به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، با گذشت 2ماه از شیوع ویروس کرونا و فروکش کردن تب خرید انواع الکل، ژل و مواد ضدعفونی، فاصله چندبرابری قیمت این محصولات در مسیر تولید تا عرضه هنوز از بین نرفته است. وزارت صنعت و دستگاه‌های نظارتی، در واکنش به این موضوع، فقط به اعلام نرخ مصوب انواع ژل، الکل اتانول، مواد ضدعفونی و ماسک و دستکش در سامانه 124 سازمان حمایت اکتفا می‌کنند.
نرخ نجومی مواد ضدعفونی
گزارش میدانی از قیمت خرده‌فروشی انواع مواد ضدعفونی و ژل از کمبود محصول و تشدید فاصله قیمت مصوب و نرخ فروش این محصولات در داروخانه‌ها، فروشگاه‌های بزرگ و شرکت‌های پخش بخش خصوصی حکایت دارد، به‌نحوی که هر لیتر الکل اتانول 96درصد در داروخانه‌ها به قیمت 80 تا 90هزار تومان و در شرکت‌های پخش خصوصی به نرخ 100هزار تومان به فروش می‌رسد. در بازار فروش انواع ژل هم، هر بسته ژل 60میلی‌گرمی ضدعفونیکننده دست (برند بس) به نرخ 15هزار تومان، ژل ضدعفونیکننده و پاک‌کننده دست سروینا 50میلی‌گرمی به نرخ 13هزار تومان، ژل 500سی‌سی ضدعفونیکننده سپتاتک به نرخ 45هزار تومان، ژل ضدعفونیکننده دست هپی دی 250میلی‌گرمی به نرخ 30هزار تومان و پد الکلی 100عددی به نرخ 35 تا 40هزار تومان در فروشگاه‌های بزرگ و حتی خرده‌فروشی‌ها و بدون هیچ‌گونه نظارت و برخورد تعزیری به مشتریان عرضه می‌شود.
گرانفروشی آشکار، از مواد ضدعفونی گرفته تا دستکش و ماسک
ســازمان حمــایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان که اواخر اسفند‌ماه سال گذشته حداکثر نرخ 7قلم انواع ژل و محلول‌های ضدعفونیکننده دست را اعلام کرده بود، به تازگی قیمت مصوب ۱۰قلم کالای دیگر در این بخش را منتشر کرد. علاوه بر فاصله معنادار نرخ مصوب و فروش این اقلام در بازار نکته قابل توجه نحوه عرضه برخی اقلام بهداشتی مرتبط با کرونا، مانند ماسک و دستکش است. در شرایطی که کارکنان همه داروخانه‌ها حتی زحمت پاسخگویی به مشتریان متقاضی خرید ماسک و دستکش را به‌خود نمی‌دهند، برخی انواع ماسک، دستکش لاتکس و حتی دستکش‌های پرستاری و جراحی به وفور در فروشگاه‌های بزرگ و حتی واحدهای صنفی خرده‌فروشی سطح شهر(بقالی‌ها) با قیمت‌های نجومی عرضه می‌شود، به‌نحوی که قیمت یک بسته دستکش لاتکس 100عددی به 120 تا 130هزار تومان و بسته 50عددی دستکش مخصوص جراحی و پرستاری با بسته‌بندی استریل(نیتریل) در این بقالی‌ها به نرخ 90هزار تومان به مشتریان عرضه می‌شود. دستکش یک‌بار مصرف نایلونی 100عددی نیز که بسیار کمیاب شده از 6هزار و 900تومان قبل عید به 20هزار تومان افزایش یافته است. همچنین انواع ماسک سه‌لایه و معمولی، فارغ از هرگونه نظارت بر کیفیت و استاندارد بودن آن در برخی فروشگاه‌های بزرگ با قیمت‌های چندبرابری به مشتریان عرضه می‌شود. مشخص نیست که چگونه اقلامی که به‌دلیل رشد تقاضای مراکز درمانی با کمبود در بازار مواجه شده است، در اینگونه مراکز به وفور، اما با قیمت‌های چندبرابری عرضه می‌شود.
