به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرهیختگان، چندی پیش بود که تعدادی دانشجوی ایرانی با ویزای معتبر وارد آمریکا شدند اما بعد از به زمین نشستن هواپیما، برخلاف انتظار، آنها را از کشور اخراج و مجبور به بازگشت کردند. این خبر ابعاد گسترده و واکنش‌های منفی زیادی به دنبال داشت. در سالهای اخیر تنش‌های سیاسی میان آمریکا و ایران تشدید شده و حتی از سویی موجب چند‌برابر شدن تحریم‌ها و محدودیت‌ها علیه ایران شده است. اما به دلیل استقامت ایرانیان در برابر تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا، این کشور تلاش می‌کند از راهی دیگر وارد شود و در این بازه زمانی، بیشترین تمرکز خود را بر ایجاد محدودیت‌های گسترده برای دانشجویان ایرانی در آمریکا گذاشته و مشکلات زیادی را برای آنها ایجاد کرده است.
یکی از دانشجویان، مهندس 27سالهای است که قرار بود در دانشگاه ایالتی میشیگان در مقطع دکتری ادامه‌تحصیل دهد اما از فرودگاه دیترویت به ایران بازگردانده شد. یک هفته قبل از این اتفاق هم یک دانشجوی 24ساله که در دانشگاه نورث‌ایسترن تحصیل می‌کرد، توسط نیروهای پلیس فرودگاه بازداشت شد و عده‌ای نسبت به آزادی او معترض شدند. این رفتار غیرانسانی نسبت به دانشجویانی که به دور از مسائل سیاسی و تنها به قصد تحصیل وارد آمریکا شده‌اند، بسیار مخرب است. برای مدافعان حقوق مهاجرت، این مساله که با افزایش تنش‌ها میان آمریکا و ایران پررنگ‌تر شده، الگویی نگران‌کننده را ایجاد کرده است. این چالش جهانی، علاوه‌بر اینکه دانشجویان کشورهایی چون ایران را درگیر کرده، دانشگاه‌های آمریکایی را هم دچار تنش کرده است. بخشی از دانشجویان دانشگاه‌های این کشور را دانشجویان بین‌المللی تشکیل می‌دهند که با وجود سیاست‌های ترامپ، موضوع تحصیل آنها در آمریکا با چالش‌های عدیده‌ای روبه‌رو می‌شود. این درحالی است که دانشگاه‌ها تلاش می‌کنند دانشجویان برتر دیگر کشورها را به خود جلب کنند تا از این طریق بتوانند علاوه‌بر ارتقای کیفیت سیستم آموزشی دانشگاه خود، رتبه‌شان را در سطح جهانی نیز افزایش دهند. حتی رئیس شورای آموزش آمریکا هم اذعان می‌کند اقدام پلیس آمریکا در مواجهه با دانشجویان ایرانی غیرقابل انتظار بوده است. اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا معتقد است هیچ تضمینی وجود ندارد فردی که ویزا دریافت کرده، حتما اجازه ورود به این کشور را پیدا کند. مدعی این حرف، صدها نفری هستند که هر روزه از ورودی‌های آمریکا دیپورت می‌شوند. اما مشاور قانونگذاری اتحادیه امور عمومی ایرانیان آمریکایی معتقد است این اقدام آمریکا امری غیرطبیعی و خلاف‌قانون است.
اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا تاکنون آمار درستی از تعداد دانشجویان ایرانی که مانع ورود آنها به کشور شده و نیز در ماه‌های اخیر از کشور اخراج کرده، اعلام نکرده است. این اداره مسائل امنیتی را دلیلی بر عنوان نکردن جزئیات این اتفاق اعلام کرده است. اما در این میان، مشاور قانونگذاری اتحادیه امور عمومی ایرانیان آمریکایی، تعداد دانشجویان ایرانی دیپورت‌شده به ایران را دست‌کم 17نفر اعلام کرده‌اند. این آمار از ماه آگوست تاکنون بوده که در مقایسه با سال گذشته افزایش چشمگیری نشان می‌دهد. پیش از این، تنها یک یا دو دانشجو به کشور بازگشت داده می‌شدند.
