«دونالد ترامپ» چند هفته قبل بنا به گفته خود برای آخرین بار برجام را تایید کرد. وی همزمان به برخی اعضای اصلی شورای امنیت که در امضای توافق برجام نقش داشتند، هشدار داد از توافق هسته ای خارج می کنند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، ترامپ برای باقی ماندن ایالات متحده در برجام چهار شرط را تعیین کرد که شامل تصویب بازرسی از پایگاه های نظامی ایران، دادن تضمین مبنی بر نزدیک نشدن ایران به توانایی ساخت سلاح هسته ای، دائمی شدن برجام و اتخاذ رفتاری مشابه با برنامه های موشکی تهران است .
از آن زمان تاکنون دولت آمریکا تلاش های دیپلماتیک خود را در چند جهت دنبال کرده است. از یک سو کاخ سفید برای جلب نظر اروپایی ها با فرستادن «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه خود به یک سفر طولانی به آن سوی آتلانتیک از متحدان خود در قاره سبز یاری طلبید. از طرف دیگر «نیکی هیلی» با ترتیب دادن یک صحنه نمایشی تلاش کرد ضمن بیان برخی اتهامات و صحنه سازی ها، با کوبیدن بر طبل ایران هراسی، نظر سفرای 15 عضو شورای امنیت را به دیدگاه ترامپ علیه ایران نزدیک سازد.
**تور اروپایی تیلرسون
وزیر امور خارجه آمریکا نزدیک به یک هفته در کشورهای اروپایی به دیدار مقامات به ویژه امضاکنندگان توافق هسته ای سال 2015 (بریتانیا، فرانسه و آلمان) رفت تا بتواند حمایت آن ها برای ایجاد تغییرات مورد نظر دونالد ترامپ را قطعی سازد.
تارنمای روزنامه «ژاپن تایمز» در گزارشی نوشت: وزیر امور خارجه آمریکا چند روز پیش اعلام کرد کارگروه هایی با مشارکت کارشناسان دوطرف تشکیل شده است تا دورنمای تغییرات مورد نیاز و نحوه تعامل با ایران در زمینه برجام را تعیین کند.
تیلرسون در این زمینه در ورشو هم به خبرنگاران گفت: همیشه پیش از طلوع آفتاب، آسمان تاریک تر است. کارگروه ها جلسات خود را آغاز کردند تا بر سر اصول و دامنه گفت وگوها با ایران توافق کنند.
وی عنوان کرد: توافق هسته ای تنها بخش کوچکی از سیاست های ایالات متحده در خاورمیانه را تشکیل می دهد و دیگر اولویت های واشنگتن به اقدامات و نفوذ ایران در منطقه معطوف است.
آنگونه که تارنمای نزدیک به کنگره آمریکا (The Hill) آورده است حتی تیلرسون پا را از این مقدار هم فراتر نهاد و عنوان داشت این کارگروه ها بررسی می کنند تا چه میزانی به مشارکت این ایران در این زمینه نیاز است.
تارنمای شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز» در گزارشی حمایت اروپا برای تشکیل کارگروه و راه اندازی گفت وگوها بر سر توافق هسته ای ایران را موفقیت وزیر خارجه آمریکا دانست.
وی گفت: علاوه بر دامنه موضوعاتی که باید مورد بررسی قرار گیرد بر سر مکانیسم پرداختن به این موضوع ها نیز کار می شود.
تیلرسون در ابتدای سفر اروپایی خود ابراز امیدواری کرده بود تا در مورد ایجاد تغییرات در برجام بتواند به موفقیت هایی دست پیدا کند و نظر موافق کشورهای اروپایی را جلب نماید. اکنون وی در مراحل پایانی سفر دوره ای خود به اروپا از به وجود آمدن اجماع نظر در بین مقام های ارشد سه کشور اروپایی عضو گروه 1+5 خبر داد.
البته مقامات کشورهای اروپایی پس از دیدار با تیلرسون هیچ سخنی را در زمینه همراهی با کاخ سفید یا دستیابی به توافقی برای تغییر در برجام بیان نکردند.
