به گزارش اقتصادآنلاین، قانون نوشت: شیرینی، شکلات و بیسکوییت از جمله پرطرفدارترین مواد غذایی موجود در دنیا و همچنین در کشور ما هستند و می‌توان به راحتی آن‌ها را در زمره خوشمزه‌های جهانی جای داد. از این محصولات به عنوان هدیه و همچنین در جشن‌ها و شادی‌ها و برای عرض تبریک نیز استفاده می‌شود. در کشور ما در سال‌های اخیر، تحول مثبتی در کیفیت شیرینی و شکلات‌ها ایجاد شده است؛ به‌گونه‌ای‌که این محصولات توانسته بازار داخلی را در اختیار خود درآورد. پایان دهه 70 و دهه 80 برای صنعت شیرینی و شکلات کشورمان دوره‌ای طلایی رقم خورده بود.
در همان سال‌ها بود که تحولات فراوانی با انجام سرمایه‌گذاری‌های کلان در این صنعت روی داد و انجمن شیرینی و شکلات کشور نیز تاسیس شد. در طول یک سال، اعضای این انجمن به 95 شرکت تولیدکننده رسید و در حال حاضر بیش از 270 عضو در این انجمن وجود دارد.
خوشبختانه این صنعت در سال‌های گذشته نه‌تنها توانسته است در عرصه داخلی موفق شود و بخش عمده‌ای از نیاز بازار داخلی را تامین کند بلکه با نمونه‌های مشابه خارجی نیز به رقابت پرداخته و توانسته است با محصولات متعدد و متنوع، خود را در کنار رقبای بزرگ خارجی در بازارهای بین‌المللی نیز تا حدودی مطرح کند.
افزایش صادرات
با توجه به وضعیت صنعت شیرینی و شکلات در کشور ما این‌گونه به نظر می‌رسد همچنان ظرفیت‌های گسترده‌ای در این صنعت برای گسترش بازارهای بین‌المللی و همچنین صادرات وجود دارد که می‌تواند به افزایش سطح تولید، بهبود وضعیت اشتغال، ورود ارز به کشور و توسعه صادرات غیرنفتی منجر شود. در این راستا جمشید مغازه‌ای، رییس انجمن بیسکوییت، شیرینی و شکلات ایران می‌گوید: اداره این صنعت به دست بخش خصوصی، پویایی هرچه بیشتر آن را در گرو رفع موانع اقتصادی و تجاری به دنبال خواهد داشت. در سال‌های اخیر روی صادرات صنعت شیرینی و شکلات بیشتر کار شده است و 13 تا 14 درصد نسبت به سال‌های قبل افزایش صادرات را تجربه و به نوعی کمبود تقاضا در بازار داخلی را با صادرات جبران کرده‌ایم.
وضعیت بازار داخلی
جمشید عدالتیان، عضو اتاق بازرگانی در خصوص وضعیت صنعت شیرینی و شکلات در کشور می‌گوید:« صنعت شیرینی و شکلات در سال‌های اخیر رشد بسیار مناسبی در کشور ما داشته و توانسته است بازار داخلی را در اختیار بگیرد اما در سطح جهانی به جز چند کشور همسایه و آن نیز در سطح محدود، فعالیت دیگری صورت نمی‌گیرد و صادرات آنچنانی در بازار جهانی انجام نمی‌شود. در اروپا کشورهای مختلفی روی انواع شکلات‌ها کار می‌کنند و بازار جهانی نیز در اختیار کشورهای اروپایی مانند سوییس، بلژیک، آلمان و فرانسه است. رقابت با این کشورها کار بسیار سختی است. کشور ما بازاری بیشتر از همین بازار کشورهای همسایه را در اختیار ندارد ولی توانسته است بازار داخلی را تا حد زیادی اشباع کند و رقابت بسیار خوبی میان شرکت‌ها شکل گرفته و همچنین کیفیت محصولات داخلی بسیار افزایش پیدا کرده است و باعث شده که مصرف‌کنندگان به سمت استفاده از شکلات‌های داخلی روی بیاورند».
وضعیت واردات
شیرینی و شکلات‌های کشور ما به میزان معین و محدودی به برخی کشورهای همسایه صادر می‌شود. از جمله کشورهایی که از ایران این محصولات را وارد می‌کنند، کشور عراق است که به‌عنوان اولین هدف صادراتی محصولات غذایی کشور ما به شمار می‌رود. بر اساس آمار در سال 94 در مجموع 246 میلیون دلار انواع بیسکوییت، شیرینی و شکلات به این بازار صادر شده است. پس از عراق، افغانستان به عنوان دومین هدف صادرات مواد غذایی ایران است و شرکت‌های تولیدکننده بیسکوییت، شیرینی و شکلات در سال 94، 116 میلیون دلار انواع این محصولات را به بازار افغانستان صادر کرده‌اند. پاکستان نیز از جمله کشورهایی است که ایران محصولات شیرینی و شکلات خود را به آنجا صادر می‌کند. ترکمستان نیز به عنوان چهارمین هدف صادراتی شرکت‌های تولیدکننده بیسکوییت، شیرینی و شکلات برای ایران است که در سال 94، 9.5 میلیون دلاراز انواع این محصولات را به این کشور صادر کرده‌ایم و در سال 95، صادرات به ترکمنستان رشد کمی داشته است. آذربایجان، پنجمین کشورهدف صادراتی ایران در زمینه صادرات بیسکوییت، شکلات و شیرینی است. ایران توانسته در سال 94، 8.3 میلیون دلار انواع شکلات‌ها را به این کشور صادر کند و همچنین این کشور در سال 95، 9 میلیون دلار انواع این محصولات را از ایران وارد کرده است.
