اقتصادآنلاین - مروارید اسلامی؛ بورس در یک ماه اخیر رشدهای قابل توجهی را تجربه کرد؛ به‌طوری‌که چند بار سقف تاریخی خود را شکست. شاخص کل بورس تا سطح ۱۹۵ هزار و ۴۸۰ واحد بالا رفت و سپس تا سطح ۱۸۸ هزار و ۲۵۹ واحد پایین آمد. روز یکشنبه این خبر اعلام شد که با تصویب هیات وزیران، از ابتدای مهر ماه سال جاری در محاسبه قیمت میعانات گازی، گاز طبیعی خوراک و دیگر خوراک‌های تحویلی به واحدهای پتروشیمی داخلی، نرخ تسعیر ارز هر ماه برابر با متوسط نرخ معاملاتی ارز در سامانه نیما خواهد بود. به دنبال این خبر روز گذشته بورس با نوسان همراه بود اما در نهایت روز خود را با ۳۷۶ واحد رشد به پایان برد اما امروز با حدود هفت هزار و ۲۲۱ واحد افت٬ یکی از شدیدترین ریزش‌های خود را تجربه کرد به‌طوری که این میزان ریزش در ۴۴ ماه گذشته بی‌سابقه بود؛ اما کارشناسان بازار سرمایه معتقدند خبر افزایش نرخ تسعیر ارز خوراک پتروشیمی‌ها بیشتر یک بهانه برای بورس بود تا پس از مدتی رشد طولانی و شدید٬ استراحت کند و روند اصلاحی پیش بگیرد و سپس به روند رشدی خود (البته این بار با شیبی ملایم‌تر) بازگردد. آنها معتقدند بورس به زودی برمی‌گردد اما در این میان نکات قابل توجهی مطرح است که باید مدنظر قرار گیرد.
شرکت‌های مصرف‌کننده خوراک مایع تاثیر منفی بیشتری می‌پذیرند/ افزایش نرخ پایه خوراک؛ موضوعی که هنوز بازار آن را ندیده است
سیاوش وکیلی٬ مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه گوهران امید در رابطه با مصوبه اخیر دولت و تاثیر آن بر بازار سرمایه گفت: با توجه به اینکه شرکت‌های پتروشیمی خوراک مایع حاشیه سود کمتری نسبت به خوراک گازی‌ها دارند٬ صرفا با افزایش نرخ ارز لحاظ شده برای خوراک پتروشیمی‌ها٬ شرکت‌های مصرف‌کننده خوراک مایع تاثیر منفی بیشتری خواهند پذیرفت.
او ادامه داد: در شرکت‌های پتروشیمی خوراک گازی به ویژه متانول‌سازها با توجه به اینکه احتمالا با مشکل بیمه برای حمل و نقل کشتی مواجه می‌شوند٬ ریسک کاهش فروش بیشتر خواهد بود. پتروشیمی پارس نیز در دوره قبل تحریم‌ها مجبور به سوزاندن برخی محصولات خود شده بود. اوره‌سازها با توجه به اینکه با استفاده از حمل و نقل جاده‌ای امکان فروش دارند٬ به نظر می‌رسد با مشکلات کمتری در فروش مواجه شوند. از طرفی با آزادسازی نرخ خوراک احتمالا نرخ فروش اوره به سازمان حمایت کشاورزی نیز افزایش خواهد یافت.