دبیر اجرایی شورای اتحادیه آزادی‌‌های مدنی آمریکا در ماساچوست عنوان می‌کند به دلیل سری‌بودن این مساله، هنوز مشخص نیست این تصمیم از سوی اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا گرفته شده یا از سوی ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بوده است. در سال 2019 کمتر از یک درصد مسافران ایرانی که وارد فرودگاه بوستون شده بودند، مانع ورود آنها به کشور شدند.
اعتراض به وضع موجود
دو هفته پیش بود که معترضان در واکنش به بازداشت یک دانشجوی ایرانی دانشگاه نورث‌وسترن به محض رسیدن به فرودگاه لوگان، تجمع کردند و با شعار «از دانشجویان ایرانی حفاظت کنید» و «تبعیض نسبت به دانشجویان ایرانی ممنوع»، خواستار آزادی او شدند. درنهایت وقتی متوجه شدند قاضی فدرال حکمی موقتی مبنی‌بر جلوگیری از اخراج این دانشجو صادر کرده، فریاد خوشحالی سر دادند. اما این خوشحالی خیلی طول نکشید و روز بعد برخلاف حکمی که صادر شده بود، او را از آمریکا اخراج کردند. حتی وکیل این دانشجوی ایرانی هم دلیلی برای این مساله بیان نکرده است. این درحالی است که وکیل او را مجبور کرده بودند ابطال ویزای این دانشجو را دلیل اخراجش از آمریکا عنوان کند.
دانشگاه‌های نگران
مساله اخراج دانشجویان از آمریکا نه‌تنها نگرانی خانواده‌ها و مسئولان کشور را به دنبال داشته بلکه دانشگاه‌ها و مسئولان آنها را هم نگران کرده است. تعداد دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های آمریکایی بعد از یک دهه رشد مستمر، به‌طور ناگهانی رو به افول و به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است. بسیاری از کارشناسان، علت این مساله را تصمیماتی عجولانه و نسنجیده می‌دانند که در این کشور اتخاذ می‌شود و باعث شده گرایش دانشجویان بین‌المللی به دانشگاه‌های این کشور روزبه‌روز کمتر شود. اما این اتفاقات تنها به اینجا ختم نمی‌شود بلکه اخراج دانشجویان بین‌المللی از آمریکا، فشار مضاعفی را هم روی دانشگاه‌ها وارد می‌کند. به گزارش آخرین آمار ارائه‌شده از سوی دولت آمریکا، بیش از یک‌میلیون دانشجوی بین‌المللی در ایالات متحده آمریکا تحصیل می‌کنند که از این میان بیش از 12هزار نفر از آنها را دانشجویان ایرانی تشکیل می‌دهند. اما مساله‌ای که در اینجا مطرح می‌شود چیزی فراتر از این حرف‌هاست. مساله اخراج دانشجویان از آمریکا تنها به دانشجویان ایرانی محدود نمی‌شود بلکه دانشجویان دیگری هم از سایر کشورها در ماه‌های اخیر از آمریکا به کشورهایشان دیپورت شده‌اند. در این بین می‌توان به برخی دانشجویان چینی هم اشاره کرد که در ماه سپتامبر برای تحصیل راهی دانشگاه ایالتی آریزونا بودند اما در میانه راه و در همان فرودگاه از ورود آنها به کشور ممانعت کردند. مقامات دانشگاهی نگرانی خود را نسبت به تمام دانشجویان، اعم از دانشجویان ایرانی، چینی و آلمانی اعلام کرده‌اند. آنها معتقدند درحال حاضر شرایط به‌گونه‌ای شده که هیچ‌چیز قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است با ورود دانشجویان به فرودگاه، هر اتفاقی رخ دهد. این پیامی نیست که بخواهیم به دانشجویان بین‌المللی انتقال دهیم بلکه باید با آغوش باز آنها را بپذیریم.