رنگ پریدگی نرخ مصوب مواد ضدعفونی
به‌تازگی سازمان حمایت در اطلاعیه‌ای نرخ فروش انواع ژل، الکل اتانول و مواد ضدعفونی را اعلام و تأکید کرده است که با توجه به مصوبات ستاد مقابله با کرونا، حداکثر نرخ مصوب فروش الکل اتانول ۹۶درصد به واحدهای منتخب تولیدکننده محصولات ضدعفونیکننده به میزان هر لیتر معادل ۱۷هزار تومان تعیین شده است. همچنین طبق اعلام این سازمان، متناسب با نرخ مصوب اتانول، آخرین نرخ انواع ژل و محصولات ضدعفونیکننده با پایه الکل حداقل ۷۰درصد نیز در احجام مختلف با لحاظ تمامی هزینه‌های مترتب بر فرآیند تولید، مصوب و ابلاغ شده که در سامانه اطلاع‌رسانی کالا و خدمات این سازمان به نشانی ir. 421قابل مشاهده است.
بر این اساس، همه واحدهای تولیدکننده الکل اتانول مکلف به رعایت قیمت مصوب و فروش صرفاً با حواله‌های صادرشده از سازمان غذا و دارو و در شبکه توزیع منتخب هستند. تولیدکنندگان اقلام ضدعفونیکننده نیز به درج قیمت مصرف‌کننده مصوب روی بسته‌بندی محصولات خود مکلف شده‌اند. همچنین عرضه الکل ۹۶درصد، خارج از حواله‌های صادرشده از سازمان غذا و دارو به منزله عرضه خارج از شبکه محسوب و مشمول قوانین تعزیری می‌شود. سازمان حمایت تأکید کرده است همه شرکت‌های پخش، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و داروخانه‌ها نیز به فروش محصولات ضدعفونیکننده با نرخ تکلیفی مکلف هستند و مسئولیت فروش کالا با قیمت‌های بالاتر، علاوه بر تامین‌کننده، متوجه واحدهای مذکور است. بنا بر اعلام سازمان حمایت «در این چارچوب پرونده تخلف برخی واحدهای خاطی تنظیم و در حال ارسال به سازمان تعزیرات حکومتی است». در این اطلاعیه تأکید شده است که علاوه بر رصد و پایش مستمر بازار، شهروندان نیز می‌توانند شکایت‌های خود را با ذکر مشخصات تامین‌کننده، نام برند یا واحد عرضه‌کننده نهایی، به شماره تماس ۱۲۴ یا سامانه اطلاع‌رسانی کالا و خدمات منعکس کنند. همچنین طبق اطلاعات درج‌شده در سامانه مذکور، محدوده قیمت هر بسته ۱۰۰عددی دستکش لاتکس ۱۴تا ۱۸هزار تومان و دستکش نیتریل ۱۹ تا ۲۵هزار تومان و قیمت ماسک سه‌لایه بنددار و کشدار نیز به‌ترتیب ۱۱۰۰ و ۹۶۶۰تومان تعیین شده است.
معمای رشد قیمت الکل
حسین مقیسه، تحلیل‌گر مسائل اقتصادی نیز با انتقاد از افزایش قیمت الکل اتانول در کشورمان در یادداشتی اعلام کرده است میانگین قیمت اتانول بازارهای جهانی در 3ماه گذشته، یک دلار بوده درحالی‌که اکنون در داروخانه‌ها الکل اتانول در محدوده ۸۰ تا ۹۰هزار تومان در هر لیتر با گالن‌های 4لیتری به مشتریان ارائه می‌شود. حسین مقیسه افزود: قیمت تمام‌شده و فروش الکل اتانول در کارخانه‌های داخلی تولیدکننده که مواداولیه خود را از ملاس کارخانه‌های چغندرقند و نیشکر تامین می‌کنند، بین ۱۲ تا ۱۵هزار تومان است. همچنین توجه داشته باشیم که برای مواد ضدعفونی، ترکیب ۷۰درصد اتانول و مابقی آب مورد نیاز است تا امکان ضدعفونی به‌وجود آید. آیا نباید افزایش قیمت این محصول از محل تولید تا فروش و چرایی گرانی مواد ضدعفونی بررسی شود؟
اشباع بازار و بالا ماندن قیمت‌ها
رئیس انجمن صنایع آرایشی، بهداشتی و شوینده در مورد وضع تولید و عرضه مواد ضدعفونی با شیوع کرونا گفت: با تامین مواداولیه و ایجاد خطوط تولید، اکنون وضعیت تولید انواع مواد ضدعفونی در صنایع شوینده طبیعی است و این صنایع قادر به کمک به مردم برای تامین این اقلام هستند.