به گفته او بررسی سهم بهای تمام‌شده از حیث نرخ خوراک بر هر یک از نمادهای پتروشیمی نشان می‌دهد که «شاراک» بیشترین تاثیر منفی را از این مصوبه می‌گیرد و پس از آن «شیران»٬ «شصفها»٬ «شکبیر» و «شفارا» قرار می‌گیرند که پتروشیمی‌های خوراک مایع هستند و بیشترین تاثیر منفی را می‌پذیرند. اما کمترین تاثیر منفی را «زاگرس»٬ «پارس»٬ «شفن»٬ «شخارک»٬ «شپدیس»٬ «کرماشا»٬ «خراسان» و «شیراز» خواهند گرفت؛ چرا که بهای تمام‌شده از حیث خوراک در «خراسان» ۱۲ درصد از فروش٬ در «کرماشا» ۱۷.۵ درصد٬ «پردیس» ۱۸ درصد٬ «شیراز» ۲۰ درصد٬ «زاگرس» ۲۳ درصد٬ «خارک» ۲۷ درصد و «شفن» ۳۳ درصد از فروش است. بنابراین هرچه این عدد افزایش یابد٬ تاثیرپذیری و عامل منفی افزایش نرخ تسعیر در نمادها بیشتر می‌شود.
او ادامه داد: باید توجه داشت که ۵۰ درصد از فروش «خراسان» و «کرماشا» به نرخ بسیار ارزان در داخل انجام می‌شود. نمی‌توان نرخ خوراک اینها را بالا برد در صورتی که نرخ فروش آنها تغییری نکند و این کار باید انجام شود.
این کارشناس بازار سرمایه نتیجه‌گیری کرد: افزایش نرخ نیمایی و فروش و تاثیر آن بر بهای تمام‌شده٬ یکدیگر را خنثی می‌کنند و تا زمانی که نرخ پایه خوراک بالا نرفته است٬ افزایش نرخ تسعیر تاثیر قابل توجهی بر قیمت سهام این شرکت‌ها نمی‌گذارد.
او همچنین تاکید کرد: درخصوص سهم «شاراک» باید نکته‌ای را مدنظر قرار داد؛ اینکه این شرکت محصول خود را به نرخ آزاد در عراق می‌فروشد و به همین دلیل این مصوبه در این فاز تاثیر منفی شدیدی بر این سهم نمی‌گذارد؛ مگر آنکه افزایش نرخ پایه خوراک اتفاق بیفتد یا صادرات به عراق هم مشمول پیمان‌سپاری شود و در این صورت این سهم مثل بقیه تحت تاثیر منفی قرار خواهد گرفت. درخصوص «زاگرس» هم موضوع تحریم‌ها اهمیت دارد که موجب کاهش فروش آن می‌شود و این مساله بیشتر به آن لطمه می‌زند.
وکیلی در ادامه درخصوص مصوبه هیات وزیران درباره نرخ تسعیر ارز پتروشیمی‌ها نکته‌ای را یادآور شد: آنچه مصوب شده٬ نرخ تسعیر است و ۱۲ سنت خوراک بر سر جای خود باقی است اما نرخ تسعیر از ۳۸۰۰ تومان به سمت نرخ نیمایی می‌رود. خبر بدی که هنوز انعکاس پیدا نکرده و بازار آن را ندیده این است که قدر مطلق نرخ پایه هم افزایش یابد. ۱۲ سنت قبلا با ۳۸۰۰ تومان تسعیر می‌شد و الان قرار است با نرخ نیمایی تسعیر شود. این تغییر در نرخ تسعیر اثرگذار است اما اینکه خود ۱۲ سنت هم افزایش پیدا کند٬ اثر مضاعف دیگری خواهد داشت که هنوز بازار به سمتش نرفته و مطرح هم نشده است.
او تاکید کرد: تا زمانی که افزایش نرخ در بعد تسعیر و خوراک باشد٬ بازار تاثیرات شدیدی از آن نمی‌پذیرد؛ مگر آنکه نرخ سوخت افزایش یابد. در آن صورت اثر فزاینده‌ای خواهد داشت.
مصوبه دولت بهانه را برای استراحت بازار فراهم کرد/ بورس دوباره رشد می‌کند
محمد وطن‌پور٬ عضو موظف هیات مدیره شرکت تامین سرمایه سپهر٬ با بیان اینکه بازار انتظار چنین مصوبه‌ای را داشت٬ بیان کرد: بسیاری از تحلیلگران می‌دانستند که دیر یا زود دولت همچنان که به تدریج اجازه افزایش نرخ‌ها در سمت عرضه محصولات را می‌دهد٬ در خوراک هم نرخ بالاتری را لحاظ خواهد کرد.
