اقتصادآنلاین- صبا نوبری؛ حدود یکسال پیش، پس از شیوع ویروس کرونا و قرنطینه و تعطیلی اجباری بسیاری از کسب‌وکارها، دولت تصمیم گرفت تا از افرادی که وضعیت معیشت آن‌ها از این موضوع آسیب دیده حمایت کند. بخشی از کمک‌های دولت در قالب وام کرونایی یک میلیون تومانی بود که با برخی شرایط به افراد پرداخت شد. بخش دیگر حمایت‌های دولت مربوط به کسب‌وکارها و بنگاه‌های آسیب دیده از شیوع کرونا بود که به دو بخش تسهیلات اشتغال محور و بنگاه محور تقسیم می‌شد.
آنگونه که در ابتدای سال اعلام شد، دولت قصد داشت ۷۵هزارمیلیاردتومان تسهیلات با نرخ ۱۲درصد به کسب‌وکارهای آسیب دیده از کرونا پرداخت کند. در بخش اول، باید کسب‌وکارهای ۱۴رسته مختلف که اعلام شده بود برای دریافت وام کرونای ارزان در سامانه کارا ثبت‌نام می‌کردند. این سامانه ۲۴اردیبهشت‌ماه به طور رسمی راه‌اندازی و ثبت‌نام کارفرمایان هم از همان روز آغاز شد.
در بخش تسهیلات بنگاه‌محور نیز، بنگاه‌های فعال آسیب دیده از کرونا در حوزه‌های گردشگری، فرهنگ و هنر و ورزش و جوانان به تناسب ابعاد و بازار بنگاه‌ها تسهیلات گرفتند. آن زمان اعلام شد که تسهیلات حمایتی به واحد‌ها و کارگاه‌هایی اختصاص می‌یابد که نیرو‌های کار در آن‌ها شاغل و بیمه باشند. در واقع مبنای پرداخت، شاغل بودن نیروی کار و تعدیل نشدن فرد و داشتن بیمه پردازی تا قبل از شیوع کرونا است و میزان پرداخت تسهیلات نیز به این شکل است که برای واحد‌هایی که به اجبار تعطیل شده‌اند مبلغ ۱۶ میلیون تومان وام و برای واحد‌های کسب و کاری که فعال بوده و تعطیل نشده اند به ازای هر فرد شاغل ۱۲ میلیون تومان تسهیلات پرداخت می‌شود.
شرط پرداخت تسهیلات حمایتی به بنگاه‌های آسیب دیده از کرونا، حفظ اشتغال است و واحد‌هایی که کد بیمه و پروانه کسب داشته باشند مشکلی در دریافت تسهیلات نخواهند داشت، اما آن دسته واحد‌هایی که فاقد بیمه هستند، روند پرداخت تسهیلات به آن‌ها ظرف دو ماه آینده یعنی اواخر تیرماه، عملیاتی می‌شود.
شرایط دریافت تسهیلات برای کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا چیست؟
وثایق لازم برای دریافت تسهیلات، سفته و چک است. برای ۱۶ میلیون تومان یک سفته یا چک لازم است. یک سفته یا چک همراه با یک ضامن برای بنگاه‌هایی است که ۱۶ تا ۴۸ میلیون تومان تسهیلات دریافت می کنند. وثیقه تسهیلات ۴۸ تا ۱۶۰ میلیون تومانی یک سفته یا چک، همراه دو ضامن است و ۱۶۰ تا ۲۰۰ میلیون تومانی علاوه بر چک و سفته باید سه ضامن معرفی کند و برای بیش از ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات نیز باید از سوی صندوق‌های ضمانت و یا بنا به تشخیص بانک باید وثیقه ارائه شود.
نکته قابل توجه اینکه سقف مبلغ سفته ۱.۵ برابر اصل و سود تسهیلات است، همچنین یکی از موانع پیش رو برای دریافت تسهیلات حمایتی کرونا، «نداشتن چک برگشتی» بود که کارگروه این شرط را از مقررات پرداخت تسهیلات بانکی مستثنی کرد تا روند پرداخت تسهیلات کرونا به متقاضیان و صاحبان کسب و کارها تسهیل شود.
روند ثبت‌نام به چه صورت است؟
روند کار به این صورت است که بر اساس کد ملی که کارفرما وارد سیستم می‌کند، فرآیند ثبت نام آغاز می‌شود و سپس مشخصات اولیه کارفرما بر اساس اطلاعات و تأمین اجتماعی ارائه می‌شود. هر کارفرمایی که ثبت نام کند و بتواند داده‌های لیست تأمین اجتماعی را در اختیار سازمان تأمین اجتماعی قرار دهد، اعطای تسهیلات سریع‌تر انجام خواهد شد. همچنین عنوان شد که یک مرکز تماس آماده شده که اگر اعتراضی از سوی کارفرما یا خویش فرمایی مبنی بر عدم دریافت پیامک صورت گیرد، به طور شبانه روزی بتواند پاسخ سوالات خود را از این مرکز بگیرد.
