به گفته منابع خارجی ترور دانشمندان هستهای ایران در سالهای اخیر به چندین مورد رسیده، و مورد اخیر، شهادت دانشمند برتر ایرانی، محسن فخریزاده، پس از اعلام تعهد بایدن مبنی بر بازگشت به برجام اتفاق افتاده است. ایران، اسرائیل را مسئول این ترور دانسته و اعلام کرده که آن را تلافی خواهد کرد.
اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ جزئیات جدیدی در خصوص حملهای که سبب شهادت برترین دانشمند هستهای ایران شد در حال فاش شدن است. در ابتدا گفته شد که خودروی محسن فخریزاده توسط افراد ناشناس مسلح به سلاحهای خودکار و مواد منفجره مورد حمله قرار گرفته است. با این حال، خبرگزاری فارس در روز یکشنبه گزارش کرد که فخریزاده توسط یک سلاح کنترل از راه دور که در یک خودرو جاسازی شده بود به شهادت رسید.
گفتنی است که ایران، اسرائیل را مسئول این حمله دانسته است. یک مقام ارشد امنیتی ایران این موضوع را بسیار پیچیده توصیف کرده و افزود که این عملیات با دستگاههای الکترونیکی انجام شده است.
در حالی که محسن فخریزاده، برترین دانشمند هستهای ایران در شرایطی مبهم در ایران ترور شد، اما اولین مورد نیست که این اتفاق برای وی رخ داده، بلکه تهران تا کنون اسرائیل را مسئول حداقل پنج ترور میداند.
اولین ترور در اوایل سال 2010 اتفاق افتاد که مسعود علی محمدی در هنگام ترک خانه خود روی موتور با انفجار بمب به شهادت رسید. الگوی مورد هدف قرار دادن دانشمندان هستهای ایرانی در هنگام رفت و آمد در حوادث بعدی نیز تکرار شد و مجید شهریاری در نوامبر 2010 زمانی که یک موتور سوار خودروی وی را منفجر کرد به شهادت رسید.
داریوش رضایینژاد نیز در ژوئیه 2011 توسط دو فرد مسلح موتورسوار مورد اصابت گلوله قرار گرفت و شهید شد. یک سال بعد، مصطفی احمدی روشن زمانی که در راه رفتن به محل کار خود بود، و مهاجمان موتورسوار به خودروی وی بمب مغناطیسی وصل کرده بودند، به شهادت رسید.
در کنار این ترورها، زنجیره انفجارهای مبهم و آتشسوزی در مراکز مختلف مربوط به برنامه هستهای، بر این آشوبها و سو ظنها افزوده است. در سال 2011، یک انفجار در تاسیسات هستهای اصفهان و انفجاری دیگر در یک کارخانه فولاد مرتبط با برنامه هستهای در یزد رخ داد که منجر به شهادت 7 نفر شد.
این حوادث در سال 2020، با انفجار بزرگی که در ماه ژوئن در کارخانه صنایع دفاعی خجیر و انفجاری که در ماه ژوئیه باعث تخریب تاسیسات سانتریفیوژهای پیشرفته نطنز رخ داد، بیشتر تکرار شد.
این واقعیت که انتقال قدرت ریاستجمهوری آمریکا به زودی اتفاق میافتد، به ویژه تعهد جو بایدن برای بازگشت به توافق هستهای 2015، بر این تنشها افزوده است. مشخص نیست که آیا تهران با توجه به حوادث اخیر، پذیرای این توافق خواهد بود یا خیر، و از پیش عهد کرده که علاوه بر تلافی شهادت محسن فخریزاده، برنامه هستهای خود را نیز ادامه میدهد.
شهادت فخریزاده به احتمال زیاد شعلههای درگیری منطقهای ایران با اسرائیل را که سالهاست به ویژه در سوریه جریان دارد، برافروخته خواهد کرد. اسرائیل، حملاتی هوایی را علیه متحدین منطقهای ایرانی در سوریه و همچنین به صورت مستقیم علیه ارتش ایران انجام داده است. آخرین ترور دانشمند هستهای ایرانی ممکن است باعث افزایش خطر این درگیری نسبتا پنهانی شود.
در اینفوگرافیک ارائه شده، دانشمندان هستهای ایران که در سالهای اخیر به شهادت رسیدهاند را مشاهده میکنید؛