اقتصاد آنلاین - محمدمهدی اسفندیاری؛ پنج درصد از سهام شرکت پلیمر آریاساسول با نماد «آریا» به عنوان چهارمین عرضه اولیه فرابورسی سال ۹۹ روز چهارشنبه هفتم خردادماه به روش ثبت سفارش، عرضه اولیه خواهد شد.
سهمیه در نظر گرفته شده برای هر نفر ۱۰۰ سهم است، با فرض مشارکت سه میلیون نفری به هر نفر تعداد ۶۱ سهم خواهد رسید که نقدینگی لازم برای تأمین آن حدود ۴۰۰ هزار تومان می‌باشد.
شرکت پلیمر آریاساسول در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس بندر عسلویه در زمینی به مساحت ۷۲ هکتار در حاشیه خلیج فارس و با موضوع فعالیت بهره‌برداری و تولید اتیلن، پلی‌اتیلن‌های سبک، متوسط/سنگین و محصولات جانبی آن و همچنین بازاریابی، فروش و پخش این محصولات در بازارهای داخلی و بین‌المللی کار خود را آغاز کرد.
از اولین پروژه‌های توسعه‌ای شرکت ملی صنایع پتروشیمی در منطقه عسلویه در منطقه گازی پارس جنوبی، که به منظور ایجاد ارزش افزوده در منابع گاز ایجاد شد، طرح الفین نهم بود که اجرای آن به شرکت پلیمر آریاساسول واگذار گردید.
فعالیت اولیه این طرح تحت مدیریت شرکت پتروشیمی پارس از اوایل سال ۱۳۷۹ آغاز و در ادامه، امور مربوط به قراردادهای اجرایی و تأمین منابع مالی آن از طریق فاینانس شروع شده بود ولی در راستای سیاست‌های اقتصادی برنامه سوم و با توجه به اظهار علاقه شرکت SASOL از آفریقای جنوبی در سال ۱۳۸۱ تفاهم‌نامه‌ای بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت ساسول آفریقای جنوبی به امضا رسید و بر مبنای آن واحد الفین و نیز دو واحد پلی‌اتیلن سبک و پلی‌اتیلن متوسط/سنگین از شرکت پتروشیمی پارس منفک و به عنوان یک مجتمع مستقل جهت اجرا به شرکت تازه تأسیس آریاساسول واگذار گردید.
در سال ۱۳۹۲ پس از اوج‌گیری تحریم‌ها، شرکت ساسول آفریقای جنوبی تصمیم به خروج از مشارکت و فروش سهام خود نمود. در حال حاضر نیمی از سهام آریا (جوینت ونچر) در دست پتروشیمی پارس (با همین نماد در بورس) و نیمی دیگر در اختیار شرکت پارس تأمین مجد (متعلق به ساتا و فارس) می‌باشد.
این شرکت دارای دو واحد ۳۰۰ هزار تنی پلی‌اتیلن است که شامل یک واحد پلی‌اتیلن سبک و یک واحد پلی‌اتیلن متوسط/سنگین می‌باشد. مدت چهار سال است که ظرفیت تولید و فروش بالاتر از ظرفیت طراحی شده است. اتان دریافتی در واحد الفین به اتیلن تبدیل می‌شود. هر ۱.۲۶ تن اتان دریافتی به یک تن اتیلن و ۰.۰۹ تن C3+ تبدیل شده سپس اتیلن تولیدی به واحدهای پلی‌اتیلن منتقل می‌شود و مازاد آن به فروش می‌رسد.
پلی‌اتیلن سبک واحد LDPE در۹ گرید تحت لیسانس شرکت استامی کربن هلند و پلی‌اتیلن متوسط/سنگین واحد MD/HDPE در ۸ گرید تحت لیسانس شرکت بازل آلمان تولید می‌شود.