طی 6 ماه گذشته، حدود دو دانشجوی ایرانی محصل در دانشگاه نورث‌وسترن که ثبت‌نام خود را هم انجام داده بودند، از این کشور اخراج شدند و تنها کاری که مقامات دانشگاهی توانستند انجام دهند، ارسال پیامی به آنها مبنی‌بر ابرازحمایت از دانشجویان بین‌المللی دانشگاه بود. دستیار شورای عمومی و مشاور ارشد این دانشگاه در بخش مهاجرت و دانشجویان بین‌المللی معتقد است بازداشت دانشجویان در فرودگاه و اخراج آنها از کشور درحالی که دانشجویان خود را برای ورود به دانشگاه آماده کرده‌اند، استرس و نگرانی زیادی را به آنها وارد می‌کند. این مساله در صورتی اتفاق می‌افتد که ما هرگز قصد نداریم اهدافی را که دانشجویان بین‌المللی برای تحصیلات خود در ذهن دارند، ویران کنیم؛ بلکه هدف ما اثبات این مساله به دانشجویان بین‌المللی است که آنها هم به اندازه دیگر دانشجویان این کشور حق تحصیل و استفاده از سیستم آموزشی این کشور را دارند.
کاهش درآمدهای دانشگاهی
در کنار نگرانی دانشگاه‌های آمریکا نسبت به شرایط فعلی دانشجویان بین‌المللی و تلاش برای سرو‌سامان دادن به وضعیت آنها، می‌توان منافع مالی حاصل از حضور دانشجویان بین‌المللی را هم چاشنی این نگرانی‌ها کرد.
به گزارش forbes، آمریکا با دارا بودن دانشگاه‌هایی در مقیاس‌های برتر جهانی، بزرگ‌ترین مقصد دانشجویان بین‌المللی در دنیا به شمار می‌رود، به‌طوری که بیش از 6/4 میلیون دانشجوی بین‌المللی از کل دنیا در این کشور تحصیل می‌کنند. این تعداد دانشجو از تمام قاره‌ها و از بیش از 230 کشور مختلف هستند. در این بین، نمی‌توان منافع آکادمیک، فرهنگی و اقتصادی دانشجویان بین‌المللی را برای آمریکا نادیده گرفت. درواقع، عده‌ای بر این باورند که نظام آموزشی در آمریکا با توجه به تعداد بالای دانشجویان بین‌المللی که در اختیار دارد، بخشی حیاتی از اقتصاد آمریکا را به خود اختصاص می‌دهد. طبق گزارش‌های ارائه‌شده، در سال تحصیلی 2017، 2018، درآمد حاصل از ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی تنها حدود 40میلیارد دلار از اقتصاد آمریکا را تشکیل می‌داد و بیش از 455 هزار شغل در این کشور ایجاد کرد. درآمد حاصل از دریافت شهریه دانشجویان بین‌المللی نه‌تنها منجر به ایجاد شغل می‌شود، بلکه رشد و توسعه موسسات و دانشگاه‌های آموزشی در آمریکا را هم به دنبال دارد. اگر تمام این آمارها و معادلات را کنار هم قرار دهیم، به این نتیجه می‌رسیم آمریکا با تداوم این تصمیم‌های نادرست، در حقیقت نوک شمشیر را به سمت خود نشانه رفته و کشوری که بیش از هر چیز متحمل ضرر می‌شود، آمریکاست. تمام این اتفاقات در سال‌ها و ماه‌های اخیر، کاهش شمار دانشجویان بین‌المللی را در دانشکده‌ها و دانشگاه‌های آمریکا به دنبال داشته است، به‌طوری که شورای دانشگاه‌های تحصیلات تکمیلی با بررسی بیش از 240 موسسه آموزشی دریافتند فارغ‌التحصیلی دانشجویان بین‌المللی بین سالهای 2017 تا 2018 تا حدود چهار درصد کاهش داشته است. درحالی که سال 2018 ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های آمریکا بیش از یک‌میلیون رشد داشت، اما سال 2019 با کاهش بیش از 6 درصدی مواجه شد. هندوستان و چین دو صادرکننده بزرگ دانشجو به آمریکا محسوب می‌شوند اما بنابر چالش‌هایی که آمریکا در زمینه‌های اقتصادی با چین پیدا کرده و با توجه به اخراج چند دانشجوی چینی در ماه‌های اخیر از آمریکا، انتظار می‌رود حضور دانشجویان بین‌المللی چینی نیز در آمریکا رو به کاهش بگذارد.
