اقتصادآنلاین - پرهام کریمی؛ طی چند سال گذشته، تجربه دو شوک تورمی و همچنین افزایش نرخ ارز، تمام بازارها در اقتصاد ایران را متشنج کرد و قیمت بسیاری از کالاها افزایش چند ده درصدی را طی سه سال گذشته تجربه کرد. بازار خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست و نگاهی به قیمت‌ها در بازار حکایت از قیمت‌هایی دارد که همین چند سال پیش، غیرقابل باور بود.
در این میان سیاست‌هایی همچون قرعه کشی خودرویی که با هدف اختصاص خودرو به مصرف کنندگان واقعی و حذف دلالان اتخاذ شد، نه تنها کمکی به بازار نکرد بلکه بر ابعاد بحران افزود. ادامه سیاست گذاری دستوری و ایجاد اختلاف چند ده میلیونی میان قیمت بازار و کارخانه، بسیاری را برای کسب سود بادآورده به بازار خودرو کشاند و شرایط را ملتهب‌تر کرد. در این میان کاهش کیفیت خودروهای داخلی یکی دیگر از آسیب قیمت گذاری دستوری بود.
بررسی نوسانات قیمتی نشان می‌دهد که می توان به جای واژه نوسان از افزایش افسار گسیخته قیمت ها استفاده کرد و کاهش قیمت های مقطعی که از آن به عنوان دستاورد یاد می شود، در بررسی های سالانه، فقط کاهش شیب افزایش قیمت هاست.
پژو پارس یکی از محصولات پرطرفدار ایران خودرو است. قیمت این خودرو در مدل ساده در ابتدای سال ۱۳۹۷ در حدود ۴۱ میلیون تومان بود که در پایان سال گذشته به ۲۶۲ میلیون تومان رسید. به بیان دیگر در سه سال قیمت این خودرو افزایش ۵۴۰ درصدی را تجربه کرده‌است. در مدل TU۵ افزایش قیمت شدیدتر بود؛ به‌گونه ای که قیمت این مدل از ۴۳ میلیون تومان در فروردین ۱۳۹۷ به ۳۱۵ میلیون تومان در اسفند سال گذشته رسید؛ افزایش قیمت ۶۲۵ درصدی.
نکته جالب توجه این است که از خرداد ماه ۱۳۹۹ که قرعه کشی خودرو اجرایی شد قیمت پژو پارس ساده و TU۵ تا اسفند ماه سال گذشته به ترتیب افزایش ۶۳ و ۷۰ درصدی را تجربه کرده‌است. نمودار زیر قیمت خودرو پژو پارس در دو مدل ساده و TU۵ را نشان می‌دهد:
پژو ۲۰۶ را می توان یکی از پرطرفدارترین و پرحاشیه ترین خودروهای بازار ایرن دانست. خودرویی که پس از حاشیه های حذف برخی امکانات آن همچون ضبط و ارائه آنها به عنوان آپشن در سال ۹۹ ، مدل تیپ ۵ خود را ازخط تولید خارج کرد و اکنون تنها مدل تیپ ۲ با موتور TU۳ و ترمزهای عقب کاسه‌ای تولید می‌شود. قیمت این خودرو در فروردین ۱۳۹۷ برابر با ۳۶میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که با افزایش ۵۹۰ درصدی به ۲۵۲ میلیون تومان در اسفند سال گذشته رسید. همچنین این خودرو از خرداد ماه سال ۱۳۹۹ تا پایان سال گذشته افزایش ۸۰ درصدی را نشان می‌دهد. نمودار زیر قیمت پژو ۲۰۶ تیپ دو را از سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد:
پراید هم که زمانی خودرویی ارزان قیمت و در دسترس همگان بود اکنون قیمتی حتی بیش‌تر از سایر مدل‌ها پیدا کرده است. نکته عجیب در مورد این خودرو این بود که به نظر می رسید مسئولان نمی دانستند که با حذف خودرویی بدون داشتن جایگزینی هم رده از خط تولید تنها موجب افزایش قیمت افسار گسیخته می شود و در همه این مدت برای توجیه این اقدام خودروهایی همچون تیبا را جایگزین اسمی اما نه منطقی این خودرو، اعلام کردند. این درحالی بود که تا سال ۹۹ که اتمام تولید این خودرو اعلام شود؛ پراید ۱۱۱، پانزده میلیون تومان ارزان تر از خودرو تیبا ۲ بود اما در پایان سال گذشته پراید ۱۱۱ بیش از ۱۰ میلیون تومان از تیبا ۲ گران تر شد.
پراید ۱۱۱ در فروردین ۱۳۹۷ قیمتی در حدود ۲۵ میلیون تومان داشت که تا پایان اسفند ۱۴۰۰ با افزایش بیش از ۶۵۰ درصدی به حدود ۱۸۶ میلیون تومان رسید. همچنین تیبا۲ در این مدت افزایش قیمت ۵۰۷ درصدی را ثبت کرد و از ۲۸ میلیون و پانصد هزار تومان به ۱۷۳ میلیون تومان در پایان سال گذشته رسید. از سوی دیگر پراید ۱۱۱ و تیبا۲ از خرداد ماه سال گذشته به ترتیب افزایش قیمت ۱۱۶ و ۷۸ درصد را ثبت کردند.
