اقتصادآنلاین - مریم علیزاه؛ همواره صنعت پتروشیمی به دلیل تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر نسبت به نفت خام، در کانون توجه بوده و همچنین در شرایط جنگ اقتصادی بازوی توان‌بخش صنعت نفت در ارزآوری تبدیل شده است. در این رابطه روز گذشته نیز رئیس جمهور در دیدار با فعالان این صنعت گفت: در شرایط فشار و در شرایط تحریم دشمن، مسیر و راهی که صنعت‌گران انتخاب کرده بودند به خوبی توانستند ادامه مسیر بدهند و این یک افتخار بزرگ برای تاریخ کشور ما است.
وی با تاکید بر اینکه جهش لایق حرکت این صنعت است، یادآور شد: وقتی از جهش در صنعتی سخن می‌گوییم، یعنی از حرکت عادی سریع‌تر حرکت می‌کند. راه نمی‌رود بلکه شتابان و با جهش حرکت می‌کند. در جهش دوم آمار و ارقامی که امروز ارائه شد، بر این اساس است که تا پایان این جهش محصولات پتروشیمی ما ۱۰۰ میلیون تن خواهد شد.
اما به‌نظر می‌رسد نبود دیدگاه مشترک میان دو معاوت وزارت نفت، یعنی شرکت ملی پتروشیمی و شرکت ملی پالایش و پخش سبب شده که رقابت های ناسالمی در بازارهای صادراتی برخی محصولات مشترک حوزه پالایش و پتروشیمی ایجاد شود. این درحالی است که به اذعان فعالان و تحلیل‌گران اقتصادی، تولید و صادرات محصولات پتروشیمی نقش مهمی در برون رفت از چالش تحریم ها داشته است. ولی دامپینگ قیمتی پالایش و پخش با ورود به بازار کشورهای همسایه و افزایش عرضه، سبب محدود شدن درآمدهای صادراتی شرکت های پتروشیمی شده است.
در این رابطه مدیرعامل شرکت پتروشیمی شازند به تازگی ضمن اعتراض به سیاست بازرگانی شرکت ملی پالایش و پخش، گفت: تا پیش از این بازارهای خوبی در کشورهای افغانستان و پاکستان برای فروش محصول (A80) داشتیم. اما با عرضه بنزین در بورس انرژی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش و ترغیب افغان ها به خرید این محصول، بازار بنزین پتروشیمی در افغانستان از بین رفته و به نوعی این شرکت بازار پتروشیمی‌های داخلی را در کشورهای همسایه هدف گرفته و از بین برده است. در حالی که می بایست به سمت مشتریان جدید می رفت.
در این رابطه سیاوش درفشی مدیرعامل پتروشیمی تبریز به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: یکی از موضوعات اساسی که در زمان احداث واحدهای پتروشیمی و صنایع پایین دست نفت مورد توجه قرار گرفته است، ایجاد بالانس و تعادل در فروش محصولات فرعی است. این بدان معناست که از همان ابتدا مقرر شده که این محصولات جانبی واحدهای پتروشیمی، بعنوان خوراک به واحدهای پالایشگاهی انتقال یابد. اما در حال حاضر به دلیل الزام به رعایت برخی استاندارها، پالایشگاهای داخلی نمی توانند محصولات فرعی پتروشیمی‌ها را دریافت کنند.
وی در ادامه افزود: در نتیجه عدم دریافت محصولات فرعی پتروشیمی ها توسط واحدهای پالایشگاهی، ما با انباری از این محصولات مواجه می شویم. حال سوال اینجاست که باید با این حجم محصولی که تا پیش از این خوراک پالایشگاه ها می شد، چه کنیم؟
به گفته درفشی، یک راهکار پیش پای پتروشیمی‌ها این است که برای محصولات فرعی خود بازاریابی مناسب داشته و با یک تغییر در فرآیند تولید این محصولات، آن ها را مناسب برای مشتریان خارجی تولید کنند. مدیرعامل پتروشیمی تبریز افزود: در سال های اخیر، این مهم در واحدهای پژوهش پتروشیمی ها به انجام رسیده و واحدهای نفتابیس توانسته اند بازارهای مناسبی را برای محصولات خود در کشورهای همسایه ایجاد کنند.
وی تاکید کرد: فروش و صادرات این محصولات عمدتا برای تامین منافع مادی نبوده و بیشتر به جهت کم کردن بار فشار ذخایر محصولات است. اما متاسفانه در چند ماه اخیر که شدت عرضه بنزین در بورس انرژی افزایش یافته است، شاهد آن هستیم که بازار محصولات جانبی پتروشیمی ها در کشورهای همسایه به شدت کوچک شده و به چالشی برای صنعت پتروشیمی تبدیل شده است. در نتیجه یا باید این محصولات جانبی را با قیمت های بسیار پایین تر به بازارهای جهانی عرضه کنیم که حتی هزینه های حمل را نیز پوشش نمی دهد و یا اینکه مجوز خوراک پالایشگاه ها مجددا تمدید شود و واحدهای پتروشیمی بتوانند محصولات جانبی خود را به پالایشگاه ها منتقل نمایند. همان طور که تا پیش از این مجوز دریافت خوراک از واحدهای پتروشیمی وجود داشته اما اخیرا نیاز به تمدید دارد.
گفتنی است در کنار تولید محصولات اصلی پتروشیمی، بخشی از خط تولید نیز درگیر تولید محصولات جانبی می شود که این محصولات بعضاً بعنوان خوراک به واحدهای پالایشگاهی انتقال و یا روانه بازارهای صادراتی کشورهای همسایه می شد. که بخش صادرات، اخیرا به دلیل ورود شرکت پالایش و پخش به این بازارها، مختل شده است.
