جمعه هفته گذشته بود که منابع خبری اعلام کردند:« رئیس کل بانک مرکزی از ابلاغ دستورالعمل و ضوابط اجرایی خرید و فروش ارز توسط بانکها بر اساس ارز آزاد در هفته آینده خبر داد.» اما در پیوند با این موضوع، مزایا و محذورات چندی نیز مورد توجه کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار ارز قرار گرفته است. در تازه ترین اظهارات، معاون اسبق بانک مرکزی این اقدام را مسبوق به سابقه دانسته و در عین حال عنوان کرده است:« اگرطرح تنها در چارچوب اقتصاد بانکی و سیاست‌های ارزی دنبال شود، می‌تواند موجب شفافیت در ایران شود.»
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، حیدر مستخدمین حسینی اعتقاد دارد:«اینکه بانکها در این شرایط رقیب صرافی‌ها خواهند بود باید گفت که این‌گونه نیست.» بنابر اظهارت معاون اسبق بانک مرکزی، حضور بانک ها در بازار مبادلات ارزی، دست دلالان ارز را نیز از این بازار کوتاه کرده و این امر خود می تواند جایگاه صرافی ها را ارتقا بخشد. مستخدمین حسینی در این معادله، منفعت مشتریان را نیز مورد تاکید قرار داده و عنوان کرده است:«این اقدام فضای رقابتی جدیدی بین بانکها و صرافی‌ها ایجاد می‌کند. در این حالت نفع به سمت مصرف کننده خواهد رفت.» این کارشناس مسائل مالی همچنین به مزیت صرافی‌ها در رقابت جدید پرداخته و این‌گونه گفته است:« ارائه خدمات آسان‌تر، آنلاین، سرویس در محل و امثال آن که می‌توانند برای بانکها مشکل باشد از طریق صرافی‌ها بسیار راحت‌تر بوده و با تمایز در کارمزدها، خدمات بروزتری را می توانند ارائه کنند.»
حذف جمشید بسم‌ا...
بسیاری از فعالان و کارشناسان اقتصادی از این تصمیم بانک مرکزی مبنی بر ورود بانک ها به بازار ارز استقبال کرده و می گویند که این یک گام جدی در یکسان سازی نرخ ارز و از بین بردن رانت در این بازار است. در همین رابطه عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق بازرگانی می گوید:« هرچند کار خرید و فروش ارز آزاد به بانک ها سپرده شده، اما اینکه این کار با چه مکانیزمی و چطور انجام شود یا ارز صادرکننده با چه نرخی خریداری شده و با چه نرخی فروخته شود، هنوز معلوم نیست.»
سیدرضی آقامیری در عین حال تاکید کرد:«دولت باید نرخ ارز را در خرید و فروش بانک ها به نوعی اعلام کند تا مشخص شود که هر فردی در بانک ارز را بیاورد، به چه نرخی می‌خرند.» از سوی دیگر، بسیاری از گره های صادراتی نیز ذیل اجرای این طرح گشوده می شود. در این رابطه رئیس کنفدراسیون صادرات تاکید می‌کند: « صادرکنندگانی که نمی توانستند عین دلار را از بانک ها در کشور تحویل بگیرند، اکنون می توانند به راحتی این کار را انجام دهند.» محمد لاهوتی همچنین در ارتباط با احتمال تبانی بانک ها و تاثیرگذاری بر نرخ ارز اعتقاد دارد:« بانک ها نیز اگر بخواهند از این فرصت به نفع خود استفاده کنند و نگرانی ناشی از تبانی آنها را در تعیین قیمت محقق کنند، بازنده خواهند بود.» بنا بر این اظهارات، به نظر نمی رسد که بانک ها بخواهند با چنین اقداماتی پا جای پای جمشید بسم ا... های سابق بگذارند؛ آن هم در موقعیتی که با اجرای این طرح، اساسا مجالی برای رشد این گونه سوداگری ها از میان می رود.
روز گذشته یک عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی در همین رابطه گفت:« اگر دوباره خرید و فروش ارز از صرافی‌ها رونق پیدا کند، مجدد افرادی همچون جمشید بسم‌ا... و اعوان و انصارش هم در بازار ارز پیدا می‌شوند و حکمرانی می‌کنند؛ بنابراین بهتر است که بانکها کار خرید و فروش ارز را انجام دهند.» فرهاد فزونی در عین حال تاکید کرد:«احتمال تبانی به نظر نمی‌رسد وجود داشته باشد، چراکه بیشتر بانکهای ما دولتی هستند.» هر چند خوش بینی ها در رابطه با ورود نظام بانکی به بازار مبادلات ارزی بیش از منظرگاه های منفی است، اما بازار ارز و طلا از جمله بازارهای حساسی است که حتی با کمترین خبری دچار نوسان می‌شود.
روز گذشته مهر در گزارشی، خبر از صعود قیمت ها در بازار طلا و ارز داد و نوشت:« نرخ فروش هر قطعه سکه تمام بهار طرح جدید روز دوشنبه در بازار یک میلیون و ۱۱۵ هزار تومان، طرح قدیم یک میلیون و ۱۱۳ هزار تومان، نیم سکه ۵۵۹ هزار تومان، ربع سکه ۲۸۸ هزارتومان و سکه گرمی ۱۸۳ هزارتومان اعلام شد.» هر چند در واقع این افزایش قیمت به طور مستقیم نمی تواند متاثر از تصمیم بانک مرکزی باشد، چرا که در واقعیت عینی، نرخ طلا در بازارهای جهانی هم متاثر از رخدادهای سیاسی و اقتصادی در حال افزایش بوده و تاثیر خود را علی القاعده بر بازار طلای ایران هم می گذارد. از سویی دیگر، این خبرگزاری نرخ های جدید ارز در بازار دیروز را نیز این‌گونه گزارش داد:« صرافان بازار ارز نرخ هر دلار آزاد را برای فروش ۳۵۴۱ تومان، هر یورو را ۳۹۴۴ تومان، هر پوند را ۴۶۸۵ تومان، لیر ترکیه ۱۱۹۷ و درهم امارات را ۹۶۸ تومان اعلام کردند.» با وجود افزایش اندکی که در قیمت ارزهای خارجی رخ داده است، به نظر نمی رسد که این روند مداوم باشد و علی‌القاعده بعد از اجرایی شدن طرح ورود بانک ها به بازار مبادلات ارزی، نرخ ها در بازار طلا و ارز به ثبات و قیمت منطقی خواهد رسید. به نظر می رسد باید در روز های آینده شاهد نوسانات گسترده‌ای در بازار ارز باشیم.
