اقتصاد آنلاین - انوش ممتازپور؛ براساس برخی شایعات این محدودیت همیشگی خواهد بود و احتمالا تلگرام و اینستاگرام نیز به سرنوشت توییتر و فیس بوک دچار می‌شود، گرچه این موضوع از سوی وزیر ارتباطات رد شده است، به گفته او به زودی محدودیت‌ها بر طرف خواهد شد.
این اولین باری نیست که مسئولان فیلترینگ کشور اپلیکیشن‌های پیام‌رسان را مورد هدف قرار می‌دهند. حدود سه سال پیش نیز پیام‌رسان وایبر به یکباره اختلالات شدیدی پیدا کرد که باعث کوچ کاربران ایرانی از این اپ به سمت تلگرام شد.
از آن روز به بعد اعضای کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تصمیم گرفتند تا به پیام رسان‌های جدید خارجی مجال تنفس ندهند و آن‌ها را به محض متولد شدن، به چنگال نرم افزار فیلترینگ کشور بسپارند تا بلکه بعد از تلگرام، قرعه به نام ایرانی‌ها بیفتد و کوچ کاربران اینبار به سمت پیام‌رسان‌های داخلی باشد.
با مختل شدن تلگرام طی چند روز اخیر ، مسئولان هم این فرصت را مغتنم شمردند و مردم را به استفاده از نمونه‌های داخلی ترغیب کردند. غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل در این باره گفت : «اینکه سهم ۱۰۰ درصدی از شبکه اجتماعی و افکار عمومی و مباحث سیاسی و امنیتی کشور را به شبکه پیام‌رسان خارجی دهیم که هیچ گونه کنترلی بر داده‌ها و سیاست گذاری آن‌ها نداشته باشیم، موضوع قابل تاملی است؛ زیرا در حوادث اخیر شاهد بودیم با سوء‌استفاده از بعضی مشکلات و مسائل اجرایی کشور، به تحریک مردم و دعوت به درگیری و نیز بر هم زدن نظم و امنیت عمومی‌دست زدند.»
وی افزود: «در حوزه پیام‌رسان‌ها شورای عالی فضای مجازی تصمیمات خوبی را اتخاذ کرده که از آن جمله می‌توان به حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی اشاره کرد؛ امروز پیام‌رسان‌های داخلی که دارای ظرفیت مناسب برای پوشش فعالیت‌های مردم هستند، تقویت شدند لذا به نظرم امروز موقعیت خوبی است که مردم از پیام رسان‌های خارجی به پیام رسان‌های داخلی بومی شده، مهاجرت کنند.»
اما احتمال استفاده ایرانی‌ها از پیام‌رسان‌های داخلی چقدر است و چرا تا به حال این برنامه‌ها نتوانستند آن طور که باید خود را در دل کاربران ایرانی جا کنند؟
امیرحسین مشهدی‌فرهانی کارشناس رسانه‌های نوین در پاسخ به این سوال به اقتصادآنلاین می‌گوید: شاید بتوان اولین دلیل آن را نبود اطلاع‌رسانی مناسب عنوان کرد و باید گفت که پیام‌رسانه‌های ایرانی در موضوع تبلیغات و بازاریابی تا به حال بسیار بد عمل کرده‌اند .
وی افزود : البته با گسترش تلگرام و محبوبیت آن در بین مردم، طبیعتا مجالی برای درخشش نمونه‌های بومی‌نیست؛ اما به نظر من پیام‌رسان‌های داخلی می‌توانستند بسیار بهتر از این‌ها در حوزه تبلیغات عمل کنند.
این کارشناس با اشاره به کیفیت بالای خدمات پیام‌رسان‌های ایرانی اظهار کرد: تعداد این برنامه‌ها چندان نیست و شاید در خوشبینانه‌ترین حالت مجموع آن‌ها به تعداد انگشتان دو دست هم نرسد؛ اما همین تعداد محدود کیفیت مناسبی دارند و می‌توانند نیازهای کاربران ایرانی را تامین کنند .
