به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، یک هفته پیش از استیضاح ترامپ در مجلس، توافق 86 صفحهای میان چین و امریکا پس از نزدیک به دو سال کشمکش تجاری به امضا رسید. طی این توافق چین ملزم به خرید سالانه 200 میلیارد دلار کالای امریکایی شد. این جنگ که در ابتدا به دلیل عدم رعایت حقوق مالکیت چینیها بر برخی کالاهای امریکا شروع و رفته رفته به ابعاد آن افزوده شد تا جایی که نه تنها رشد اقتصادی دو کشور بلکه رشد اقتصادی جهان را نیز تحت تاثیر قرار داد. هر چند به نظر میرسد توافق امضا شده از یک الگوی رایج که در تمام قراردادهای تجاری وجود دارد، پیروی میکند؛ اما شروط امریکا برای امضای فاز دوم قرارداد تجاری که بر پایه حسن نیت طرف چینی گذاشته شده، نشان میدهد امتیازهای گرفته شده از پکن بیشتر از امتیازهای گرفته شده از امریکاست. به عنوان مثال چین تعهداتی مبنی بر حفاظت از اسرار تجاری شرکتهای امریکایی داده که در صورت تخطی، طرف امریکایی میتواند شکایت کند. از سوی دیگر امضای این قرارداد تعرفههای قبلی را لغو نمیکند، بلکه امریکا را از اعمال تعرفههای جدید باز میدارد. به بیان دیگر تعرفههای اعمال شده بر 120 میلیارد دلار کالاهای چینی به نصف یعنی 7.5 درصد کاهش پیدا کرده است. علاوه بر آن طرف آسیایی باید علاوه بر محصولات کشاورزی، خودرو، هواپیما و ابزار پزشکی بیشتری را نیز از امریکا بخرد.
تمام تعرفهها لغو نشد
به نظر میرسد با امضای این قرارداد صادرات امریکا به چین افزایش چشمگیری یابد و چین مجبور باشد برای کاهش هزینههای جنگ تجاری تا مدتی مشتری ثابت برخی کالاهای امریکا از جمله محصولات کشاورزی باشد. امریکا درصدد است با اجبار چین به خرید محصولات خود کسری تجاری 420 میلیارد دلاری خود با چین در سال 2018 را جبران کند. با وجود امضای فاز اول قرارداد تجاری، اما امریکا هنوز اهرم فشاری برای مقابله با چین در اختیار دارد و آن لغو نشدن تعرفه بر 360 میلیارد دلار کالای چینی است. استیو منچین، وزیر خزانهداری امریکا ضمن تایید باقی ماندن این تعرفهها تا زمان فاز دوم تلویحا بر این امر تاکید کرد که حذف تعرفه بر کالاهای چینی زمانی سرعت میگیرد که دو کشور پیشرفتهایی در خصوص آتشبس تجاری داشته باشند. کارشناسان معتقدند فاز دوم توافق تجاری در واقع اجبار چین به جبران سرقت اسرار تجاری و رعایت همه جانبه قوانین مربوط به مالکیت معنوی خواهد بود. در اخبار منتشره از توافق تجاری، بندی برای تعهد گستردهتر چین برای توقف فشار بر شرکتهای سرمایهگذاری امریکا برای کسب و کار در خاک این کشور وجود دارد. به بیان دیگر از این پس شرکتهای امریکایی که در چین سرمایهگذاری میکنند، میتوانند تکنولوژی و استراتژیهای خود را از طرف چینی مخفی نگه دارند. پیشتر امریکا شکایتهای فراوانی از چین به دلیل عدم رعایت قوانین حمایتی به ویژه در بخش فناوری کرده بود. با وجود بندهای منتشر شده از این توافق به نظر میرسد بیشتر از آنکه یک موفقیت تجاری برای دو طرف باشد، یک آتشبس تجاری است آنچه فاز اولیه توافق را مهم جلوه میکند، ادامه یا عدم ادامه روند سیاستی ترامپ برای رسیدن به توافقی گستردهتر است که این امر وابستگی زیادی به طرف آسیایی دارد؛ اما نباید از این مهم غافل شد که این قرارداد میتواند دو کشور را بیش از پیش به یکدیگر وابسته کند. به خصوص اگر تعرفه چین بر صادرات LPG امریکا از بین رود، در آن صورت وابستگی انرژی چین به امریکا در بحبوحه افزایش تقاضا برای تامین انرژی نیز شدت بیشتری خواهد یافت. طبق این توافق خرید در بخش انرژی توسط پکن باید تا 50 میلیارد دلار افزایش یابد. باقی ماندن تعرفه بر کالای چینی بهرغم امضای فاز اولیه قرارداد بیسابقهترین حمله امریکا برای کاهش تسلط چین بر زنجیرههای تامین مواد اولیه و محصولات چینی است، اما این کشور مصمم است از تمام پتانسیلها برای تغذیه و شتاب اقتصاد همچنین جبران هزینههای جنگ تجاری استفاده کند.
