پیش از این، در تیرماه سال‌جاری، هیاتی از ایران عازم بروکسل شد و این بار، بخش‌خصوصی ایران میزبان هیات بلژیکی است. رئیس پارلمان بخش‌خصوصی، در دیداری که روز گذشته با سفیر بلژیک در تهران و رئیس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی بلژیک داشت، فهرستی از زمینه‌های همکاری دو کشور را روی میز مذاکره گذاشت و درخواست‌های تجار ایرانی را برای گسترش روابط دو کشور مطرح کرد. در مقابل مقامات بلژیکی نیز ضمن تاکید بر حمایت از برجام، پاسخ‌های خود را به درخواست طرف ایرانی ارائه دادند. غلامحسین شافعی از صنایع دارویی، پزشکی، خودروسازی، لوازم بهداشتی، مواد معدنی، آهن، فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی به‌عنوان زمینه‌های مناسب برای همکاری مشترک یاد کرد. همچنین مشارکت بلژیکی‌ها در پروژه‌های حمل‌ونقل ریلی و بخش انرژی‌های تجدیدپذیر نیز از دیگر موارد موردنظر شافعی بود. به گزارش دنیای اقتصاد، از سوی دیگر به اعتقاد او تمرکز اقتصاد بلژیک بر صنایع کوچک و متوسط نیز راهی دیگر را برای همکاری با ایران می‌گشاید. چراکه در ایران نیز تعداد زیادی از این شرکت‌ها وجود دارد و می‌تواند زمینه‌ساز توسعه مراودات تجاری باشد. استفاده از تکنولوژی بلژیک در راستای بهسازی و نوسازی صنایع ایران هم در نشست روز گذشته مورد تاکید قرار گرفت.
برقراری روابط بانکی، تسهیل در صدور ویزا، تشکیل کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و بلژیک و اجرایی شدن تفاهم‌نامه‌های امضا شده بین دو طرف نیز درخواست طرف ایرانی از بلژیکی‌ها بود که بر این اساس، مقامات بلژیکی موافقت خود را با اجرایی شدن تفاهم‌نامه‌های دوجانبه اعلام کردند و پیشنهاد دادند که می‌توان با بخش‌بندی کردن این تفاهم‌نامه‌ها، آنها را اجرایی کرد. در زمینه صدور ویزا نیز سفیر بلژیک در ایران به اقداماتی که قرار است موجب تسریع صدور ویزا شود اشاره کرد. همچنین او درخصوص مراودات بانکی پیشنهاد داد که وزیر اقتصاد ایران به بلژیک سفر کند و با مقامات بانکی این کشور به مذاکره بپردازد. البته این دیپلمات بلژیکی این را هم گفت که نمی‌توان بانک‌ها را به پیروی کردن از یک رویه اجبار کرد.
دو کشور ایران و بلژیک برای توسعه همکاری‌های دوجانبه اقداماتی را نیز انجام داده‌اند که از جمله آنها می‌توان به راه‌اندازی خط مستقیم هوایی تهران – بروکسل تیرماه ۱۳۹۶، توسعه روابط صنعتی در زمینه خودرو (شرکت پانچ بلژیک فاز عملیاتی طرح سرمایه‌گذاری گیربکس اتوماتیک را در سال ۲۰۱۷ در زنجان شروع کرد)، توافق شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با مدیر عامل صندوق سرمایه‌گذاری فلندرس برای سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌ها، بانک‌ها و بیمه‌های اروپایی در صنعت پتروشیمی ایران ( ۱۴تیر ماه۹۶)، سرمایه‌گذاری در زمینه صنایع غذایی و قهوه و شکلات و توافق با شرکت بلژیکی FIB در زمینه فولاد و صنایع وابسته اشاره کرد.
تفاهم‌نامه‌ها اجرایی شود
اجرایی شدن تفاهم‌نامه‌های امضای شده بین ایران و بلژیک، موضوعی بود که هم از سوی مقامات بلژیکی و هم از طرف مقامات ایرانی مورد تاکید قرار گرفت.
