اقتصادآنلاین - مریم علیزاده؛ بورس تهران، معاملات آخرین روز کاری هفته را با رشد تمام نماگرها به پایان رساند. اقبال گسترده سهامداران به سهام فلزی و پالایشی در کنار وضعیت نسبتا باثبات در دیگر صنایع، سطح عمومی قیمت‌ها را تقویت کرد. نماگر کل بازار در ادامه روند صعودی خود در پایان معاملات امروز 215 واحد (معادل 23/۰ درصد) افزایش یافت و جایگاه خود را در میانه های کانال 95 هزار واحد تثبیت کرد. همچنین گفتنی است معاملات سهام در امروز بر مبنای الگوی هفته پیش رقم خورد.
چشم اندارهای روشن در انتظار بورس تهران
شتاب بیشتر شاخص کل هم وزن از شاخص کل که در میانه های هفته جاری دو بار به زیر صفر آمد طی دادوستدهای دیروز نیز ادامه یافت. این روند به طور ضمنی به این معناست که بنگاه‌های کوچک بازار همچنان از جذابیت بیشتری نسبت به سهام بزرگ تر برخوردار هستند. برای مثال، می‌توان به صنایعی نظیر زغال‌سنگ، انبوه‌سازی، کاشی و سرامیک اشاره کرد که همچون معاملات هفته قبل، رشد قابل‌توجهی را ثبت کردند، اما این وضعیت تنها مختص سهام کوچک نبود و معاملات دیگر صنایع هم نشان دهنده جذابیت کل سهام به لحاظ بنیادی است.
از سوی دیگر تنزل ارزش سهام طی ماه‌های اخیر و به تبع آن، افت نسبت قیمت به درآمد اغلب بنگاه‌های بورسی حاکی از پتانسیل‌های نهفته در سهام است که اکنون به طور تدریجی مجال بروز یافته است، ضمن اینکه دیگر متغیرهای کلان اقتصادی نیز می‌تواند فرصت های بیشتری برای ارزندگی سهام مهیا کند. به عقیده کارشناسان عدم دخالت دولت در بازار ارز به منظور حرکت نرخ دلار در مسیر صحیح خود از جمله این فرصت‌ها است.
از این چشم‌انداز، حتی اگر قدرت‌های اروپایی نیز در تضمین منافع برجام عاجز بمانند یا مغلوب فشارهای آمریکا شوند، همچنان می‌توان به قدرت بنیادی سهام امیدوار بود. البته باید توجه داشت این یک سناریوی بدبینانه نیز به شمار می‌رود چرا‌که مذاکرات وزیر خارجه کشورمان با سران اتحادیه اروپا در پایان هفته قبل حاوی پیام‌های مطلوبی بود و رفتار سهامداران نیز موید چنین برداشتی است.
عموما میزان خوش‌بینی بازار را طبق الگویی سنتی در مشارکت بیشتر فعالان خرد در سمت خرید سهام تعریف می‌کنند. نحوه انتقال مالکیت سهام بین سهامداران حقیقی و حقوقی بورس تهران می‌گوید معامله‌گران امروز چشم‌انداز نسبتا روشنی از آینده سهام داشته اند. سهامداران خرد بازار طی معاملات روز جاری گذشته حدود 14.6 میلیارد تومان سهم به نام خود ثبت کردند. هر‌چند جریان تغییر مالکیت طی روزهای اخیر روند باثباتی نداشته است اما برآیند آن حاکی از غلبه تحلیل بر هیجان است که در تقویت تقاضا و رشد قیمت‌ها بازتاب داشته است.
گزارش های مساعد ماهانه موتور محرک بازار
علاوه بر این، انتظار برای گزارش عملکرد شرکت‌ها در هفته پیش‌رو و برآورد مثبت از این اطلاعات، عامل دیگری است که قیمت‌ها را در شرایط تعادلی نگه داشته است و در ضمن می تواند موج جدیدی از نقدینگی را پس از انتشار اطلاعات مزبور وارد معاملات کند. این موضوع بسته به نحوه تعیین نرخ ارز برای شرکت‌های صادراتی از سوی بانک مرکزی است که بر اساس آخرین بخشنامه‌ها امیدوارکننده بوده است.
