اقتصادآنلاین – پرستو بهرامی‌راد؛ المانیتور در این گزارش به قلم فهیم تستکین آورده است خبرگزاری رویترز ۲۸ مارچ به نقل از مقامات ترکیه و عراق اعلام کرد طرح احتمالی برای انتقال گاز کردستان عراق از طریق ترکیه با کمک اسرائیل یک دلیل حمله موشکی ایران به اربیل در ۱۳ مارچ بود.
سپاه پاسداران انقلاب ایران در بیانیه خود درباره این حمله که به دنبال کشته شدن عوامل این گروه در نزدیکی دمشق پایتخت سوریه در حمله هوایی اسرائیل در اوایل ماه مارس صورت گرفت، هیچ اشاره‌ای به این علت نکرد و افزود در این حمله حضور اطلاعاتی اسرائیل در اربیل هدف قرار گرفت.
اما در این حمله دست کم ویلای متعلق به شیخ باز کریم برزینجی مدیر عامل شرکت نفت کردستان عراق (کار) که مالک ۴۰ درصد خط لوله صادرات نفت کردستان عراق است هدف قرار گرفت، خط لوله‌ای که شرکت بزرگ نفتی روسیه موسوم به روسنفت بزرگترین سهامدار آن است.
شرکت کار ماه دسامبر با دولت اربیل برای احداث خط لوله از میدان خور مور در کرکوک برای انتقال گاز به اربیل و از آنجا به دهوک Dohuk به توافق رسید.
این خط لوله برای تامین نیازهای داخلی در نظر گرفته شده است اما هنگامی که به دهوک می‌رسد فاصله باقیمانده تا مرز ترکیه تنها ۳۵ کیلومتر (۲۲ مایل) خواهد بود.
در چارچوب توافقنامه همکاری که سال ۲۰۱۳ بین آنکارا و کردستان عراق در زمینه انرژی به امضاء رسید، ترکیه خط لوله‌ای که مرز این کشور را با شمال عراق به کانال انتقال گاز جمهوری آذربایجان به اروپا متصل می‌کند تکمیل کرده است. برزینجی در گفتگو با خبرگزاری رویترز اعلام کرد: "من در مقام دولتی نیستم که درباره بازاریابی گاز اقلیم کردستان صحبت کنم."
وی افزود: تولید کنونی تنها ۵۰ درصد نیاز داخلی را تامین می‌کند و اگر مصرف داخلی تامین نشود گاز صادر نخواهد شد – اظهاراتی که تردیدهایی را درباره بیانیه‌های اربیل مبنی بر اینکه این منطقه احتمالا صادرات گاز خود را سال ۲۰۲۵ آغاز می‌کند ایجاد کرده است.
همزمان با تشدید تنش‌ها میان روسیه و غرب بر سر اوکراین، اربیل تلاش‌های خود را برای تقویت مناسبات در زمینه انرژی با بازیگران منطقه‌ای افزایش داده است.
نچیروان بارزانی رئیس کردستان عراق دوم فوریه با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در آنکارا دیدار کرد.
علی هما صالح رئیس کمیسیون انرژی در پارلمان کردستان نهم فوریه اعلام کرد خط لوله گاز به ترکیه سال ۲۰۲۵ عملیاتی خواهد شد.
مسرور بارزانی نخست وزیر دولت منطقه‌ای کردستان در جریان سفر خود به دوحه در ۱۶ فوریه با سعد الکعبی وزیر انرژی قطر درباره "پتانسیل بالای گاز کردستان " گفتگو کرد.
دادگاه عالی فدرال عراق هم ۱۶ فوریه قانون نفت و گاز کردستان عراق را لغو کرد اما به شدت تلاش‌های اربیل را کاهش داده است. به تازگی، مسرور بارزانی ۲۸ مارس در یک سخنرانی در مجمع جهانی انرژی شورای آتلانتیک در دوبی اعلام کرد کردستان عراق به صادرکننده اصلی گاز به دیگر نقاط عراق، ترکیه و اروپا در آینده نزدیک تبدیل خواهد شد و به تامین نیازهای امنیت انرژی آنها کمک خواهد کرد.
