به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، ساکنان شهر «الرقه» سالها است زیباییهای دره «الهوته» را به فراموشی سپردهاند. درست از همان روزهای شوم سال 2013 که جنایتکاران «داعش» بر این استان سلطه پیدا کردند، روایتهای ترسناک دفن وحشیانه زندانیان داعش در اعماق چند ده متری دره «الهوته» لرزه بر اندام شهر انداخت. کمی بعد داعش فیلمی منتشر کرد که در آن جلادان پس از شلیک گلوله به سه زندانی، آنها را بهشکلی بیرحمانه در دره «الهوته» انداختند...اما هویت آن زندانیان بیگناه در عمق نامعلوم دره مرگ برای همیشه دفن شد. همین روایتها و شواهد کافی بود تا پساز پاکسازی شهر «الرقه» از عناصر داعشی، دیده بان حقوق بشر برای تحقیق درباره سرنوشت زندانیان گمشده وارد میدان شود. اما در آن سال با توجه به عمق بسیار زیاد دره هیچ سرنخی جز روایت مردمان منطقه از این جنایتها به دست نیامد. تحقیقات در حالی در این منطقه دنبال میشد که همزمان بقایای اجساد قربانیان داعش در بیش از 20 گور دسته جمعی در نقاط مختلف سوریه کشف شد. اما داستان دره «الهوته» حتی پس از رفتن داعشیها نیز ادامه داشت و آنطور که «دیده بان حقوق بشر سازمان ملل» نقل کرده؛ مردم شهر همچنان روایتهای مختلفی از گم شدن مردمان و رها شدن اجساد در اطراف دره داشتند. شکی نبود که در عمق نامعلوم این دره خوفناک راز جنایتهایی نهفته است. اما تنها تحقیقات میدانی و تصاویر ماهوارهای بود که میتوانست ابعاد فاجعه را مشخص کند. کلید این معما در اعماق دره بود و تنها این تکنولوژیهای نوین یارای کشف اسرار را داشتند. تحقیقات همچنان ادامه داشت تا اینکه در آخرین تحقیقات، پهپاد فرانسوی «پروت» با قابلیت عکسبرداریهای دقیق و سه بعدی بیش از 50 متر از شکاف دره پایین رفت و تصویر 6 جسد متلاشی و شناور روی آب را ثبت کرد. گرچه بررسی تصاویر ارسالی، زمان مرگ اجساد را پس از پایان داعش در منطقه نشان میداد اما دیگر شکی باقی نبود که دره «الهوته» گور دسته جمعی قربانیانی بود که سرنوشتشان برای همیشه نامعلوم مانده است. به نوشته «الجزیره»، یکی از اهالی «الرقه» که در سال 2015 در بیابان قارچ جمع میکرد، مدعی است با چشمان خودش اجساد رها شده را آنجا دیده است: «اینجا فقط گور زندانیان الرقه نیست بلکه داعش، اجساد را از نقاط مختلف سوریه به اینجا میآورد و در این دره میانداخت. هیچ کس نمیداند چندین جسد در عمق دره دفن شدهاند.»
دره «جنایت و مکافات»
«سارا کایالی»، محقق سوری دیده بان حقوق بشر که «الهوته» را دره «جنایت و مکافات» میداند، معتقد است: «این دره روزی یکی از زیباییهای منطقه بوده است اما حالا چیزی جز ترس و وحشت برای اهالی ندارد. روشن شدن آنچه در این دره و دیگر گورهای دسته جمعی سوریه رخ داده است، حیاتی است چراکه نه تنها سرنوشت بسیاری از زندانیان و افراد ربوده شده توسط داعش مشخص میشود بلکه این شواهد برای مجازات جنایتکاران داعشی نیز لازم است.»
در حال حاضر نیروهای کرد کنترل استان «الرقه» را برعهده دارند اما «کایالی» معتقد است: «اینکه منطقه در اختیار کدام نیروی امنیتی است مهم نیست، آنها وظیفه دارند شرایط را برای تحقیقات علیه داعش فراهم کنند و در صورت نیاز به پاکسازی منطقه از اجساد، اقدام و در تشخیص هویت کمک کنند.» این درخواست در حالی مطرح میشود که با وجود افشاگری «ماجد حسون»، فعال رسانهای سابق «الرقه» در سال 2016 بر دفن مردگان در الهوته، تا پیش از این هیچ تیم تحقیقاتی در این دره برای انجام عملیات تحقیقاتی حضور نیافته است. براساس آخرین گزارشها، این سکوت تحقیقاتی در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل در سال 2017، مجازات داعشیها بهعنوان مجرمان جنگی در عراق و سوریه را به رسمیت شناخت و بر آن توافق کرد.
زندانیانی که ناپدید شدند
طبق گزارش فوریه 2020 دیده بان حقوق بشر، داعش در دوره حکمرانی اش در سوریه شمار زیادی را ربوده و بسیاری را دستگیر کرده بود که درمیان آنها فعالان سیاسی و حقوق بشری، خبرنگاران و مبارزان ضد داعش و ساکنان محلی نیز قرار داشتند. اما با توجه به اینکه بسیاری از آنها اعدام شده یا به نقاط دیگری فرستاده شدند، سرنوشت هیچ کدام مشخص نیست. از سوی دیگر با توجه به نابسامانیهای امنیتی در سوریه، پروژه نبش قبر گورهای دسته جمعی قربانیان داعش همواره نیمه تمام رها شده است. در این میان شورای دموکراتیک سوریه به تازگی برای آغاز تحقیقات درباره جرایم جنگی داعش اعلام آمادگی کرده است. گرچه با توجه به سلطه نیروهای ترکیه بر دره «الهوته»، امکان دسترسی به این منطقه را برای آنها ناممکن نشان میدهد.
جنایت مشابه در عراق
بدون شک ردپای جنایتکاران داعش در همه نقاط حکمرانیهای کوتاه و بلندشان قابل شناسایی است و بیشتر قربانیان نیز با شرایط مشابه و به وحشیانهترین روش ممکن کشته شدند. در همین راستا، به نوشته «میدل ایست آی»، محققان یک ماه قبل گوری مشابه دره «الهوته» در شمال سوریه و در خاک عراق پیدا کردهاند، منطقه «الخفسا» که در شهر «تل عفر» قرار داشته و بیش از هزار جسد در آن دفن شده بود. بررسیهای اولیه نشان داده است بیشتر اجساد متعلق به قربانیان ایزدی داعش در سالهای 2014 تا 2017 بودند. تحقیقات در این منطقه نیز نیمه تمام مانده است.