داستان تکراری کمبود نقدینگی
نکته‌ای که مخصوصا در معاملات امروز به چشم می خورد ضعف محسوس نقدینگی در بازار طی هفته‌های گذشته است. فعالان بازار از ابتدای سال‌جاری تاکنون حدود ۱۰۰ میلیارد تومان سهم را بطور میانگین روزانه بین خود دست به دست کرده‌اند؛ این در حالی است که میانگین جریان نقدینگی در سهام طی دادوستدهای سال گذشته بیش از ۱40 میلیارد تومان بوده است. از مقایسه این ارقام چنین برداشت می‌شود که معاملات دو ماهه اخیر نسبت به سال قبل با افت قابل توجه نقدینگی مواجه بوده است. ناگفته پیداست که ریسک سیستماتیک مانع اصلی ورود نقدینگی به سهام در دو ماه اخیر بوده و تلاطم‌های سیاسی نقش پررنگی در عقب‌نشینی فعالان سهام داشته است. اما در وضعیت کنونی و با عبور از بلاتکلیفی برجامی و با اتکا به پتانسیل بنیادی سهام می‌توان به رشد ارزش سهام در روزهای آتی امیدوار بود.
در روزهای اخیر، از یکسو سهام کوچک تر بازار مورد توجه سهامداران قرار گرفته‌اند و از سوی دیگر، جذابیت قیمتی در صنایع کالامحور مانع از خروج در این سهام می‌شود. بنابراین رشد فراگیر قیمت ها در شرایط کنونی که اغلب صنایع در وضعیت بنیادی مناسبی قرار دارند تنها با ورود نقدینگی جدید ممکن است، در غیر این‌صورت رشد قیمت در یک صنعت مستلزم خروج نقدینگی از صنایع دیگر است (مانند روز گذشته که شاهد کوچ سهامداران پالایشی به فلزی بودیم). بنابراین ادامه الگوی فعلی معاملات و سیر صعودی قیمت سهام نیازمند نقدینگی تازه‌نفس است.
آینده پالایشی ها به کدام سو می رود؟
سودآوری شرکت‌های پالایشگاهی به دو عامل نرخ ارز و قیمت جهانی نفت وابسته است. از این رو، بر اساس سیاست جدید ارزی و طبق الگوی قبلی قیمت‌گذاری شرکت پالایش و پخش، برآورد می‌شود که سودآوری این شرکت‌ها افزایش پیدا کند. قیمت جهانی هر بشکه نفت در روزهای اخیر افزایش قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.
کارشناسان بازار نفت معتقدند که کاهش فروش نفت از سوی کشورهای عضو اوپک به اتفاق کشورهای غیراوپکی نظیر روسیه ظرف دو سال اخیر موجب تخلیه موجودی مازاد نفت در کشورهای توسعه یافته شده است و همین امر در روند صعودی قیمت نفت خام طی این مدت اثر خود را گذارده است. از سوی دیگر، افت تولید نفت در اقتصاد بحران زده ونزوئلا و بیم کاهش عرضه جهانی نفت با بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران به خصوص در دو هفته گذشته نگرانی فعالان بازارهای جهانی را تشدید کرده و شتاب بیشتری به سیر صعودی قیمت نفت داده است.
همچنین در بازارهای جهانی قیمت هر بشکه نفت برنت در آخرین معاملات هفته قبل پس از حدود چهار سال ضمن رشد هفتگی ۲ درصدی مرز ۸۰دلاری را تجربه کرد. از این منظر، دو عامل حمایت کننده از سهام پالایشگاهی در وضعیت مطلوبی قرار دارند هر‌چند نحوه قیمت گذاری شرکت پالایش و پخش مهم ترین ریسک این صنعت است.معاملات این گروه همچنان در نبود اطلاعات عملکرد دنبال می شود اما برآیند این دو عامل که به طور بالقوه می‌تواند به افزایش سودآوری بنگاه های پالایشگاهی منجر شود، در معاملات دیروز انعکاس یافت. به این ترتیب، نمادهای این گروه بیشترین اثر مثبت را بر رشد شاخص کل بر جای گذاشتند.
آمار و راقام بازار امروز
در جریان معاملات امروز تالار شیشه ای، شاخص هم وزن نیز به دنبال شاخص کل آخر هفته سبزرنگی را ثبت کرد. این شاخص با رشد 61 واحدی ( افزایش 36 درصدی) در ارتفاع 17 هزار و 336 واحد آرام گرفت. در این بین یک میلیارد و 417 میلیون ورقه بهادار به ارزش 992 میلیارد تومان در 49 هزار نوبت معاملاتی دادوستد شد که از این میزان تنها 81 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در بورس اختصاص داشت.
