به گزارش اقتصادآنلاین، عاطفه مرادی در شرق نوشت: بااین‌حال، حالا مشخص شده سکوت مردم در سه ماه گذشته و هم‌زمان با اوج‌گیری ویروس کرونا، فقط وقفه‌ای کوتاه بوده و اکنون همین ویروس با فشار مضاعفی که در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی به مردم وارد کرده، آنها را به خیابان‌ها بازگردانده است؛ مردمی که پیش از کرونا نیز از فشارهایی مشابه به ستوه آمده بودند. کرونا به‌خوبی نبود سیستم‌های حمایت اجتماعی را در این کشورها عیان کرده است؛ اینکه معترضان در بسیاری از کشورها در خانه‌ها نشسته‌اند، در‌حالی‌که از ناتوانی دو‌چندان‌شده دولت‌هایشان برای رسیدگی به شهروندان، خون خونشان را می‌خورد، پیش‌تر هم به تحلیلگران ثابت کرده بود چه کرونا حل‌وفصل شود و چه نشود، مردم این‌بار خشمگین‌تر از قبل به خیابان‌ها بازمی‌گردند؛ مردمی که بسیاری از آنها عزیزان خود را از دست داده‌اند و احساس می‌کنند دیگر چیزی برای از‌دست‌دادن ندارند.
لبنانی‌ها بی‌محاباتر در خیابان
اوایل ماه آوریل بود که پیامی از سوی معترضان لبنانی به‌سرعت شبکه‌های اجتماعی را پر کرد؛ «ما برمی‌گردیم»؛ پیام معترضان لبنانی بود که وعده دادند هفدهم آوریل و برای ششمین ماه‌گرد آغاز اعتراض‌ها در این کشور، به خیابان‌ها می‌آیند و کرونا هم نمی‌تواند سد راه آنها شود. چند ماه پیش از کرونا، خیابان‌های لبنان را اعتراضات برداشته بود، اما رسیدن این ویروس به لبنان، این اعتراض‌ها را هم متوقف کرد. بااین‌حال، ادامه فساد در ساختار سیاسی و اقتصادی و ناتوانی دولت جدید در کنترل این فسادها، در کنار سقوط آزاد استانداردهای زندگی هم‌زمان با شیوع کرونا و فقدان شبکه حمایتی برای چنین شرایطی، بیش از یک میلیون لبنانی را به یک بمب ساعتی تبدیل کرد.
در بیش از این یک ماه که لبنان تقریبا در تعطیلی موقت به سر می‌برد، خدمات بسیار بسیار محدودی به خانواده‌هایی ارائه شده که برای عبور از این بحران به کمک دولت نیاز دارند. بعد از فراخوان هفدهم آوریل، صدها نفر از مردم معترض لبنانی روز گذشته دوباره به خیابان‌ها آمدند. اعتراض‌ها به بدتر‌شدن شرایط زندگی و افزایش شدید هزینه مواد غذایی، در بخش‌های مختلفی از لبنان آغاز شد و ادامه پیدا کرد. تعداد پایین مبتلایان به ویروس کرونا و مرگ ناشی از آن در لبنان، احتمالا یکی از علت‌هایی است که باعث شده مردم لبنان بی‌محاباتر به خیابان‌ها برگردند. تا روز دوشنبه، 707 نفر در این کشور به کرونا مبتلا شده‌اند که از این میان فقط 24 نفر جانشان را از دست داده‌اند. این‌چنین بود که معترضان دوباره در طرابلس، شکا، زلقا و سعدیات به خیابان‌ها آمدند، خیابان‌ها را بستند و آتش‌بازی راه انداختند. معترضان لبنانی معتقدند کرونا شاید همه چیز را کشته باشد، اما فساد سیاست‌مداران آنها را متوقف نکرده است؛ پس آنها هم بیش از این در خانه نمی‌مانند و از کرونا شکست نمی‌خورند.