درآمد فروش شرکت پلیمر آریاساسول از سال ۱۳۹۴ به تدریج با رشد مواجه بوده و در سال ۱۳۹۸ به اوج خود رسیده است. پلی‌اتیلن به عنوان محصول اصلی شرکت مطرح است که مبلغ فروش حاصل از نوع سبک آن تفاوت چندانی با نوع متوسط/سنگین ندارد. از سال ۱۳۹۸ سی‌تری‌پلاس (C3+) نیز به سبد درآمدی شرکت اضافه شده که حاشیه سود آن در تصویر بعدی جلب توجه می‌کند.
از مهم‌ترین عواملی که باعث رشد قابل توجه درآمد آریاساسول به ویژه در سال‌های اخیر شد افزایش افسارگسیخته نرخ ارز بوده که در نمودار زیر اثر خود را روی قیمت محصولات گذاشته و یک الگوی تکراری در بین اکثر شرکت‌های پتروشیمی شکل گرفته است.
قیمت پلی‌اتیلن سبک در این سال‌ها تقریباً با پلی‌اتیلن متوسط/سنگین برابر بوده است که در مقاطعی بیشتر و یا کمتر بوده است.
مواد مستقیم مصرفی عمدتاً اتان خریداری شده است که بیشتر آن از پتروشیمی پارس تأمین می‌شود. از ابتدای مهر ۱۳۹۵ فرمول پایه محاسبه قیمت گاز اتان توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اعتبار ۱۵ ساله به شرکت‌های دریافت‌کننده خوراک ابلاغ شده است.
فرمول پایه محاسبات قیمت اتان تحویلی به واحدهای پتروشیمی بر حسب دلار در هر تن متریک به ترتیب زیر بوده است (مبنای محاسبه قیمت نفتا قیمت‌های معاملاتی در خلیج فارس و قیمت پلی‌اتیلن متوسط ماهانه قیمت‌های معاملاتی پلی‌اتیلن سبک و سنگین در بازارهای چین، هند و ایران است):
بعد از شیوع کرونا و بروز تنش‌های نفتی که به کاهش شدید قیمت نفت خام و فرآورده‌های آن منجر شد نفتا و پلی‌اتیلن نیز با کاهش تقاضا مواجه شدند که طبق فرمول فوق قیمت اتان مصرفی نیز باید کاهش می‌یافت اما ابلاغیه سال ۱۳۹۵ یک شرط دیگر داشت که بیان کرده بود "نرخ اتان برای هر دوره ماهانه محاسباتی، تحت هیچ شرایطی نباید کمتر از ۲۲۰ و بیشتر از ۴۰۰ دلار در هر تن شود" و بدین ترتیب حاشیه سود آریاساسول با تهدیدی جدی مواجه شد.
به تعویق افتادن عرضه اولیه آریاساسول نیز به همین علت بود که رایزنی‌هایی توسط شرکت‌های پتروشیمی مصرف‌کننده اتان با وزارت نفت جهت منطقی کردن و اصلاح کف قیمت اتان در حال انجام بود، تا لحظه تنظیم این گزارش مذاکرات به نتیجه نرسیده اما مدیرعامل مجتمع آریاساسول اظهار امیدواری کرده است که وزارت نفت در یکی دو ماه آینده نرخ اتان را اعلام خواهد کرد.
همانطور که گفته شد اتان دریافتی ابتدا در واحد الفین به اتیلن تبدیل می‌شود که بخش زیادی از آن راهی واحدهای پلی‌اتیلن با حاشیه سود بالاتر می‌شود.
پروژه افزایش ظرفیت و به روزرسانی تجهیزات و تکنولوژی تولید واحد کراکر با مشارکت شرکت «لینده» آلمان در سال ۱۳۹۸ به انجام رسید و ظرفیت تولید پایدار اتیلن به یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن در سال افزایش یافت.
در این سال یک اتفاق مهم دیگر نیز افتاد که گرید تخصصی تولید باک خودرو با کاتالیستی جدید و پیشرفته پس از تکمیل فعالیت‌های تحقیقاتی با موفقیت کامل تولید شد و کشور از این باب به خودکفایی رسید. لازم به ذکر است که با توجه به تعمیرات سال‌های اخیر، آریاساسول تا چندین سال نیاز به تعمیرات اساسی ندارد.
