به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، پس از توفیق مناطق آزاد در اجرای پروژه های افزایش صادرات در سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل؛ اهم برنامه های عملیاتی این مناطق در سال 1396 در قالب تعامل با بخش خصوصی به منظور افزایش صادرات واحدهای صادراتی، تعامل با واحدهای مستقر با هدف تمرکز بر صادرات و توسعه بازار واحدهای غیرصادراتی، شناسایی و تعامل با کشورهای هدف برای حضور در بازارهای بین المللی، تمرکز بر افزایش صادرات خدمات، تدوین و اعمال بسته های تشویقی - حمایتی و جذب واحدهای زودبازده صادراتی جدید دنبال شد.
بر اساس برنامه ابلاغی اقتصاد مقاومتی ارزش صادرات این مناطق در سال جاری باید به یک میلیارد دلار و از این میزان سهم صادرات کالا و خدمات تولیدی باید به حدود 437 میلیون دلار برسد.
افزایش صادرات مناطق آزاد در دولت یازدهم
ارزش صادرات این مناطق در سال 1395 به میزان 813 میلیون دلار بود و از این میزان 341 میلیون دلار سهم صادرات کالا و خدمات تولیدی و 472 میلیون دلار سهم صادرات مجدد بود.
مجموع صادرات مناطق آزاد کشور در سال 1391(دولت دهم) معادل 347 میلیون دلار بود که رسیدن حجم صادرات به رقم 813 میلیون دلار در سال 95، از رشد قابل توجه صادرات در دولت یازدهم و تحقق اقتصاد مقاومتی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی حکایت دارد.
سرمایه گذاری داخلی
مجموع سرمایه گذاری داخلی بخش غیردولتی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی در سال 1395 معادل 161.927 میلیارد ریال بوده است.
رقم سرمایه گذاری داخلی بخش غیردولتی در مناطق آزاد کشور در سال 1394 به میزان 83.779 میلیارد ریال بوده که نسبت به سال 1391(دولت دهم) که معادل 30.355 میلیارد ریال بود، رشد قابل توجهی داشت.
مجموع سرمایه گذاری داخلی به تفکیک هر منطقه در سال 95 نیز نشان می دهد که سهم منطقه آزاد کیش (66100 میلیارد ریال)، قشم (8929 میلیارد ریال )، چابهار(1400 میلیارد ریال)، انزلی( 37507 میلیارد ریال )، اروند( 34400 میلیارد ریال)، ارس ( 9183 میلیارد ریال ) و ماکو (4408 میلیارد ریال ) بوده است.
سرمایه گذاری خارجی
مجموع سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی در سال 95، بالغ بر (3.103 میلیون دلار) بود که این نسبت در سال 94، معادل 1.291 میلیون دلار و در سال 1391 (دولت دهم ) 32 میلیون دلار از رشد قابل توجهی برخوردار است.
رقم سرمایه گذاری خارجی در سال 1395 در مناطق ازاد کشور به ترتیب کیش (104میلیون دلار)، قشم (2600 میلیون دلار)، چابهار(14 میلیون دلار)، انزلی( 40 میلیون دلار )، اروند( 106 میلیون دلار)، ارس ( 119 میلیون دلار) و ماکو (120 میلیون دلار) بوده است.
افزایش صادرات مجدد از طریق مناطق آزاد
در سال 1395، حدود 465 میلیون دلار صادرات مجدد از طریق مناطق آزاد عملیاتی شد که نسبت به سال 1394حدود 21 درصد رشد داشته است.
تعامل با فعالان اقتصادی حوزه صادرات مجدد با هدف رفع تنگناهای مربوطه و افزایش ظرفیت واحدهای مذکور از اقدامات مهم انجام شده مناطق آزاد در سال 1395بوده است.
شرکت های حمل و نقل بین المللی از پتانسیل بالایی برای ارتقای خدمات حمل و نقل به صادرات مجدد برخوردارند که این امر از اقدام های محوری سازمان های مناطق آزاد در سال 1395 به شمار می رود.
مطالعه بازار کشورهای هدف به منظور اطلاع رسانی به واحدهای صادرات مجدد برای جایگزین شدن در بازارهای وارداتی این کشورها نیز از دیگر اقدامات موثر در پیشبرد این پروژه بوده است.
«صادرات مجدد به فعالیت اقتصادی گفته می‌شود که براساس آن کالایی از کشورهای خارجی به قصد صادرات به سایر نقاط جهان به یکی از مناطق آزاد وارد و بدون تغییر ماهیت یا با ایجاد ارزش افزوده محدود نظیر بسته بندی، مونتاژ، پردازش مختصر، جداسازی، درجه‌بندی، ترکیب، نصب علایم، برچسب‌گذاری به خارج از کشور صادر شود».
از مجموع صادرات و صادرات مجدد مناطق آزاد در سال 95، سهم منطقه آزاد کیش (128 میلیون دلار)، قشم (39 میلیون دلار)، چابهار(10 میلیون دلار)، ارس (116 میلیون دلار)، اروند(120 میلیون دلار)، انزلی (352 میلیون دلار) و ماکو (48 میلیون دلار) بوده است.
