اقتصاد آنلاین - مروارید اسلامی؛ امروز ابزار مشتقه قرارداد آتی سبد سهام برای نخستین بار در بورس تهران برای هفت نماد از صنایع خودرو، بانک، فلزات اساسی، معدنی، پتروشیمی و پالایشگاهی راه‌اندازی شد. ازجمله مزایای این ابزار که بر آن تاکید شده، پوشش ریسک بوده است. همچنین قرارداد آتی سبد سهام علاوه بر دارا بودن تمامی مزایای یک قرارداد آتی استاندارد از جمله خاصیت اهرمی، امکان کسب سود از نوسانات مثبت و منفی قیمت دارایی پایه، شفافیت قیمت و استاندارد بودن قراردادها، تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری، امکان بهره‌مندی از مزایای خرید و فروش شاخص‌های بورسی را نیز برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.
پوشش ریسک، کاهش هزینه معاملاتی و رفع محدودیت نقدشوندگی
احمد پویان‌فر، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ارزش‌پرداز آریان، راه‌اندازی ابزار آتی سبد سهام را یک اقدام بسیار مثبت برای توسعه بازار سرمایه دانست و گفت: به‌خصوص برای شرایط نزولی بازار که به دلیل عدم امکان فروش استقراضی، نمی‌توان از قدرت پیش‌بینی استفاده کرد، این ابزار بسیار مناسب است. استفاده از آتی سبد سهام علاوه‌بر پوشش ریسک پرتفولیوهای بزرگ، هزینه معاملاتی اصلاح ساختار پرتفولیو را هم به طرز چشمگیری کاهش داده و همچنین محدودیت نقدشوندگی پرتفولیوهای بزرگ و با شناوری کم را هم برطرف می‌کند.
گزینه‌ای مناسب برای ریسک‌گریزان
علی صادقین، مدرس و پژوهشگر اقتصادی، با بیان اینکه قرارداد آتی سبد سهام مزایای بهره‌برداری از شرایط اقتصاد کلان و استفاده از تحلیل شاخص کل را فراهم می‌کند، اظهار داشت: درجه اهرمی معاملات و کاهش ریسک یک شرکت به‌خصوص در قالب تضمین قرارداد توسط اتاق پایاپای را می‌توان از مزایای دیگر این قراردادها عنوان کرد؛ البته تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری هم از مزیت‌های اصلی این نوع قراردادها در بازارهای بین‌المللی است.
به اعتقاد او، این ابزار در شرایط فعلی گزینه مناسبی برای سهامداران ریسک‌گریز بوده و می‌تواند بازدهی متناسب با بازده شاخص کل فراهم کند.
او همچنین تاکید کرد: ورود نقدینگی به بازار هم در صورت چشم‌انداز مثبت و به خصوص با کاهش سودهای بانکی از دلایل توجیه مناسب برای این سیاست است.
افزایش حجم و گردش معاملات و عمق بازار/ لزوم ایجاد تسهیلاتی برای بازار اولیه و تامین مالی
حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به اینکه قراردادهای آتی سبد سهام به عنوان یکی از پرطرفدارترین و پرگردش‌ترین ابزارهای مشتقه بازارهای سهام است، اظهار داشت: این ابزار در راستای توسعه بورس اوراق بهادار و همچنین ایجاد ساز و کارهایی در جهت کنترل ریسک، راه اندازی شده که از جمله اهداف اصلی طراحی این ابزار، کنترل ریسک غیرسیستماتیک بازار سهام به نحوی است که سهامدار می‌تواند با اتخاذ موقعیت‌های خرید یا فروش در سررسیدی مشخص در آینده، دارایی پایه (سهام) خود را به لحاظ کسب بازده، پوشش ریسک کند و به نوعی ابزار امنیت سرمایه‌گذاری جدیدی برای خود ایجاد کند.
او ادامه داد: علاوه‌بر هدف پوشش ریسک برای سرمایه‌گذاران از طریق این ابزار، می‌توان به مزیت‌های دیگری از جمله پایین بودن هزینه‌های معاملاتی نسبت به معاملات سهام، کسب بازده متناسب با بازده شاخص صنعت سبد خریداری شده، پرداخت ۲۰ درصد قیمت قرارداد به عنوان وجه تضمین در زمان خرید قرارداد و به عبارتی استفاده از اهرم پنج برابری برای خرید سهام اشاره کرد.
میرمعینی تاکید کرد: انتظار می‌رود با ورود این ابزار به سامانه معاملات و فراگیرتر شدن آن، به لحاظ افزایش حجم معاملات و گردش معاملات شاهد افزایش عمق بازار باشیم و از طرفی استفاده از توان تحلیلی و کارشناسی در ارزشگذاری سهام نیز افزایش پیدا می‌کند.
او با بیان اینکه این ابزار صرفا جهت افزایش جذابیت بازار ثانویه طراحی شده است، ابراز امیدواری کرد که برای بازار اولیه و تامین مالی هم تسهیلاتی به وجود آید که بنگاه‌های اقتصادی نهایت استفاده را از جذابیت و گردش معاملات در جهت تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های خود ببرند.
مدیریت نوسان قیمت سبد با کمک قرارداد آتی سبد سهام
فردین آقابزرگی، مدیرعامل کارگزاری بانک دی، در رابطه با ابزار جدید بورس گفت: تعهد فروشنده در سررسید مشخص به فروش سبد پایه مشخص به قیمتی تعیین شده و متقابلا تعهد خریدار به خرید سبد پایه به قیمت مشخص در سررسید تعیین شده می‌تواند میزان ریسک نوسان قیمت سبد یا شاخص صنعتی به خصوص را مدیریت کرده و به عبارتی نوسان قیمت سبد و شاخص به این شیوه مدیریت می‌شود.
او برخی از مزایای قرارداد آتی سبد سهام را ایجاد تنوع در ابزارهای مالی مورد معامله و در نتیجه افزایش حجم معاملات دانست.