ترین های بورسی
در بین صنایع بورسی، سه گروه فلزات، شیمیایی و خودرو امروز بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. همچنین سه نماد «کگل»، «شخارک» و «جم» هرکدام به ترتیب 72، 52 و 46 واحد شاخص کل را تقویت کردند. اما در سمت منفی های کم رنگ نیزمعاملات منفی «تاپیکو»، «شتران» و «اخابر» جلوی رشد بیشتر شاخص را گرفتند.
نیم نگاهی به گروه غیرفلزی
در گروه کانه های غیر فلزی شاهد فشار تقاضا بودیم به طوری که تمام نمادهای حاضر در این گروه سبز پوش بودند. یکی از علل رشد قیمت در روز های اخیر، بهبود صنایع مرتبط است. به طور مثال شرکت فرآورده های نسوز ایران که عمده ترین محصولات تولیدی آن ها، آجر و جرم های نسوز است که این مواد در انواع کوره های صنایع ذوب آهن و فولاد سازی و همچنین کوره های ساخت سیمان مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر با وجود افزایش قیمت فولاد که از رشد قیمت جهانی و همچنین افزایش قیمت دلار نشات می گیرد ناخودآگاه تاثیر بسزایی بر قیمت محصولات مصرفی شرکت های فولادی می گذارد.
در صنعت سیمان نیز به همین صورت با رشد ساخت و ساز در کشور و همچنین تلاش شرکت های سیمانی به منظور فروش محصولات تولیدی خود و رساندن میزان تولید تا سر حد توان موجب شده است استهلاک کوره ها بالا رفته و نیاز به چنین مواد مصرفی (مواد تشکیل دهنده کوره ها) افزایش یابد. از طرفی با رشد قیمت ارز که افزایش قیمت مواد اولیه و در نهایت بهای تمام شده محصولات صنایع تولید کننده فرآورده های نسوز را به دنبال داشته است، شرکت ها با افزایش نرخ و همچنین تغییرات در فرمولاسیون مواد خود توانسته اند اثرات منفی را تعدیل کنند.
در طرف دیگر نیز با رشد طرح های توسعه ای که در صنایع مرتبط در داخل کشور در حال پیگیری است باعث نیاز روز افزون به محصولات شرکت های مذکور شده است. البته وجود تعرفه 15 تا 25 درصدی واردات در این صنعت موجب حمایت از تولیدات شرکت های مذکور شده است. از نقاط قوت این صنایع مصرف کم آب است که اکنون گریبان گیر بیشتر صنایع شده و تهدیدی بر میزان فعالیت و تولید شرکت ها به حساب می آید. همچنین در شرایط بروز تحریم، مسئله تولیدات و واردات مواد اولیه این صنایع را تهدید نمی کند مگر در حوزه حمل و نقل که تنها موجب افزایش مقدار این موئلفه می شود.
اما در سال جاری میلادی به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه این شرکت ها می توان نحوه مدیریت منابع و بازار را در صورت های مالی منتشره در روز های آتی مشاهده کرد. چین بزرگ ترین کشور تامین کننده مواده اولیه از جمله منیزیت است که با توجه به محدودیت تولید در این کشور در راستای جلوگیری از افزایش آلودگی هوا، میزان عرضه کاهش داشته و به تبع آن قیمت رو به افزایش است. با توجه به شرایط به وجود آمده برای شرکت های یاد شده، معامله گران این نماد ها در انتظار انتشار تعدیل های مثبت دیگری هستند در حالی که شرکت ها به دلیل عدم پیش بینی از وضعیت قیمت های جهانی در آینده از بروز اخبار مثبت (تعدیل مثبت) امتناع می کنند. امروز نماد های «شلیا»، «کرازی» و «کمرجان» از پیشتازان گروه خود بودند که «کاذر» علی رغم انتشار گزارشات عملکرد نامناسب با صف خرید 3 میلیونی به کار خود پایان داد.
کوتاه از فرابورس
آیفکس نیز همچون سایر نماگرهای بازار سهام آخر هفته را مثبت له تعطیلات رفت و با افزایش 4.2 واحدی به رقم یک هزار و 107 واحد رسید. در این بازار نیز 173 میلیون ورقه بهادار به ارزش 210میلیارد تومان دادوستد شد که از این میزان تنها 52 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در فرابورس اختصاص داشت.
در بین نمادهای تاثیرگذار فرابورسی، معاملات مثبت «زاگرس»، «ارفع» و «ذوب» تلاش کردند شاخص فرابورس را مجموعا 10 واحد افزایش دهند اما معاملات منفی «مارون»، «شاوان» مجموعا 6.5 واحد شاخص فرابورس را منفی کردند.