رضایت تلویحی چینیها از فاز اولیه قرارداد تجاری
شی جینگ پینگ، رییسجمهور چین پس از امضای فاز اولیه آتشبس تجاری با امریکا گفت: « این قرارداد نه برای دو کشور که برای کل جهان مناسب است.» در سوی دیگر، دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا نیز معتقد است این توافق کارهای اشتباه گذشته را جبران خواهد کرد و راهی برای عدالت اقتصادی در جهان ایجاد میکند.
همواره یکی از علل کاهش رشد اقتصادی جهان از سال 2018، شروع نزاع میان دو ابرقدرت اقتصادی جهان بود. این امر در گزارشهای بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول از آینده رشد اقتصادی جهان نیز بارها به چشم میخورد. به گونهای که کریستینا جورجیوا، رییس صندوق بینالمللی پول در اظهارات دو ماه پیش خود هزینه جنگ اقتصادی برای جهان را 700 میلیارد دلار برآورد کرده و از دو طرف خواست هر چه زودتر برای پایان دادن به این جنگ وارد عمل شوند.
تلاشی برای انحصار تکنولوژی
با امضای فاز اولیه توافق تجاری، چین مجبور به پذیرش حق مالکیت معنوی بر اختراعات و تکنولوژی مورد استفاده امریکا و شرکتهای حاضر در خاک چین است. هر چند برخی معتقدند این اقدام امریکا جلوگیری از پیشرفت تکنولوژی 5G توسط شرکت هوآوی و تبدیل شدن به بزرگترین غول مخابراتی در جهان است. تلاشهای چین برای توسعه 5G در واقع بخشی از برنامه «ساخت چین 2025» بود که در آن تسلط بر صنایع قرن بیست و یک مانند هوش مصنوعی و رباتیک به عنوان هدف مشخص شده بود.
سال گذشته این شرکت اعلام کرده بود که تکنولوژی برتر مخابراتی را در اختیار دارد و حاضر است آن را به کشورهای خواهان بفروشد. با این وجود، کشورهای کمی با چین همکاری کردند، چراکه امریکا اعلام کرده بود این کشور از تکنولوژی 5G در راستای منافع خود و جاسوسی از سیستمها استفاده میکند.
امید به افزایش رشد اقتصادی در چین
آمارها از رشد اقتصادی چین نشان میدهد، جنگ تجاری و کاهش سرمایهگذاری در این کشور سبب افت شدید رشد اقتصادی چین در 30 سال اخیر شده است. رقم رشد اقتصادی این کشور در سال گذشته میلادی 6.1 درصد بوده هرچند سیاستگذاران چینی پیشبینی چنین رشدی را داشتند. بر اساس پیشبینی صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی، رشد اقتصادی چین در صورت ادامهدار شدن جنگ تجاری به 5.7 درصد میرسید، اما اکنون با امضای فاز اولیه قرارداد تجاری، سرمایهگذاری در چین همچنین برنامههای اصلاحاتمحور بیش از پیش مورد توجه قرار میگیرد و رشد اقتصادی نیز متناسب با آن افزایش مییابد.
بازار نفت و تغییر ناچیز
با وجود انتظار کارشناسان مبنی بر افزایش قیمت نفت به دلیل از بین رفتن نگرانی جهانی در خصوص آینده اقتصادی جهان، اما باقی ماندن تعرفه بر 360 میلیارد دلار کالای چینی و شرط امریکا برای امضای فاز دوم، قیمت نفت جهش چندانی نداشت و با کاهشی 0.06 درصدی تا زمان نگارش گزارش (ساعت 17) به 64 دلار و 84 سنت رسید. «باقی ماندن تعرفهها بر کالاهای وارداتی و اثبات حسن نیت چینیها»، از مهمترین عوامل افزایش ناچیز قیمت نفت پس از انتشار خبر امضای فاز اولیه توافق بود.