اقتصادآنلاین – اکرم شعبانی؛ مهدی فصیحی هرندی با بیان اینکه طرح آبرسانی غدیر شهرها و روستاهای غرب استان خوزستان را پوشش می‌دهد و قطعا بخشی از مشکلات شرب استان را حل می‌کند، عنوان کرد: مساله اصلی خوزستان این است که به دلیل بی توجهی به بهره وری آب خوزستان – نبود سیستم فاضلاب شهری و روستایی، عدم بهره‌وری کشاورزی که حدود ۴ میلیارد متر مکعب زه‌آب تلخ به رودخانه‌های این استان به وسیله نیشکر وارد می‌شود – دچار مشکلات فراوان است.
وی با اشاره به اینکه در مهندسی آب، EC که به عنوان شاخص کیفیت آب شناخته می‌شود، مدنظر کارشناسان و تحلیل‌گران قرار دارد، توضیح داد: جالب است بدانیم که شاخص کیفیت آب در بعضی سرشاخه‌های کارون ۲۰۰ یعنی معادل شاخص کیفیت آب‌های معدنی است، ما این آب را با شاخص کیفیت ۴۰۰ به بخش کشاورزی یا صنعت تحویل می‌دهیم و آبی که تحویل می‌گیریم شاخص کیفیت ۱۰ هزار دارد تنها برای یک مقایسه این را در نظر داشته باشید که شاخص کیفیت آب خلیج فارس ۳۵ تا ۴۰ هزار است.
تحلیل‌گر دیپلماسی آب همچنین تاکید کرد: استان خوزستان به دلیل حجم بالای آب ورودی حدود ۲۱ میلیارد متر مکعب نسبت به سایر استان‌ها ذخایر آبی مناسبی دارد و معدن و مخزن آب کشور و توجه به بهره‌وری آب در آن دارای اهمیت زیادی است اما در این فرآیند کیفیت آب ۳۰ تا ۴۰ برابر کاهش پیدا می‌کند و به زعم بسیاری این یکی از مواردی است که باعث از بین رفتن برخی نخلستان‌های استان نیز شده است.
وی با بیان اینکه مساله دیگری که با آن روبرو هستیم این است که آب شیرین را به شکلی غیربهره‌ور مورد استفاده قرار می‌دهیم و در عوض هزینه بالایی برای شیرین کردن آب دریا و انتقال آن به استان‌های دیگر می‌پردازیم، تصریح کرد: این یک هشدار است من با تجربه و سابقه‌ای که در نهاد ریاست جمهوری داشته‌ام تصورم این است که این طرح، مساله آب خوزستان را در بلندمدت حل نمی‌کند؛ ما در رودخانه کرخه که سرچشمه آن از لرستان و همدان و کرمانشاه و ایلام است، در بالادست یعنی سرچشمه آن حدود ۱۰ درصد اضافه برداشت از این آب تجدیدپذیر انجام می‌دهیم و با چنین رویکردی به طور قطع در آینده به مشکل برخواهیم خورد.
این کارشناس آب ادامه داد: نسبت تولید و مصرف آب در حوضه کارون به این صورت است که تولید آب حدود ۲۵ درصد و مصرف آن حدود ۷۰ درصد است. در چنین شرایطی مسائل دیگر از جمله برنج کاری هم خود آسیبی برای این ناحیه محسوب می‌شود. بر اساس آمارها کارون و دز در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۸۰ هزار هکتار برنج کاری داشته که هر سال هم به وسعت آن افزوده می‌شود.
فصیحی هرندی با بیان اینکه اصل داستان این است که نسبت بهره وری به اشتغال در استان خوزستان چندان مناسب نیست، توضیح داد: وقتی صحبت از ۴ میلیارد متر مکعب آب می‌شود این به معنای ۴ تا ۵ برابر سد کرج و ۷۰ درصد از حجم سد کرخه است. نیشکر در حالی در این استان سالانه ۳ تا ۴ میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌کند که اشتغالزایی آن ۲۵ هزار نفر است؛ فولاد یک دویست و پنجاهم نیشکر آب مصرف می‌کند و ۲۲ هزار نفر اشتغال ایجاد کرده است. صحبت من تعطیلی مزارع نیشکر یا توسعه صنعت فولاد نیست، اما لازم است بدانیم که رتبه خوزستان در اشتغال کشور تنها ۲۲ است رتبه‌ای که با حجم عظیمی از سرمایه‌گذاری در استان به دست آمده است.
وی با تاکید بر اینکه اساسی‌ترین مشکل استان شاید مساله ضعف مدیریتی باشد، بیان کرد: هر اندازه در این استان سرمایه‌گذاری انجام گیرد، وضعیت موجود باز هم تفاوت چندانی نمی‌کند. ۲۱ میلیارد متر مکعب از ۵۲ میلیارد مترمکعب آب کل کشور متعلق به خوزستان است و این استان همچنان با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند.
فصیحی هرندی در پایان با تاکید بر اینکه بحث خوزستان اصلا طرح غدیر نیست و داستان خوزستان اساسا بهره‌وری و اقتصاد آب است، خاطرنشان کرد: در این استان وفور آب داریم اما به دلایل مدیریتی بخش زیادی از این آب هدر می‌رود. سال‌ها پیش بانک جهانی وامی را برای اصلاح و تکمیل آب و فاضلاب خوزستان تخصیص داد، طرحی که مطالعات زیادی هم بر روی آن انجام شده و چندین سال است که در حال اجراست ولی هنوز به جایی نرسیده است. مشکل اساسی ما این است که سیاست کل کشور و به ویژه در خوزستان افزایش بهره‌وری آب نیست، سیاست‌های آب بیشتر مبنی بر تامین آب و بالا بردن بهره‌وری و مدیریت تقاضا نیست و تا زمانی که این مسائل حل نشود، مشکلات خوزستان حل نخواهد شد و گره خوردن این مساله با بحث‌های امنیتی و سیاسی هم مشکلات را چندین برابر کرده است.