رئیس اتاق بازرگانی ایران در نشست روز گذشته خود با مقامات بلژیکی عنوان کرد: بلژیک به لحاظ آزادی تجاری، اقتصادی و مالی یک کشور شاخص در اتحادیه اروپا است و به همین دلیل، برقراری ارتباطات تجاری فعالان اقتصادی ایران با کشور بلژیک از اهمیت زیادی برخوردار است. به گفته رئیس پارلمان بخش‌خصوصی، رد پای بلژیک در صنایع ایران وجود داشته و دارد، بنابراین زمینه‌های همکاری ایران و بلژیک بسیار متنوع است. این زمینه‌های همکاری می‌تواند درخصوص پزشکی، خودروسازی، لوازم بهداشتی، مواد معدنی، آهن، فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی باشد. او با اشاره به اینکه ایران برنامه وسیعی برای نوسازی و بهسازی صنعت خود دارد، گفت: با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور بلژیک، این موضوع هم می‌تواند یکی از محورهای مهم مذاکرات و مناسبات اقتصادی بین دو کشور در آینده باشد.
شافعی اظهار کرد: در مورد استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و انتقال دانش فنی در زمینه طرح‌های نوین آبیاری هم از آنجا که ایران به فکر استفاده از روش‌های نوین آبیاری در کشاورزی است، می‌تواند زمینه همکاری تجاری بیشتری را بین دو کشور فراهم کند. رئیس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه دربرنامه ششم توسعه کشور برای توسعه و بهسازی حمل‌ونقل ریلی پیش‌بینی‌هایی شده است، گفت: در این ارتباط هم فضای برقراری روابط تجاری بین دو کشور فراهم است. او با بیان اینکه پیش از این تفاهمات زیادی بین ایران و بلژیک به امضا رسیده است گفت: اجرایی شدن این تفاهمات می‌تواند سهولت فعالیت اقتصادی را برای فعالان اقتصادی دو کشور به‌وجود آورد، بنابراین فکر می‌کنم باید در کشور بلژیک درخصوص اجرایی شدن تفاهم‌نامه‌های قبلی، اقدامات جدی‌تری به عمل آید.
شافعی همچنین به موضوع برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور که از مدتی پیش تاکنون تشکیل نشده اشاره کرد و گفت: برگزاری این کمیسیون می‌تواند زمینه‌ساز برنامه‌های اقتصادی دو کشور باشد. وی خطاب به سفیر بلژیک در ایران گفت امیدوارم شما کمک کنید این کمیسیون مشترک هر چه زودتر تشکیل شود. او با بیان اینکه مبنای اصلی حرکت فعالان اقتصادی دو کشور موضوع مناسبات بانکی و بیمه‌ای است، اظهار کرد: در این زمینه کارهایی انجام شده، ولی باید تلاش بیشتری صورت گیرد.
بعضی از بانک‌های ما برای راه‌اندازی شعب خود در کشور بلژیک اعلام آمادگی کرده‌اند که این کار می‌تواند بخشی از مشکلات بانکی دو کشور را حل کند و من امیدوارم بلژیک در این زمینه اقدامات جدی‌تری داشته باشد. رئیس اتاق ایران گفت: در بعضی از فعالیت‌های اقتصادی بلژیک نقش بارانداز را ایفا می‌کند، بنابراین برای ما جذاب است که از طریق بلژیک بتوانیم با سایر کشورهای اروپایی در ارتباط باشیم؛ ضمن اینکه از طریق ایران هم می‌توان سهل‌تر به کشورهای منطقه دست پیدا کرد. او همچنین از سفیر بلژیک در ایران خواست تا در زمینه صدور روادید برای فعالان اقتصادی ایران، تسهیلاتی را فراهم آورند.
دفاع بلژیک از برجام
«رنه براندرز» رئیس کل فدراسیون اتاق‌های بازرگانی بلژیک نیز بر اجرایی کردن تفاهم‌نامه‌های موجود بین ۲ کشور از طریق بخش‌بندی کردن آنها تاکید کرد. وی از فعالیت‌های صادرات‌گرا به‌عنوان آرزوی بزرگ تجار بلژیکی یاد کرد و گفت: یکی از رسالت‌های اصلی این فدراسیون لابی کردن و گرفتن ارتباط است و همه تلاش خود را برای تامین اعتبارات، صدور روادید، تسهیل در ترخیص کالاهای گمرکی و کاهش بوروکراسی اداری انجام خواهیم داد.
در ادامه این دیدار، سفیر بلژیک در تهران به دیدارهای مقام‌های عالی ۲ کشور در سازمان ملل اشاره کرد که طرفین خواستار توسعه روابط شده بودند. فرانسوا دله، در این دیدار عنوان کرد که به راه انداختن این هیات تجاری کار آسانی نیست و در این فضای نااطمینانی ایجاد شده، می‌تواند پیام علاقه‌مندی به گسترش روابط شرکت‌های بلژیکی و ایرانی را مخابره کند. دولت بلژیک برای برقراری برجام تلاش می‌کند که نمونه‌ای از آن را می‌توان در دیدارهای مقامات بلند پایه دو کشور با یکدیگر شاهد بود.