تعمیق شکاف‌ها در عراق
در عراق، کرونا بسیاری از معترضانی را که در میدان تحریر بغداد و دیگر شهرهای جنوبی چادر زده و تحصن کرده بودند، به خانه فرستاد. تعداد اندکی از این گروه‌ها، اما بی‌توجه به خطری که تهدیدشان می‌کند، در چادرها ماندند. هفته گذشته پس از هفته‌ها سکوت معترضان، گروهی از افراد مسلح به این معترضان و چادرهایشان حمله کردند. در‌حالی‌که معترضان این افراد را وابسته به یکی از احزاب سیاسی می‌دانند، فرماندهی بغداد ادعا کرده است عامل این حملات، مغازه‌داران اطراف میدان هستند. تمام اتفاق‌های بد اخیر، از شیوع کرونای ناخوانده تا تغییر قیمت نفت و تعمیق شکاف‌ها در جامعه عراق، در حالی رخ می‌دهند که این کشور از دسامبر سال گذشته و پس از استعفای عادل عبدالمهدی، نخستوزیر وقت، در واکنش به کشتار معترضان، همچنان بدون دولت است. انتخاب نخستوزیر تا اینجا دو بار به شکست منتهی شده است؛ نه محمد توفیق علاوی، فرماندار پیشین نجف و نه عدنان الزورفی، رئیس ائتلاف نصر، نتوانستند در مجلس عراق این سمت را به دست بیاورند. سکوت چند هفته‌ای معترضان عراقی، فرصت خوبی برای سیاست‌مداران این کشور بود تا با انتخاب نخستوزیر، کنترل اوضاع را به دست بگیرند؛ فرصتی که حالا با لغو برخی محدودیت‌های ناشی از کرونا در این کشور بر باد رفت.
با لغو اولین محدودیت‌ها که به دلیل شیوع کرونا در عراق اعمال شده بود، معترضان هر‌چند در جمعیتی کوچک‌تر، اما باز به خیابان‌ها بازگشتند و درگیری‌ها دوباره بغداد و شهرهای جنوبی عراق به‌ویژه ذی‌قار را فراگرفت. این درگیری‌ها که همچنان ادامه دارد، تاکنون یک کشته و 10 زخمی بر جای گذاشته است. مردم عراق زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد به خیابان‌ها بازگشتند و حالا در برخی از شهرها از‌جمله رفاعی، دوباره حکومت نظامی اعلام شده است. البته عراق اولین کشور منطقه خاورمیانه نیست که دوران کرونا را تاب نیاورده و معترضان در‌حالی‌که هنوز راهی برای درمان کرونا وجود ندارد و زیرساخت‌های موجود پاسخ‌گوی مبتلایان آن نیست، به خیابان‌ها بازگشته‌اند.
درک فشاری که این روزها به مردم کشورهایی مانند لبنان و عراق وارد می‌شود، دشوار نیست. شرایط پیش از کرونا آنچنان بد بود که صدها نفر در این کشورها ترجیح دادند به قیمت جانشان ساکت ننشینند. حالا کرونا همه آن وخامت را چندین برابر کرده است؛ بی‌کاری، تورم و سیستم درمان و بهداشت ناکارآمد.
در چنین شرایطی، این فقط سیاست‌مداران عراقی و لبنانی نیستند که باید نسبت به بازگشت معترضان به خیابان‌ها نگران باشند؛ بازگشت معترضان، مبتلایان و کشته‌های کرونا را چندین برابر می‌کند و این کشورها نشان داده‌اند توانایی کنترل مبتلایان بیشتر را ندارند و آن زمان است که دیگر نمی‌توان اوضاع را کنترل کرد و این، ضرورت ورود دیگر کشورها به حل بحران این کشورها را ایجاد می‌کند؛ ورودی که قطعا خود به بحران بزرگ‌تری تبدیل می‌شود.
