اقتصاد آنلاین – سیده زهرا محمودی؛ یارانههای پنهان؛ واژهای که احتمالا به گوش شما هم خورده است؛ یارانههایی که دولت آن را پرداخت میکند تا قیمت برخی از کالاها را پایین تر از قیمت تعادلی نگه دارد؛ حاملهای انرژی و به طور مشخص بنزین یکی از مهمترین کالاهایی بشمار می رود که بحث در خصوص یارانه پنهان آن همواره مطرح بوده است. همیشه وقتی صحبت از یارانههای پنهان میشود، بسیاری از کارشناسان اقتصادی اذعان دارند که این یارانهها باید حذف شود و یارانههای نقدی را جایگزین آن کنیم؛ به زعم آنان، لزومی ندارد که قیمت کالاها را به صورت دستوری پایین نگه داریم.
اما همیشه وقتی این صحبت مطرح میشود، بسیاری از افراد میگویند: چرا باید ریالی درآمد داشته باشیم و دلاری هزینه بپردازیم؟ صادق الحسینی، اقتصاددان، در گفتگو با اقتصادآنلاین به این پرسش پاسخ داد.
درآمد تابع سطح توسعه اقتصادی است
الحسینی با اشاره به این نکته که درآمد مردم در یک کشور تابع سطح توسعه اقتصادی آن کشور است، گفت: سطح توسعه است که میزان درآمد را تعیین میکند. لذا دولتهایی میتوانند درآمد مردم را افزایش دهند که بتوانند توسعه اقتصادی ایجاد کنند؛ نباید به اشتباه تصور کرد که دولتها توان این را دارند که درآمد مردم را بدون دستیابی به توسعه افزایش دهند؛ اصلا افزایش درآمد بدون توسعه، نه در تاریخ نمونه دارد و نه به لحاظ اقتصادی ممکن است و به هیچ عنوان شدنی نیست؛ بنابراین دولتی که نتواند توسعه ایجاد کند، نمیتواند درآمدها را افزایش دهد. درآمد تابع توسعه است و توسعه امری زمان بر است. کشور توسعهیافته درآمد بیشتری دارد. کشور توسعه نیافته درآمد کمتری دارد
وی افزود: باید توجه داشته باشیم که چه بخواهیم چه نخواهیم هزینههای مردم در مواردی که تابع کالاهای قابل تجارت با دنیاست، تابع قیمت جهانی است نه قیمت محلی؛ بنابراین نمیتوانید انتظار داشته باشید یک کالایی که مستعد تجارت است را با قیمتی پایینتر از قیمت جهانی آن دریافت کنید.
درآمد تابع سطح توسعه است و هزینه تابع عرضه و تقاضا
به گفته این اقتصاددان، وقتی فرد میتواند کالا را با قیمت بالاتری در خارج از کشور بفروشد؛ منطقی نیست که آن را در داخل کشور و با قیمت پایین تر عرضه کند. لذا افرادی که بیان میکنند درآمد ریالی است و هزینه دلاری متوجه نیستند که درآمد تابع سطح توسعه است و هزینهها تابع بازار و نیروهای عرضه و تقاضا. پس اگر بخواهیم درآمد ما افزایش داشته باشد باید اصلاحات اقتصادی را انجام دهیم که توسعه پیدا کنیم. اگر راه بالارفتن درآمد این بود که دولت به مردم پول دهد، شوروی، کوبا و... همین کار را کردند ولی چرا آنها توسعه نیافتند؟
با مدل کوبا نمیتوان سوئیس شد
صادق الحسینی، تصریح کرد: نمیتوان با مدل کوبا به سوئیس و سوئد و نروژ رسید. ما میخواهیم درآمد سوئیس و سوئد و نروژ را داشته باشیم با سیاستهای کمونیستی. طبیعی است که ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه باید سطح مصرف کمتری از کشور توسعه یافته داشته باشد.
وی اضافه کرد: درآمد سرانه ما ١۵هزار دلار و درآمد سرانه آنها هفتاد هزار دلار است؛ طبیعی است که آنها باید بیشتر مصرف کنند، چون توسعه یافته هستند و ما نه؛ توسعه یافته بودن یعنی مصرف بیشتر. توجه داشته باشید اگر در کالاهایی مثل انرژی از اروپا بیشتر مصرف میکنیم یعنی یک جای کار مشکل دارد؛ یعنی درست است که هزینه کمتری میپردازید اما در نهایت دولت این هزینه را به صورت پنهانی و از طریق تورم از جیب شما برمیدارد.