بارزانی با تکرار اظهارات قبلی مبنی بر اینکه اسرائیل هیچ مشارکتی در این طرح‌ها ندارد، همچنین اذعان کرد گسترش مناسبات کردستان عراق در زمینه انرژی در راستای منافع ایران نیست.
در همین راستا، رجب طیب اردوغان اعلام کرد ترکیه در حال آماده شدن برای پروژه‌های جدید انرژی است. وی در راه بازگشت از بروکسل، جایی که با سران مختلف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) دیدار کرد، به خبرنگاران گفت: "راه‌های جدیدی پیش روی ترکیه در زمینه انرژی قرار خواهد گرفت." اظهاراتی که به بازارهای احتمالی برای گاز کردستان عراق و شرق مدیترانه به دنبال عادی سازی مناسبات با اسرائیل اشاره دارد.
بنا به گفته ربوار کریم ولی روزنامه نگار کرد عراقی که از نزدیک سیاست‌های کردستان عراق را دنبال می‌کند، حمله ایران اقدامی تلافی جویانه علیه حزب دموکراتیک کردستان - نیروی سیاسی اصلی در کردستان عراق - به خاطر حمایت از رقبای سیاسی تهران در بغداد در مذاکرات ائتلافی بود.
ولی در گفتگو با المانیتور افزود نفت کردستان از طریق ایران به افغانستان صادر می‌شود. گاز طبیعی نباید به عنوان تهدیدی راهبردی برای ایران قلمداد شود. تهران هیچ مشکلی با اربیل برای کسب درآمد از طریق نفت و گاز ندارد.
به گفته وی کردستان عراق به دلیل ظرفیت‌های تولید و محدودیت‌های زیرساختی نمی‌تواند دست کم به مدت پنج سال گاز صادر کند.
ولی همچنین اعلام کرد: بارزانی سیگنال‌های مکرر از جانب ایران را برای منصرف ساختن وی از حمایت از جریان صدر نادیده گرفت. بارزانی بر این امر اصرار داشت. این حمله نتیجه این پافشاری است و هیچ ارتباطی با گاز طبیعی ندارد.
وی خاطر نشان کرد: ایران به دنبال یک مسیر گازی جایگزین برای انتقال گاز عراق از طریق اردن و دور زدن ترکیه است اما این طرح چراغ سبز مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق را دریافت نکرد.
گذشته از خشم ایران، آنکارا اختلافات دیگری با بغداد دارد که باید پیش از پروژه گازی احتمالی با کردستان عراق حل شود و شامل اختلافات بر سر منابع آب، پایگاه‌های نظامی ترکیه در عراق و ادامه عملیات نظامی علیه شبه نظامیان کرد در خاک عراق و یک توافق جنجال برانگیز برای فروش نفت کردستان عراق با دور زدن دولت مرکزی می‌شود. حمله موشکی ماه فوریه به ارتش ترکیه در نزدیکی موصل نشان دهنده خشم فزاینده بغداد به ویژه در میان محافل هوادار ایران از تلاش های ترکیه برای افزایش حضور خود در این کشور است.
بغداد سال ۲۰۱۴ یک شکایت نامه علیه اپراتور خط لوله دولتی ترکیه در ارتباط با صادرات یکجانبه نفت کردستان به ترکیه در چارچوب قرارداد سال ۲۰۱۳ تنظیم کرد. انتظار می‌رود دیوان داوری، ترکیه را به پرداخت ۲۵ میلیارد دلار غرامت به عراق محکوم کند. توافق در زمینه گاز نیز احتمالا منجر به موردی مشابه خواهد شد.
در مجموع، یک ائتلاف به رهبری صدر در بغداد می‌تواند نفوذ تهران را بر پروژه‌های احتمالی بین ترکیه و عراق کاهش دهد. اما آنکارا همچنان باید به دنبال یک موضع حد وسط بین اربیل و بغداد برای پیشبرد همکاری نفتی و گازی خود با کردستان عراق باشد.