او ادامه داد: همانطور که ریزش دو روز اخیر نشان می‌دهد٬ بازار پس از رشد بی‌وقفه٬ به لحاظ روانی علاقه‌مند به استراحت است و چند روز زودتر انتظار این استراحت می‌رفت اما روز گذشته بهانه ریزش بازار با مصوبه هیات وزیران فراهم شد ولی باید توجه داشت که به جز پتروشیمی‌ها٬ سهام شرکت‌های غذایی و خودرویی و... هم که ربطی به آن مصوبه نداشتند٬ ریزش قیمت را تجربه کردند. به نظر می‌رسد قسمت مهمی از ریزش روز گذشته بورس٬ واکنش روانی قابل انتظار بازار بعد از رشدهای مداوم بود.
وطن‌پور معتقد است این روند اصلاح می‌شود و بازار و سهام پتروشیمی دوباره رشد می‌کنند. او در این خصوص توضیح داد: به تدریج بازار شروع به تحلیل‌های کارشناسی براساس نرخ خوراک و محصول نیمایی می‌کند و به نظر می‌رسد کم‌کم شاهد رشد دوباره اما این بار ملایم‌تر در بازار خواهیم بود.
نگرانی از افزایش نرخ ارزی خوراک
وحید حسن‌پور٬ مدیرعامل کارگزاری صباجهاد٬ با اشاره به اینکه بازار سهام انتظار این رشد را داشت٬ بیان کرد که معمولا تحلیلگران عرضه و تقاضا را معیار اصلی تحلیل خود می‌دانند. او در این خصوص توضیح داد: از آنجا که قرار بود قیمت محصولات پتروشیمی در بورس براساس عرضه و تقاضا تعیین شود٬ نرخ تسعیر ارز خوراک هم تعدیل شد. اما نگرانی‌هایی از سوی فعالان بازار وجود دارد که ممکن است حتی علاوه‌بر نرخ خوراک٬ قیمت محاسباتی برمبنای گاز دریافتی پتروشیمی‌ها هم افزایش پیدا کند. اگر این اتفاق رخ دهد٬ ممکن است شرایط منفی به‌خصوص برای شرکت‌های پتروشیمی ایجاد شود.
او در رابطه با ریزش قیمت سهام پتروشیمی گفت: این روند طبیعی است و بعضی از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیری پایینی دارند؛ به‌خصوص اینکه در یک ماه اخیر و به دنبال رشد بورس٬ سهامداران پتروشیمی بازده خوبی کسب کردند و طبیعی بود که عده‌ای از آنها بخواهد شناسایی سود کنند و ریسک اعمال تغییرات بر نرخ خوراک را نپذیرند. بنابراین به نظر نمی‌رسد مصوبه دولت روند بازار را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. نگرانی موجود ناشی از افزایش نرخ خوراک (علاوه‌بر نرخ تسعیر) است.
تحلیلگران پیش‌بینی افزایش نرخ تسعیر ارز خوراک را می‌کردند
سهیل پورصادقی٬ مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردان کاریزما٬ با تاکید بر اینکه تحلیلگران بازار سرمایه افزایش نرخ تسعیر ارز خوراک را در محاسبات خود لحاظ کرده‌اند٬ درخصوص ریزش دو روز اخیر بورس گفت: به نظر می‌آید که بازار به دنبال بهانه برای ریزش می‌گشت. چرا که کسی که سهم می‌خرید تا امروز هم نرخ فروش محصولات پتروشیمی و هم نرخ خوراک را با دلار ثانویه در نظر می‌گرفت و به P/E تحلیلی مناسب دست می‌یافت. به نظر می‌رسد اگر اتفاق دیگری نیفتد٬ بازار برگردد.
