اقتصاد آنلاین - مریم علیزاده؛ در هفته جاری شاهد شکل گیری فضای سنگین معاملاتی در تالار شیشه‌ای بودیم. این اتفاق تحت تاثیر روند نزولی قیمت نفت در یک ماهه گذشته و همچنین پُررنگ تر شدن ریسک سیستماتیک ناشی از تحریم ها بود، به نحوی که حجم و ارزش معاملات خرد این هفته بطور چشمگیری نسبت به میانگین ماه گذشته کاهش داشت. از این رو به نظر می رسد فعالان بورس تهران ترجیح دادند تا در این هفته سطح دادوستدهای خود را پایین آورده و با ریسک کمتری در انتظار شنیدن اخبار مثبت از دنیای سیاست و یا نفت باشند.
چرا شاخص یازده هزار واحد از دست داد؟
در پی عقب نشینی قیمتی در اغلب نمادها، مجموع ریزشهای این هفته شاخص به رقم 11هزار و 600 واحد رسید. به نظر می رسد عواملی چون کاهش قیمت های ارز در روزهای اخیر، ورود غیرمنتظره نفت به کانال 60 دلار، طولانی شدن ابهاماتی مانند اعلام نرخ رسمی تسعیر ارز، عدم تحقق وعده های دولت در حمایت از بورس و نامشخص بودن تاثیر تحریم ها بر فعالیت شرکت های بورسی، ابهام در افزایش قیمت خودرو و بی‌خبری از تسعیر دارایی های بانک ها از جمله مواردی هستند که سد را صعود شاخص شده‌اند.
سقوط مجدد نفت فضای بازار را سر کرد
در هفته جاری شاهد شدت گرفتن سقوط قیمت نفت در بازارهای جهانی بودیم به نحوی که در معاملات وعده دار روز چهارشنبه قیمت نفت برنت برای لحظاتی به رقم 59دلار در هربشکه رسید که این رقم کمترین میزان در 10ماهه گذشته بود. از این رو شاهد شکل گیری جو هراس و فروش شتابزده سهامداران گروه پتروپالایشی در تالار حافظ بودیم. این اقدام سهامداران از دو جهت قابل بررسی است:
نخست اینکه اگر بخواهیم این فروش شتابزده را منطقی فرض کنیم باید در نظر بگیریم که ادامه روند نزولی بهای نفت می تواند سیگنال های ناخوشایندی را برای بورس تهران ارائه دهند. گفتنی است در سال 92 و 93 ارزش بازار شرکت های دلار در بورس تهران تقریبا 45 درصد کل بازار سهام را تشکیل می داد که در حال حاضر این رقم به عدد 70 درصد رسیده است. از این افت بیشتر قیمت نفت می تواند به کاهش چشمگیر درآمد این شرکت ها بی‌انجامد. در این صورت باید منتظر ریزش های بیشتر شاخص باشیم.
اما واقعیت این است که تا این لحظه هشدار خاصی نسبت به ریزش بیشتر نفت مخابره نشده و قیمت هر بشکه نفت در همان محدوده 60 دلار قرار دارد. ازاین رو رفتار این سهامداران بورس تهران بیشتر شبیه افراد هراسانی بود که عجولانه دست به ماشه شدند و اقدام به فروش سهام ارزنده پتروپالایشی خود نمودند. البته گفتنی است باید منتظر ماند تا گزارش رشد اقتصادی کشورهای اروپایی در روزهای اخیر منتشر شود که اگر این گزارش ها امیدروار کننده باشند دیگر نمی توان به افت بیشتر قیمت نفت امیدوار بود.
بازهم عرضه اولیه بلای جان بازار شد
یکی دیگر از بازیگرانی که نقش اصلی در منفی کردن بازدهی هفته جاری شاخص کل داشت، فروش اشخاص حقیقی جهت تامین نقدینگی برای خرید «مادیرا» بود. در این بین فروش حقیقی ها از روز دو شنبه قوت گرفت وشاهد خروج 250 میلیارد تومان نقدینگی توسط اشخاص حقیقی از بازار بودیم. همچنین از گوشه کنار بازار به گوش می رسد که در هفته پیش رو شاهد عرضه اولیه چتروشیمی نوری خواهیم بود. از این رو احتمالا مجددا با حجم عظیمی از عرضه ها برای تامین نقدینگی مواجه خواهیم بود. این موضوع یعنی عرضه اولیه سهام در روزهای منفی بازار متاسفانه به رغم گوشزدهای کارشناسان بازار به مسولان بورس بازهم تکرار شد.
در این بین مسولان سازمان بورس روز گذشته اعلام کردند که عرضه اولیه 10 درصدی سهام پتروشیمی نوری در صورت ارائه گزارش حسابرسی شده عملکرد 6 ماهه سال جاری و شفاف شدن حساب و کتاب آن با هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس طی هفته آینده می‌تواند در دستور کار بورس تهران قرار گیرد مگر اینکه برنامه «فارس» به عنوان سهامدار عمده برای عرضه این سهم تغییر یابد.
در خصوص سایر نمادهای در صف عرضه نیز مسول چذیرش سازمان بور س خبر از منتفی شدن پذیرش شرکت ایرانسل به دلیل اختلاف بر سر ترکیب سهامداری طرف ایرانی و آفریقای جنوبی و عدم ترغیب آن از سوی سازمان تنظیمات رادیویی خبر داد و گفت: آسیا تک هم باید یکسری اصلاح حساب‌ها را انجام دهد که در حال انجام است.
هفته پُرنوسان از جنس بانک و خودرو
در چهار روز کاری هفته جاری شاهد معاملات پُرحجم و نوسانی در دو گروه بانک و خودرو بودیم که سرانجام این نوسانات سبب افت 5.7 درصدی بازدهی بانک ها و منفی 3.1 درصدی برای گروه خودرو شد. گفتنی است مهم ترین خبر تاثیرگذار در گروه بانکی، تسعیر دارایی ها و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها است که بازار همچنان منتظر شنیدن آن است. در مجموع این هفته شاهد دادوستد بیش از 2.5 میلیارد سهام به ارزش 460 میلیارد تومان بودیم.گفتنی است در این گروه «تجارت»؛ «وبصادر» و «بملت» به ترتیب با افت بازدهی 11، هشت و شش درصدی مواجه شدند.
اما در این هفته گروه پالایشی همچون هفته گذشته بیشترین افت بازدهی به میزان 9.2 درصد را در بین 38 گروه حاضر در بورس تجربه کرد. همچنین گروه فلزات اساسی و محصولات شیمیایی نیز در قسمت قرمز رنگ بازدهی ها قرار گرفتند.
حقیقی‌ها 500 میلیارد تومان سهم فروختند
در مجموع هفته گذشته تحرکات اشخاص حقیقی نشان دهنده استقبال این گروه از سهامداری خودوریی و بیمه ای بود به نحوی که در این دو گروه مجموعا بیش از 40 میلیارد تومان سهم از حقوقی ها خریدند. از سوی دیگر اما درسه گروه مهم از جمله معدنی، فرآورده های نفتی و فلزات اساسی شاهد خروج مجموعا 460 میلیارد تومان نقدینگی توسط اشخاص حقیقی از این سه گروه بودیم. در مجموع پنج روز کاری هفته جاری خالص فروش اشخاص حقیقی به رقم 500 میلیارد تومان رسید.
