درحالی طی 18 سال گذشته کشورهای عضو اوپک سعی در تنوع بخشی سبد محصولات صادراتی خود داشته اند که ایران در این مدت بیش از 24 درصد از صادارت نفت خام خود عقب نشسته است اما با این حال همچنان بیش از نیمی از کل صادرات ایران را نفت خام تشکیل می دهد.
اقتصادآنلاین - مریم علیزاده؛ طبق جدیدترین آمارهای منتشر شده از سوی اوپک، کشورهای عضو این گروه در خلال سال های 2000 تا 2018، به جهت تنوع بخشی در سبد محصولات صادراتی خود، در مجموع 16 درصد از سهم صاردات نفت را به تولیدات غیر نفتی اختصاص داده اند.
مطابق با آمارها در سال 2018، 54 درصد سبد محصولات صادراتی کشورهای عضو اوپک را نفت و فرآورده ای نفتی تشکیل داده اند که بالغ بر 648 میلیارد دلار ارزش دارد و 46 درصد بقیه شامل مواد معدنی و پتروشیمی است که ارزش 562 میلیارد دلاری را از آن خود کرده است.
برای مثال جمهوری کنگو در سال 2000 به طور کامل به صادرات نفت متکی بود که این رقم در سال 2018 به 45 درصد رسیده است.
در این بین ایران در سال 2000 بالغ بر 80 درصد به صادرات مواد نفتی متکی بود که مطابق با جدیدترین آمارها، در سال 2018 میزان اتکای ایران به صادرات نفت و فرآورده هایش به 56 درصد کاهش یافته است. در مقابل این کاهش 24 درصدی به صادرات محصولات پتروشیمی اختصاص یافته است اما با این همه هنوز هم اقتصاد ایران وابسته به صادرات نفت خام است و به طور متوسط سالیانه 1.3درصد از این وابستگی کاسته شده که این وضعیت در کاهش وابستگی در طول این 18 سال، چندان چشمگیر نیست.
تغییر پرتفوی صادراتی عربستان صعودی در خلال سال های 2000 تا 2018 نیز به میزان ایران بوده است. یعنی این کشور در سال 2000 بالغ بر 91 درصد از سبد محصولات صادراتی اش را نفت خام تشکیل می داد که این امر در سال 2018 به رقم 66 درصد کاهش یافته است.
از سوی دیگر اما امارات متحده عربی در خصوص کاهش وابستگی به صادرات نفت خام و فرآورده هایش، موفق تر از سایر اعضای اوپک عمل کرده است. بدین نحوه که هم اکنون صادرات نفت خام و فرآورده های آن تنها 19 درصد سبد محصولات صادراتی امارات را تشکیل می دهد.