اقدامات مهم سازمان های مناطق آزاد در دولت یازدهم:
کیش
توسعه فرودگاه بین المللی کیش شامل ترمینال جدید 5 میلیون نفری فرودگاه با پیشرفت 50 درصد و برج و ساختمان عملیاتی جدید فرودگاه، توسعه بندر تجاری کیش، احداث انبار کانتیری 35 هزار تنی با پیشرفت 74 درصدی توسعه ساحل شرقی جزیره، احداث فرودگاه و بندر و جزیره هندورابی به عنوان مقصد جدید گردشگری سبز و نیز احداث مصلی بزرگ کیش از جمله پروژه های مهم منطقه آزاد کیش است.
قشم
احداث و تکمیل بندر و اسکله مسافری درگهان، توسعه بندر کاوه با 760 متر اسکله در بندرگاه برای پهلوگیری شناورهای تا 100 هزار تن، توسعه اسکله ها و لایروب حوضچه بندر بهمن با پیشرفت 50 درصد توسعه و بهسازی فرودگاه بین المللی قشم، تکمیل ورزشگاههای منطقه، طرح آبرسانی به 22 روستای جزیره، احداث بیمارستان 86 تخت خوابی پیامبر اعظم (ص)، احداث بزرگراه مرکزی و شبکه جامع خلیج فارس (بندرکاوه - لافت)، برگراه خلیج فارس با پیشرفت 50 درصدی از جمله پروژه های مهم منطقه ازاد قشم به شمارمی رود.
چابهار
احداث مجتمع پتروشیمی مکران، احداث مجتمع فولاد، تکمیل و راه اندازی مجدد دانشگاه بین المللی چابهار، احداث سالن همایش های بین المللی، تکمیل مسجد جامع بزرگ منطقه، احداث ورزشگاه سرپوشیده 2 هزار نفری و برقراری خط کشتیرانی عمان - چابهار از جمله پروژه های حایز اهمینت منطقه آزاد چابهار است.
انزلی
احداث مجتمع بندری - صادراتی کاسپین شامل 22 پست اسکله - برج دیده بانی - بلوار و راههای دسترسی به بندر - مخازن نفتی در محدوده ای به مساحت 265 هزار و 972 مترمربع، احداث موج شکن های شرقی و غربی به طول 5 کیلومتر و پیشرفت 85 درصدی از جمله اقدامات منطقه آزاد انزلی در بخش تکمیل پروژه ها محسوب می شود.
ارس
تعریض بزرگراه جلفا - مرند در دو قطعه جداگانه در مجموع به طول 19 کیلومتر با پیشرفت 86 درصدی، احداث تصفیه خانه فاضلاب، احداث پل روگذر راه آهن تبریز - جلفا، توسعه شهرکهای صنعتی و کشاورزی گلخانه ای مدرن از جمله پروژه های منطقه آزاد ارس به شمار می رود.
اروند
احداث مجتمع های فولاد کاوه و شهید جهان آرا، اجرای طرح محصور سازی منطقه، فراهم سازی زمینه استقرار گمرک در دروازه های تعیین شده و ورود و خروج منطقه، انجام مطالعات احداث راه آهن بندر امام به شلمچه، احداث و توسعه پایانه مرزی شلمچه، پاکسازی اروندرود از جمله پروژه های انجام شده در منطقه آزاد اروند است.
ماکو
احداث و تجهیز فرودگاه ماکو شامل ترمینال، برج و ساختمان عملیاتی وسطوح پروازی، احداث پایانه صادراتی و مجتمع انبارهای مربوط، اجرای پروژه های بزرگراهی و تعریض جاده های بین شهرهای درون منطقه، احداث مجموعه نمایشگاهی و بوستان مرکزی ماکو از جمله پروژه های عمرانی است که در این منطقه آزاد کلید خورد.
براساس آنچه گفته شد؛ به نظر می رسد که اجرای پروژه‌های سه‌گانه اقتصاد مقاومتی در سال 95 سبب شد تا نگاه به کسب و کار در مناطق آزاد کشور بهبود یافته و نقش موثر این مناطق در شاخص‌های توسعه ملی بیشتر آشکار شود.
رویکرد دولت یازدهم به ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی مناطق آزاد کشور سبب شد این مناطق با بهره گیری از ظرفیت ها و ایفای نقش مناسب خود بتوانند در تحقق برنامه های مرتبط با سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی کارنامه مثبت و قابل قبولی ارایه کنند و پروژه های مهمی در دوره دولت یازدهم تکمیل و به بهره برداری برسد.
اجرای کامل برنامه و اهداف اقتصاد مقاومتی در مناطق آزاد نیز موجب شکوفایی اقتصادی بیشتر فعالان اقتصادی این مناطق در سال‌های آتی و ایفای نقش اساسی مناطق در صادرات مجدد کالا، جذب سرمایه های داخلی و خارجی خواهد یود.
ایران دارای هفت منطقه آزاد تجاری - صنعتی شامل کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو ونیز 64 منطقه ویژه اقتصادی است.
دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد وظیفه نظارت بر امور مناطق مختلف به عنوان ساختار ستادی و پیگیری اجرای مصوبه های شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را برعهده دارد.
ایجاد هماهنگی میان سازمان های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با دستگاه های دولتی، عمومی و مردمی، بررسی و تصویب بودجه سالانه مناطق آزاد و ارسال به هیات وزیران از اهم وظایف «معاونت برنامه ریزی و هماهنگی» این شورا است.