مشهدی‌فرهانی گفت : توسعه دهندگان پیام رسان‌های داخلی می‌توانند خدماتی ارائه دهند که نمونه‌های خارجی فاقد آن‌ها هستند؛ به عنوان مثال پیام رسان‌های ایرانی می‌توانند خدماتی مثل کنترل حساب بانکی و یا اطلاع لحظه‌ای از ترافیک را به کاربر نشان دهد که مسلما این امکان را هیچ یک از نمونه‌های خارجی نمی‌توانند به کاربران ایرانی ارائه دهند .
وی در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید در صورت ادامه محدودیت‌ها برای تلگرام نظر کاربران به چه پیام‌رسانی جلب می‌شود؟ گفت: پاسخ دقیق به این سوال کار سختی است اما به نظر من با توجه به مشابه بودن پیام‌رسان ویسپی (wispi) به تلگرام احتمال استقبال از این اپ بیش از نمونه‌های مشابه است.
بحث امنیت اطلاعات و حریم خصوصی ، یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران در همه جای دنیا محسوب می‌شود و گزارشات میدانی نشان می‌دهد که ترس از افشای اطلاعات یکی از بزرگترین نگرانی‌هایی است که باعث شده تا ایرانی‌ها به سمت استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی نروند.
امیرحسن میرکاظمی‌کارشناس امنیت اطلاعات در اینباره به اقتصادآنلاین می‌گوید: درحال حاضر تلگرام با توجه به الگوریتم رمزنگاری قدرتمند خود، به یکی از امن‌ترین پیام رسانه‌های جهان تبدیل شده است و نباید آن را با پیام رسان‌های داخلی مقایسه کرد.
وی افزود : البته بیشتر پیام‌رسان‌های ایرانی نیز از نوع الگوریتم استفاده شده در تلگرام برای تبادل اطلاعات استفاده می‌کنند و از این جهت می‌توان گفت که نمونه‌های ایرانی نیز در بحث امنیت حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.
این کارشناس امنیت اطلاعات اظهار کرد : البته افشا یا فروش اطلاعات کاربران توسط مدیران پیام رسان‌ها موضوع مهمی‌است که باید به آن توجه کرد و به طور کلی سابقه شرکت‌های ارائه دهنده خدمات در حفظ امنیت اطلاعات را همیشه مدنظر قرار داد.
میرکاظمی در پاسخ به این سوال که چقدر این امکان وجود دارد که اطلاعات کاربران در اختیار نهادها و یا دولت‌ها قرار گیرد؟ گفت: این موضوع از بحث‌های اصلی حوزه امنیت اطلاعات است و در پاسخ به آن باید گفت که هر شرکت روی کره زمین موظف به رعایت قوانین کشور خود است و در صورت در خواست نهادهای امنیتی آن کشور باید اطلاعات مورد نیاز را در اختیار دولت قرار دهد و کشور ما هم از این قائله مستثنی نیست و اگر دولت و نهادی از سازندگان پیام رسان‌ها بخواهند که اطلاعات کاربری را در اختیار آن‌ها قرار دهد، بر طبق قوانین کشور باید این کار انجام شود؛ البته این کار نیز ضوابط بسیار سختگیرانه‌ای دارد و تنها در شرایط خاص امکانپذیر است.
وی با اشاره به شانس زیاد ویسپی برای جایگزین شدن تلگرام اظهار کرد: این پیام‌رسان با توجه به تبلیغاتی که در فضای مجازی برای آن می‌شود می‌تواند جایگزین تلگرام شود و بعد از آن ایمو نیز می‌تواند جای تلگرام را بگیرد.
این کارشناس در پایان اظهار کرد: امیدوارم گفته‌های وزیر ارتباطات به واقعیت تبدیل شود و شاهد پایان فعالیت تلگرام در ایران نباشیم؛ چون بدون شک تلگرام امنیت کاربران خود را به بهترین شکل تامین می‌کند.