** موشک بازی کودکانه هیلی
علاوه بر سفر اروپایی تیلرسون و دیدار خاورمیانه ای «مایک پنس» معاون رئیس جمهوری آمریکا، جبهه دیگر حملات دیپلماتیک آمریکا علیه ایران را واشنگتن رقم زد . کاخ سفید در راستای بزرگنمایی برنامه موشکی ایران و دامن زدن به موج ایران هراسی، نمایشی را با قطعات یک موشک ترتیب داد.
هیلی از سفیران 15 کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست روز دوشنبه به واشنگتن بروند تا از باقیمانده موشک شلیک شده به ریاض دیدن کنند. وی مدعی شد که این موشک ها از سوی ایران به یمنی ها داده شد.
گفته شد برنامه ریزی هایی صورت گرفت تا دعوت شدگان با رییس‌جمهوری آمریکا هم دیدار داشته باشند و در ضیافت نهار وی شرکت کنند.
هیلی پس از دیدار سفرا از قطعات آهنی، در جمع خبرنگاران سخنان ضد ایرانی ترامپ را با لحنی دیگر تکرار کرد. خبرگزاری آسوشیتدپرس آورد: هیلی اعتقاد دارد اقدام علیه برنامه موشکی ایرانی می تواند توافق هسته ای را نجات دهد.
بر اساس تحلیل رسانه ها، سخنرانی هیلی به گونه ای طراحی شده بود تا کشورهای اروپایی حامی توافق اتمی با ایران را تشویق کند برای حفظ «برجام» بر برنامه های موشکی و دیگر فعالیت های ایران متمرکز شوند.
بنابر گزارش فاکس نیوز، هیلی مدعی شد جهان باید ایران را بابت برنامه موشک بالستیک و نقض قطعنامه شورای امنیت مجازات کند. در این صورت دونالد ترامپ برای باقی ماندن در برجام متقاعد می شود.
روزنامه «نیوروک تایمز» سیاست های اخیر دولت ترامپ را در کل یک اقدام برنامه ریزی شده علیه ایران دانست و نوشت: با سفر و اقدامات کاخ سفید، ترامپ بر اعضای شورای امنیت فشار می آورد تا در مورد ایران به ویژه در حوزه موشکی اقدامی را انجام دهند.
**روسیه و چین، مانع بلندپروازی ترامپ
به نظر می آید برنامه ریزی کاملی برای تئاتر هیلی و ترامپ در واشنگتن انجام شد اما به اعتقاد تحلیلگران، کاخ سفید نمی تواند نسبت به همراهی همه اعضای شورای امنیت خوش بین باشد. گویا پس از نمایش تکه های موشک، سفیران کشورها به دیدن موزه یادبود هولوکاست در واشنگتن برده شدند تا در نمایشگاهی، آثار جنگ در سوریه را مشاهده کنند.
به نوشته رسانه های غربی هیچ خبرنگاری به جلسه بازدید از تکه های موشک دعوت نشده است و رسانه ها تنها تصاویر مربوط به این تسلیحات را نمایش دادند.
کارشناسان اعتقاد دارند هیلی و ترامپ با این اقدامات امیدوارند بتوانند محدودیت های بیشتری را بر ایران تحمیل کنند اما روسیه و چین که دارای قدرت وتو هستند، از تحریم های بیشتر علیه تهران حمایت نخواهند کرد.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نوشت: هیلی بخش های موشک را مصداق تامین تسلیحات برای حوثی ها در یمن دانست و مدعی شد آن ها اسنادی در زمینه نقض تحریم های سازمان ملل از سوی ایران هستند.
با این حال کارشناسان نظامی اعتقاد دارند تکه های موشکی که مقامات می گویند مربوط به موشک قیام ایران است، نمی تواند اثبات کند که ایران که ایران تحریم ها را نقض کرد.
آسوشیتدپرس هم نظر مشابهی را بیان کرد و نوشت: هیلی به خبرنگاران گفت سفیر چین یادداشت برداری می کرد و روس ها نیز در مورد نحوه انتقال موشک ها به یمن پرسش می کردند. با این حال دو کشور چین و روسیه که از امضا کنندگان برجام هستند تمایلی برای افزودن محدودیت های ایران نداشته و نسبت به اتهام های آمریکا -در مورد انتقال سلاح به یمن که دشمن متحد آمریکا است- تردید دارند.