عدالتیان درباره واردات شیرینی و شکلات به کشور تصریح می‌کند: بازار شیرینی و شکلات در کشور ما بازار بسته‌ای نیست؛ به همین دلیل با وجود کیفیت مناسب محصولات داخلی بازهم واردات شیرینی و شکلات به کشور انجام می‌گیرد. در همه کشورهای دنیا حتی سوییس که یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان شکلات به سراسر دنیاست، واردات نیز انجام می‌گیرد زیرا در این زمینه سلیقه‌های گوناگونی وجود دارد و علاوه بر آن مارک‌ها و برندهای بسیاری نیز در سراسر دنیا وجود دارد؛ بنابراین به کشور ما نیز شکلات‌هایی که در بازار جهانی شناخته شده هستند، وارد می‌شود. البته شکلات‌های گران‌قیمتی که در بازارهای جهانی وجود دارد به کشور ما وارد نمی‌شود.
راهکار رقابت در عرصه جهانی
با توجه به شرایط این صنعت در کشورهای پیشرفته به نظر می‌رسد برای رقابت در عرصه‌های جهانی در این صنعت، راه بسیار سخت و دشواری پیش‌روی کشور ما خواهد بود. این عضو اتاق بازرگانی در این‌باره می‌گوید: این مساله نیاز به تبلیغات در سطح وسیع و همچنین شناخت سلیقه‌های مختلف دارد زیرا بازارهای اروپا، بازارهای اشباع‌شده‌ای هستند و اگر ما بخواهیم جایگاهی در این زمینه برای خودمان تعریف کنیم، به بازاریابی و بازارسنجی بسیار قوی نیازمندیم و همچنین این مساله هزینه‌های بسیار سنگینی را برای ورود به این بازارها می‌طلبد. راه حل دیگر آن، این است که با شرکت‌های معروف شکلات‌سازی در دنیا سرمایه‌گذاری مشترک انجام دهیم تا از این طریق بتوانیم کیفیت محصولات داخلی خود را افزایش دهیم و همچنین وارد بازارهای جهانی شویم و به صادرات دست دست پیداکنیم؛ یعنی همان مدلی که برای خودرو در کشور ما وجود دارد. شاید بتوان گفت سریع‌ترین و منطقی‌ترین راه‌حل همین باشد. خوشبختانه شرکت‌های شکلات‌سازی در کشور ما کیفیت خود را نسبت به قبل بهبود بخشیده‌اند و همچنین بسته‌بندی‌ها نیز تغییرات بسیار مثبتی داشته و یکی از نکات قابل توجه اینکه این صنعت حتی در دوران رکود نیز رشد مثبتی را طی کرده است.
سهم شکلات در صادرات غیرنفتی
چند روز پیش دومین نشست کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران در دوره دوم، با اعضا و فعالان اقتصادی از بخش کشاورزی برگزار شد. محور بحث و بررسی‌ها در این جلسه، صادرات محصولات کشاورزی و غذایی طی سال گذشته و نیز مدت چهار ماهه نخست سال جاری بود. در این نشست گزارشی از وضعیت صادرات این بخش و راهکارهای توسعه‌ای برای رونق و افزایش صادرات محصولات غذایی و کشاورزی ارائه شد. بر اساس این گزارش، ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از 5.6 میلیارد دلار در سال 94 به 5.7 میلیارد دلار در سال 95 رسید و به این ترتیب سهم این گروه از کل صادرات غیرنفتی کشور در سال گذشته به حدود 13 درصد رسیده وهمچنین تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به لحاظ ارزشی حدود 16 درصد بهبود یافته است.
این در حالی است که در سال 95، صادرات اقلامی مانند پسته، زعفران، خرما، سیب و محصولات لبنی و شیرینی و شکلات افزایش و صادرات مرکبات کاهش یافته است. در مدت چهار ماهه ابتدای سال جاری نیز صادرات پسته، انگور خشک کرده، گوجه‌فرنگی، رب گوجه‌فرنگی و سیب کاهش و صادرات زعفران، لبنیات و انار افزایش یافته است.
مشاهده می‌شود که طبق آماری که در نشست اتاق تهران نیز ارائه شده است، شیرینی و شکلات از جمله محصولاتی هستند که در سال گذشته با افزایش صادرات همراه بوده‌اند. همین نکته نشان‌دهنده ظرفیت‌های موجود در این صنعت برای سرمایه‌گذاری است. صنعتی که شاید با توجه و سرمایه‌گذاری بیشتر بر آن، در آینده بتواند زمینه‌ای برای ایجاد اشتغال پایدار در کشور فراهم آورد.
