7.5 درصد گران‌تر شده باز هم پرورش دهندگان مرغ تخم‌گذار از زیان خود شکایت دارند. البته فعالان بازار تخم‌مرغ مدت‌هاست از اشباع بازار تخم‌مرغ در داخل کشور، سرانه پایین مصرف تخم‌مرغ نسبت به میانگین جهانی و بسته شدن راه‌های صادرات گله کرده و توجه و حمایت دولت را طلب می‌کنند اما خبر می‌رسد آنها دست روی دست نگذاشته‌اند تا دولت کاری برای‌شان انجام دهد و تلاش می‌کنند ابتکار عمل تحرک‌بخشی به بازار را خودشان به دست گیرند.
امسال «تولک بری» موقوف
به نوشته کسب و کار ، ماجرا از این قرار است که مرغداران با تماس‌ها و مذکراتی که با هم داشته‌اند، به این جمع‌بندی رسیده‌اند که با توجه به جذب نشدن مازاد تولید تخم‌مرغ در بازار داخلی و افق غبارآلود بازار صادرات، ادامه دادن به تولید، تخم‌مرغ مازاد بیشتر و کاهش قیمت و زیان بیشتر را به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل در پی راهی برای کاهش تولید رفته‌اند که هم قیمت را افزایش دهد و هم چرخه تولید را تقویت کند. یکی از فعالان بازار دام و طیور در این باره گفت: مقرون به صرفه نبودن قیمت مشکلی است که از مدت‌ها پیش تولیدکنندگان تخم‌مرغ را به مضیقه انداخته و بسیاری از مرغداری‌ها به دلیل نبود تقاضای موثر، تولید خود را کاهش داده‌اند. به گفته مظاهر فیروز، آمار و اطلاعات و بررسی‌های میدانی که از مرغداری‌ها به دست آمده، نشان می‌دهد که وضعیت کسب‌وکار تولیدکنندگان این ماده پراهمیت غذایی طی 5 سال اخیر همواره رو به تنزل بوده، به صورتی که زیان سال گذشته این بخش، حدود800 میلیارد تومان برآورد می‌شود. وی افزود: این وضعیت سبب شده تولیدکنندگان تخم‌مرغ به دنبال راهکاری برای کاهش تولید باشند که در عین حال چرخه تولید را تضعیف نکند و به همین منظور توافقی بین تعداد زیادی از تولیدکنندگان تخم‌مرغ ایجاد شده که امسال از «تولک بری» مرغ‌ها خودداری کنند.
پیامدهای تولک نبردن برای بازار تخم‌مرغ
«تولک بری» اصطلاحی است که به پرریزی و از تخم رفتن مرغ اطلاق می‌شود و این شرایط را می‌توان با تغییراتی در جیره غذایی مرغ به صورت مصنوعی هم ایجاد کرد که به آن «تولک بری اجباری» می‌گویند. مهرزاد امامیاری، کارشناس صنایع غذایی و دامپروری در تشریح پیامدهای توقف «تولک بری» توسط تولیدکنندگان تخم‌مرغ می‌گوید: با «تولک بری» مرغداران دوره تولید تخم‌مرغ را با کاهش شدید پروتئین و انرژی جیره غذایی مرغ دچار وقفه می‌کنند و بعد از مدتی دوباره جیره را به حالت اول باز می‌گردانند و تولید را از سر می‌گیرند. این وقفه معمولا بعد از 8 تا 10 ماه یا نهایتا یک سال تولید و به مدت یک ماه تا 40 روز انجام می‌شود تا کیفیت تخم‌مرغ‌ها که بعد از طی یک دوره تخم‌گذاری کاهش پیدا کرده، دوباره افزایش یابد. درباره جنبه‌های اقتصادی تولک بری می‌توان به صورت مفصل تحلیل کرد ولی آنچه امسال مرغداران انجام داده‌اند یعنی توافق برای «تولک» نبردن طبیعتا وقفه تولید را افزایش خواهد داد چون پولت یا همان جوجه‌هایی که در حال رسیدن به مرحله تخم‌گذاری هستند، بیش از 40 روز و تا 2 ماه طول می‌کشد تا تولید تخم‌مرغ را به شکل مطلوب آغاز کنند. این وقفه، کاهش تولید را در اوج تقاضای بازار درپی خواهد داشت و انتظار می‌رود قیمت تخم‌مرغ را حدود 20 تا 30 درصد افزایش دهد. امامیاری افزود: قیمت تخم‌مرغ در حال حاضر هر کیلو حدود 3400 تومان است و با توجه به اینکه در فصل اوج تقاضا هستیم، این قیمت باید اکنون حدود 4000 تومان باشد.
با قیمت فعلی مرغداران بزرگ، تقریبا در نقطه سربه سر هستند و حتی زیان هم می‌کنند و مرغداران کوچک‌تر قطعا زیان می‌کنند. بنابراین تلاش مرغداران برای افزایش قیمت توجیه منطقی دارد. از طرف دیگر وقتی تولک بری اتفاق نیفتد مرغداران، مرغ‌های به پایان موعد تولید رسیده را روانه کشتارگاه می‌کنند و تقاضای پولت – با فرض پیروی اغلب مرغداران از فراخوان تولک نبردن - با رشد 40 تا 50 درصدی روبه‌رو می‌شود. به این ترتیب تولید در دوره بعد از به ثمر رسیدن پولت‌های جدید با افزایش روبه‌رو می‌شود و رنج سنی مرغ‌های تخم‌گذار هم کاهش خواهد یافت. در کل به نظر می‌رسد تولیدکنندگان تخم‌مرغ به دنبال راهی برای گریز از رکود و زیان حاصل از مازاد تولید باشند اما باید در نظر گرفت که این روش‌ها به نفع مرغدارانی که توان مالی کمتری دارند، نیست و طبیعتا آنها نمی‌توانند از این فراخوان استقبال کنند.
وی با بیان اینکه دولت باید از تولید تخم‌مرغ در کشور با اشاعه فرهنگ مصرف و گشودن راه‌های صادرات حمایت کند، خاطرنشان کرد: سرانه مصرف در کشور ما اکنون سالانه 190 عدد است که در صورت فرهنگ‌سازی مناسب می‌توان آن را تا 250 عدد افزایش داد. ضمن آنکه ما بازار بزرگ عراق را هم با بی‌تدبیری و بی‌توجهی دولت تقریبا از دست داده‌ایم، در حالی که رقبای ما و در راس آنها کشور ترکیه با حمایت‌های دولتی با وجود مناقشه شدیدی که در روابط‌شان با عراق دارند، بازار این کشور را قبضه کرده‌اند.
