از خیار تا سیمان؛ دلیل گرانی‌های اخیر چیست؟

اقتصادآنلاین- محمدباقر طغیانی؛ التهاب بازار سیمان در بهمن به اوج رسید و قیمت آن از 40 هزار تومان عبور کرد. قیمت سیمان در آذر حدود 19 هزار تومان بود که حاکی از جهش بیش از دو برابری در کم‌تر از دو ماه است. چرا با وجود قیمت مصوب 17 هزار تومانی، سیمان با این جهش قیمتی همراه بوده‌است؟

مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران گفته‌است که کارخانه‌های سیمان عملاً از آبان به دلیل قطعی برق و گاز تعطیل بوده‌اند. همچنین سازمان حمایت از مصرف‌کننده، افزایش کرایه‌های حمل و کاهش عرضه در برخی استان‌ها را از عوامل مؤثر بر گرانی عنوان کرده‌است. افزایش قیمت پاکت، صادرات سیمان و کاهش عرضه داخلی توجیه‌های دیگر گرانی‌های اخیر در این مدت است.

اما علت اصلی التهابات اخیر که نه تنها سیمان بلکه بسیاری از بازارها را تحت تأثیر قرار داده، یارانه‌های پنهان انرژی است. اواسط بهمن ماه افزایش قیمت خیار به بیش از 20 هزار تومان خبر ساز شده‌بود. در آن زمان نیز قطع گاز و برق گلخانه‌ها و یخ‌زدگی بوته‌ها عامل اصلی گرانی‌ معرفی شد.

با توجه به قیمت‌های پایین انرژی در ایران، مصرف خانگی و صنعتی بسیار بالا و غیربهینه است که موجب قطعی‌های مکرر در فصول سرد می‌شود. پرداخت گسترده یارانه پنهان انرژی نه تنها به توسعه تولید کشور منتج نشده‌، بلکه بسیاری از صنایع کشور را به ورطه ورشکستگی کشانده‌است. اولاً قیمت پایین انرژی موجب ناکارایی و عدم سرمایه‌گذاری مناسب در بسیاری از صنایع شده که قدرت رقابت‌ در بازارهای جهانی را ندارند. ثانیاً پرداخت یارانه و سیاست‌های حمایتی موجب شده تا بسیاری از کالاها مشمول قیمت‌گذاری دستوری شوند. تداوم سیاست قیمت گذاری دستوری نتیجه‌ای جز تشدید کمبود عرضه و افزایش بیشتر قیمت‌ها را به همراه نخواهد داشت.در نهایت پرداخت حجم عظیمی از یارانه موجب کسری بودجه دولت و افزایش تورم می‌شود!

از خیار تا سیمان نمونه‌ای از دور باطل سیاست‌گذاری دستوری است که اقتصاد ایران را با بحران‌های متعددی روبرو ساخته‌است.