سهم شرکت آریاساسول از مجموع کل تولید صنعت اتیلن و پلیمری کشور حدود ۱۵ درصد است. پروژه احداث یک واحد جدید پلی‌اتیلن به ظرفیت ۳۰۰ هزار تن نیز آغاز شده که بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در نیمه اول سال ۱۴۰۱ به سرویس خواهد آمد و حدوداً ۲۵۰ میلیون دلار به مجموع درآمدهای شرکت اضافه خواهد نمود.
بخشی از فروش اتیلن و سی‌تری‌پلاس بین مجتمعی انجام می‌شود اما بیش از ۸۰ درصد از پلی‌اتیلن تولیدی مجتمع صادر می‌شود که اتفاق غرورآمیزی برای اقتصاد کشور به ویژه در زمان تحریم به شمار می‌رود.
اگر فقط تولید و فروش پلی‌اتیلن به عنوان محصول نهایی را در نظر بگیریم در پنج سال اخیر عملیات شرکت در سطح پایداری بوده و سال ۹۸ رشد قابل توجهی در میزان تولید و فروش پلی‌اتیلن به ثمر نشسته است.
در سالی که گذشت تولید پلی‌اتیلن متوسط/سنگین به مقدار ۳۸۶ هزار تن رسید که فراتر از ظرفیت عملی ۳۷۵ هزار تن در سال بوده و رکوردی قابل توجه است.
نرخ دلار سامانه نیما در حال حاضر بالای ۱۵ هزار تومان قرار دارد و افزایش قیمت فروش پلی‌اتیلن شرکت در سال‌های اخیر که مدیون نرخ ارز بوده امسال هم علی‌رغم کاهش قیمت‌های جهانی بالای سطح ۱۰۰ میلیون ریال به ازای هر تن معامله می‌شود (بورس کالا).
میانگین حاشیه سود ناخالص کل محصولات از ۵۳ درصد سال ۹۵ به تدریج تا ۴۶ درصد کاهش یافته ولی در عوض به کمک شناسایی سود تسعیر ارز، حاشیه سود عملیاتی به سطح ۵۰ درصد رسیده است. در پایان سال ۱۳۹۸ خالص دارایی‌های ارزی شامل ۱۵۳ میلیون دلار و ۱۵ میلیون یورو بود که آخرین بار با نرخ ۱۳دلار هزار و ۵۰۰ تومان تسعیر شده و پشتوانه مطلوبی برای سهامداران ارزیابی می‌شود.
آریاساسول پس از تعویق‌ها و موانع بسیار سرانجام در حالی وارد فرابورس می‌شود که اولین شرکتی است که بخشی از آن سهام ممتاز است، در این زمینه سازمان بورس و اوراق بهادار تغییراتی در قوانین خود انجام داد تا بستر پذیرش آریاساسول و شرکت‌های مشابه فراهم شود.
طبق گفته مدیرعامل آریا بیش از ۹۰ درصد از سود قابل تقسیم را مطابق سال‌های گذشته میان سهامداران توزیع می‌کند و مجمع عادی سال مالی ۱۳۹۸ ظرف یکی دو هفته آینده برگزار خواهد شد.
متوسط P/E گروه ‘محصولات شیمیایی’ در حال حاضر حدود ۲۵ است و نسبت‌های P/B و P/S گروه به ترتیب ۱۰ و ۵ می‌باشد. با کشف قیمت «آریا» در سقف مجاز قیمتی نسبت P/E در روز عرضه اولیه ۷.۳ شده و نسبت‌های P/B و P/S به ترتیب به ۶.۲ و ۳.۴ می‌رسد که نشان می‌دهد قیمت تعیین شده برای ثبت سفارش سهام پلیمر آریاساسول مطلوب است.
