزایش معاملات بازار مسکن به اقتصاد آنلاین می گوید که نااطمینانی از سایر بازارها موجب شده است که سرمایه های سرگردان به سمت بازار مسکن حرکت کند. 

او ادامه می دهد: در حال حاضر بازار سرمایه وضعیت نامساعدی دارد و قیمت دلار در ایران سیاسی است و دولت ها روی این بازار حساسیت ویژه ای نشان می دهند. همچنین بازار جهانی طلا دچار نااطمینانی هایی است و همین مساله سرمایه های سرگردان مردم را به سمت بازار مسکن سوق داده است. 

این موضوع در حالی مطرح می شود که وضعیت ساخت و ساز در ایران هم شرایط چندان مطلوبی ندارد و سیر نزولی در پیش گرفته است. آخرین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که در فصل بهار امسال وضعیت ساخت و ساز از زمستان سال گذشته بدتر بود. گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که در فصل بهار امسال میزان ساخت و ساز مسکن در تهران نسبت به فصل زمستان ۹۹ حدود ۱۳.۸ درصد کاهش داشت و این نسبت برای ساخت و ساز مسکن در کل کشور از کاهش ۲۴.۶ درصدی حکایت دارد.

 کاهش ساخت و ساز مسکن در شرایطی رخ می دهد که میزان عرضه سالهاست از تقاضا عقب افتاده است و در حالی که در بازار مسکن ایران سالانه به حدود یک میلیون واحد مسکونی نیاز است، میزان عرضه حدود یک سوم این نیاز است. 

حسن محتشم، کارشناس بازار مسکن هم پیش از این به اقتصاد آنلاین گفته بود که مهم‌ترین مشکل بازار مسکن کمبود عرضه نسبت به تقاضا و ساخت و ساز مسکن تقریبا حدود یک سوم تقاضا است. 

او تاکید کرده که روند کاهشی ساخت و ساز بنا به گزارش‌های مرکز آمار ادامه دارد و با این شرایط به نظر می‌رسد که عرضه نسبت به تقاضا کمتر شده است و به این ترتیب نمی‌شود از بازار مسکن توقع کاهش قابل توجه قیمت داشت. 

بیت‌الله ستاریان، کارشناس مسکن هم درباره دلیل رشد یکباره معاملات در بازار مسکن به اقتصاد آنلاین گفته بود که علت رشد یکباره قیمت مسکن در آبان امسال این است که در دو سال گذشته به دلیل جهش قیمت مسکن بسیاری از تقاضاهای خرید ملک انباشته شده و فنر تقاضای مسکن در مقطعی به ناگهان آزاد می‌شود. بنابراین این رشد ناگهانی قیمت مسکن رفتار طبیعی بازار بوده و در شرایطی که رکود طولانی است، به صورت مقطعی رخ می‌ دهد.

البته این موضوع به معنی خروج بازار از رکود نیست. بررسی حجم معاملات مسکن در آبان ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که هر چند آبان ماه با جهش معاملات همراه بوده اما تعداد معاملات آبان  امسال نسبت به آبان سال ۹۵ که سال شروع دوره تورمی بازار مسکن بود، حجم معاملات بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته ‌است.

این کارشناس مسکن درباره چشم‌انداز آینده بازار مسکن هم توضیح داد: برای آینده بازار مسکن دو سناریو وجود دارد که البته نتیجه هر دو سناریو افزایش قیمت مسکن بوده منتها در یک حالت کمتر و در حالت دیگر میزان افزایش قیمت بیشتر است.

ستاریان ادامه داد: اگر برجام احیا شود از آنجا که چشم‌انداز توسعه ایجاد می‌شود و بازار مسکن یکی از بسترهای توسعه است، افزایش قیمت همراه با رونق بازار و افزایش تقاضا خواهد بود. چنان که در دوره‌های گذشته این اتفاق افتاد اما اگر برجام احیا نشود و ورودی ارز به کشور محدودتر شده و رشد نقدینگی ادامه داشته باشد، باز هم رشد قیمت مسکن اتفاق می‌افتد اما این رکود بازار تداوم خواهد داشت.

البته با این وضعیت عرضه مسکن برخی کارشناسان این بازار اعتقاد دارند که نه تنها قیمت مسکن کاهشی نخواهد بود که به دلیل کمبود عرضه و همچنین رشد بی رویه نقدینگی و نرخ تورم، قیسمت مسکن همچنان صعودی خواهد ماند. 

بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی میانگین هر مترمربع مسکن تهران به حدود ۳۳ میلیون تومان رسیده است. این در حالی است که در گزارش بانک مرکزی از میانگین قیمت مسکن در فروردین ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که میانگین قیمت مسکن در این ماه حدود ۲۹ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان بوده است. با این حساب در یک دوره ۱۰ ماهه حدود ۴ میلیون تومان به میانگین قیمت مسکن در تهران افزوده شده و به این ترتیب هر ماه میانگین قیمت مسکن حدود نیم میلیون تومان رشد داشته است.

بر اساس گزارش بانک مرکزی میانگین قیمت هر متر مربع مسکن شهر تهران به بیش از ۳۲ میلیون و ۹۳۶ هزار تومان رسید که حاکی از رشد ۱.۱ درصدی نسبت به آذر ماه است. مقایسه میانگین قیمت مسکن در شهر تهران نسبت به ماه مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که در این مدت افزایش قیمت مسکن افزایش ۲۰.۳ درصدی را نشان می‌دهد. باید توجه داشت که تورم نقطه به نقطه در دی ماه بر اساس گزارش بانک مرکزی برابر با ۳۵.۹ درصد بوده‌است؛ به بیان دیگر رشد قیمت مسکن در شهر تهران کمتر از تورم بوده‌است.