حمایت‌هایی که هیچ‌گاه به مقصد نمی‌رسد!
طبق نظرسنجی که اقتصادآنلاین در شبکه‌های مجازی خود انجام داده است ۹۰ درصد از سه هزارنفری که در این نظرسنجی شرکت کرده و برای دریافت وام هم درخواست داده بودند موفق به دریافت آن نشدند که آمار نگران‌کننده‌ای است و حاکی از نواقصی است که همیشه در روند تشخیص و اعطای حمایت‌های مختلف از سوی وزارت کار وجود داشته است.
بررسی موردی اقتصادآنلاین از روند درخواست یک بنگاه برای تسهیلات کرونا هم این نواقص را تایید می‌کند. یکی از کارمندان یک کارگاه که خود پیگیر روند دریافت وام بوده است در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین گفت: خردادماه بود که پس از اعلام دولت اقدام به ثبت‌نام برای دریافت وام کرونای مشاغل مختلف کردیم و تا اواخر آبان‌ماه طول کشید تا جواب این درخواست توسط سامانه کارا داده شود؛ یعنی حدود ۶ماه.
سامانه، کارفرما را به بانک عامل ارجاع داد اما با توجه به اینکه آخرین مهلت برای پرداخت این تسهیلات ۳۰ آبان‌ماه بود، فرصت چندانی نداشتیم و موفق به دریافت تسهیلات نشدیم و به صورت سیستمی بانک عامل پرونده ما را به اداره کار ارجاع داد و ما دیگر نمی‌توانسیتم کاری کنیم.
اوایل دی‌ماه اعلام شد که فرصت دریافت وام کرونا تمدید شده است. ما دوباره به بانک عامل مراجعه کردیم و پس از گفت‌وگو با رییس بانک مشخص شد که پرونده ما دست آن‌ها نیست تا بتوانند کاری برای ما بکنند و پرونده باید دوباره به دست بانک برسد.
پس از آن مجددا به سامانه کار مراجعه کرده و مشکل را مطرح کردیم. سامانه اعلام کرد پرونده را از دستگاه اجرایی پیگیری کنید، یعنی همان بانک. در این بین پس از اینکه یکبار دیگر مهلت دریافت وام تمام شد دولت برای آخرین بار تا 15اسفند فرصت دریافت وام کرونا را تمدید کرد.
بانک همچنان گفت پرونده شما دست ما نیست. من تماسی با شماره بخش وام کرونا در اداره کار که سامانه شماره آن را به من داده بود گرفتم ولی آنجا به من گفتند این موضوع به بخش ما ربطی ندارد و وام یک میلیون تومانی اشخاص به این بخش مربوط می‌شود. پس از پیگیری‌های فراوان من را به سازمان هدفمندی یارانه‌ها ارجاع دادند ولی سازمان هدفمندی گفت اصلا به ما مربوط نمی‌شود و شما را به اشتباه به ما ارجاع دادند.
من با وجود پیگیری‌های فراوان نتوانستم بخش مسئول این موضوع را پیدا کنم و نکته جالب این است که آن بخش از اداره کار که با آن تماس می‌گرفتم اصلا اطلاعی از وجود سامانه کارا، که مدام در خبرها به آن اشاره می‌شود و تنها سامانه رسمی برای دریافت و پیگیری تسهیلات کرونایی است ندارند! امروز هم چیزی به پایان دوباره آخرین مهلتی که دولت برای دریافت وام داده باقی نمانده و حدود 9ماه پس از درخواست ما برای دریافت این تسهیلات تنها چیزی که به ما می‌گویند این است که پرونده‌مان گم شده و هیچ‌کسی هم مسئولیت آن را برعهده نمی‌گیرد!
بنظر می‌رسد داستان تکراری مشکلاتی که برای شناسایی و پرداخت در وزارت رفاه وجود دارد پایان نخواهد یافت. از پرداخت یارانه گرفته، تا وام کرونای یک میلیون‌تومانی و وام‌های بزرگتر به کسب‌وکارهای مختلف؛ در همه موارد مشکلات بوروکراتیکی که همواره کارها را پیچیده‌تر می‌کند وجود داشته است اما تدبیری برای آن اندیشیده نمی‌شود!