به گفته او در گذشته تعدادی قرارداد و تفاهم‌نامه همکاری بین ۲ طرف به امضا رسیده که باید زودتر اجرایی شوند؛ اما بلژیک به قراردادهای همکاری جدید با ایران می‌اندیشد. او تاکید کرد: یکی از ماموریت‌های من پیش از ترک ایران، امضای قرارداد دوجانبه سرمایه‌گذاری بین ۲ کشور خواهد بود و علاوه بر آن، موضوع معافیت از پرداخت مالیات مضاعف از سوی طرفین می‌تواند بر توسعه روابط اقصادی و تجاری موثر باشد. این دیپلمات ارشد بلژیکی از برقراری پرواز مستقیم تهران- بروکسل و همچنین از سرگیری فعالیت کشتیرانی ایران با بندر «آنتورپ» بلژیک ابراز خرسندی کرد و گفت: اقتصاد ایران و بلژیک زمینه‌های مشابهی برای همکاری داشته و به نوعی مکمل یکدیگرند؛ در این پیوند تجار و بازرگانان ۲ کشور باید بتوانند به همتایان خود معرفی و به برقراری ارتباط بپردازند.
دله همچنین رشد نداشتن روابط بانکی و بیمه‌ای فی‌مابین را به‌دلیل فضای بی‌ثبات کنونی ناشی از مشخص نبودن تصمیمات آمریکایی‌ها عنوان کرد و گفت: شرکت‌ها با مشکلاتی که درخصوص فاینانس‌ها دارند، دست و پنجه نرم می‌کنند. پیشنهاد می‌دهم که وزیر اقتصاد ایران سفری به بلژیک داشته باشند و با مقامات بانک مرکزی و بانک‌های بلژیکی مذاکره کنند، شاید راهگشا باشد. وی ادامه داد: در زمینه صدور ویزا، بلژیک قربانی موقعیت خود شده است؛ زیرا تقاضای صدور روادید برای این کشور آن‌قدر زیاد است که قادر به پاسخگویی به همه خواسته‌ها نیستیم؛ اما در نظر داریم با شیوه‌های برون‌سپاری به شرکت‌های خصوصی و افزایش کارمندان در درصدد رفع این نقیصه برآییم. سفیر بلژیک در تهران از نقص یا تکمیل نبودن مدارک به‌عنوان عاملی برای صادر نشدن روادید یاد کرد.
دله در حاشیه نشست در پاسخ به این سوال که آیا تمهیدی اندیشیده شده که پس از ۲۰ ماه از گذشت برجام روابط تجاری ایران و بلژیک گسترش یابد و متاثر از تصمیمات کشورهای فرامنطقه‌ای مثل آمریکا نباشد، گفت: ما هم در سطح اتحادیه اروپا و هم در سطح ملی با جدیت در حال تعقیب این موارد هستیم و این اراده در هر دو سطح وجود دارد. در واقع، لابی‌های بسیار زیادی با واشنگتن و پارتنرهای مختلف انجام شده تا از توافق هسته‌ای محافظت شود. او افزود: حتی با فرض اینکه ممکن است فشارهای فرامنطقه‌ای به اتحادیه اروپا وارد شود، اروپا درحال تمهید راه‌هایی است که از منافع شرکت‌های خود در ایران محافظت کند.
دُله در پاسخ به این سوال که چرا بهرغم اینکه یکی از بندهای موافقت‌نامه هسته‌ای، تسهیل معاملات بانکی است، بعد از دو سال از موافقت هسته‌ای و برجام در این رابطه تغییری ایجاد نشده، گفت: در این راستا لازم است ضمانت‌نامه‌هایی در سطح دولتی و کشوری صادر شود برای اینکه شرکت‌های بلژیکی در ایران بتوانند فعالیت‌های خودشان را بهرغم این مشکلات ادامه دهند. سفیر بلژیک در ایران با بیان اینکه روابط بانکی بسیار سخت است، گفت: ولی نمی‌توان بانک‌ها را به در پیش گرفتن رویه‌ای اجبار کرد، به هر حال آنها ریسک‌های خودشان را دارند. بهرغم اینکه برقراری روابط بانکی در ابتدا کاملا غیرممکن به‌نظر می‌آمد؛ ولی بانک‌ها این کار را با سختی انجام می‌دهند.