بختیار علم‌بیگی افزود: این صنایع خطوط قدیمی تولید خود را به سمت تولید ژل و مواد ضدعفونی سوق داده‌اند و با رشد تولید و عرضه این اقلام می‌توان گفت که اکنون بازار مواد شوینده و ضدعفونی در حال اشباع شدن است. او در مورد میزان تولید این اقلام در صنایع شوینده افزود: سهمیه الکل صنایع شوینده برای تولید روزانه این اقلام 10هزار و 200کیلوگرم است که میزان تولید مواد ضدعفونی و ژل در این صنایع نسبت به این میزان الکل به میزان 30درصد افزایش می‌یابد. علم‌بیگی با تأکید بر اینکه 90درصد سهمیه الکلی که در اختیار صنایع شوینده قرار می‌گیرد، جذب می‌شود، افزود: بخشی از مشکلات تولید این صنایع برای مواد ضدعفونی به‌دلیل مشکلات و مقرون به‌صرفه نبودن این حجم پایین الکل است، اما صنایع شوینده ظرفیت تولید بیشتر مواد ضدعفونی و ژل، درصورت تامین الکل مورد نیاز را نیز دارند.
از گرانفروشی تا عرضه محصولات تقلبی
رئیس انجمن صنایع آرایشی، بهداشتی و شوینده گفت: این اقلام نرخ فروش مصوب دارد و قیمت‌ها روی سامانه 124 سازمان حمایت درج شده است. صنایع شوینده محصولات ضدعفونی تولیدی را در اختیار شرکت‌های پخش قرار می‌دهند و این شرکت‌ها نیز بنابر فهرست اعلام‌شده وزارت بهداشت و وزارت صنعت، نسبت به توزیع این اقلام اقدام می‌کنند. او افزود: حتی برخی محصولات ضدعفونی که در بازار با قیمت بالا عرضه می‌شود اقلامی تقلبی و بی‌کیفیت است زیرا شرکت‌های تولیدکننده این اقلام باید دارای پروانه ساخت باشند و این محصولات را با نرخ مصوب عرضه کنند. علم‌بیگی تأکید کرد: علاوه بر گرانفروشی، متأسفانه اکنون کیفیت و اثرگذاری برخی مواد ضدعفونی عرضه‌شده در بازار در از بین بردن میکروب یا ویروس به دغدغه مردم تبدیل شده و باید نظارت بر تولید و فروش اینگونه اقلام که با سلامتی مردم سر و کار دارد، افزایش یابد. به گفته او تولید مواد ضدعفونیکننده در صنعت شوینده 10تا 12درصدی سود دارد، اما پس از تحویل کالا به مغازه یا داروخانه، این عرضه‌کنندگان نیز سود 10 تا 15درصدی و شرکت‌های پخش نیز سود 10 تا 12درصدی را برای خود درنظر می‌گیرند و به این ترتیب قیمت ژل و مواد ضدعفونی از تولید تا خرده‌فروشی حداقل 20 تا 30درصد افزایش می‌یابد. علم‌بیگی تأکید کرد: از سوی دیگر افرادی که در صنعت دارو نسبت به تولید مواد شوینده و ضدعفونی اقدام می‌کنند، قیمت‌های بالاتری را برای محصولاتشان تعیین می‌کنند که این نرخ‌ها به هیچ وجه مورد تأیید سازمان حمایت نیست.
قیمت‌های کف بازار
هر بسته ژل 60میلی‌گرمی ضدعفونیکننده دست (با برند بس) به نرخ 15هزار تومان، ژل ضدعفونیکننده و پاک‌کننده دست سروینا 50میلی‌گرمی به نرخ 13هزار تومان، ژل 500سی‌سی ضدعفونیکننده سپتاتک به نرخ 45هزار تومان، ژل ضدعفونیکننده دست هپی دی 250میلی گرمی به نرخ 30هزار تومان و پد الکلی 100عددی به نرخ 35تا 40هزار تومان در فروشگاه‌های بزرگ و حتی خرده‌فروشی‌ها عرضه می‌شود
