در این زمینه بخوانید
دنیای کرونازده امروز برای مقابله با این ویروس هنوز سپری مطمئن‌تر از ماسک نشناخته و120 کشور جهان ترجیح داده‌اند استفاده از این سپر پارچه‌ای و چند لایه را اجباری کنند. ماسک، این سد دفاعی مطمئن که حتی ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت آن را کارآمدتر از تعطیلی اصناف و محدودیت‌های اجتماعی می‌داند؟ اما در کشور ما ماجراهای خاص خودش را دارد. فعلا دعوا در کشور بر سر قیمت ماسک است، بر سر این که بالاخره ماسک کجا فروخته شود(داروخانه یا جاهای دیگر) نیز اختلاف نظر است. پنج ماه پس از ورود کرونا به کشور، بعد از این که کمبودها و بازارسیاه ماسک به مدد افزایش تولید تمام شد، حالا جنگ لفظی بر سر این است که ماسک دارد گران فروخته می‌شود. این ادعا را وزارت صمت دارد که طرف حسابش داروخانه‌ها هستند که البته این متهم تا این لحظه زیر بار اتهامات نرفته و رئیس انجمن داروسازان نیز گفته است تا به حال هیچ ماسکی با نرخ دولتی را تحویل نگرفته‌اند که بخواهند با نرخ مصوب بفروشند. نرخ مصوب برای ماسک‌های صنعتی 1300 و برای ماسک‌های کارگاهی 1500 تومان است، اما صد توبه اگر بیشتر مردم ایران ماسک را با این نرخ‌ها خریده باشند. آنچه از پرس و جوی ما و گفت‌وگو با مردم برمی‌آید اغلب ماسک‌هایی که خریده‌اند بالای 2000 و حتی 3000 تومان بوده که مخصوصا این روزها ماسک 3000تومانی بیشتر از بقیه یافت می‌شود. در یک خانواده چهارنفره که ملاک محاسبات تقریبی ماست اگر هر نفر روزی یک ماسک استفاده کند باید ماهی30 ماسک در اختیارش باشد و این خانواده هر ماه 120 ماسک بخرند که ضربدر 3000 تومان می‌شود 360 هزار تومان برای چهارنفر در یک خانه. همین خانواده باید به طور میانگین 200هزار تومان نیز مواد ضدشوینده و ضدعفونی‌کننده بخرد که در هر ماه به حدود 560هزار تومان برای یک خانواده چهار نفره می‌رسد.
بهای این دست پاکیزه
دست‌ها را که با وسواس می‌شوییم، 20ثانیه‌ها و30ثانیه‌هایی که دست‌ها را کف‌مالی کرده و بعد درست و حسابی آبکشی می‌کنیم، زندگی دارد برایمان کنتور می‌اندازد. هزینه آب، هزینه مایع دستشویی، هزینه دستمال کاغذی که دستمان را با آن خشک می‌کنیم و احیانا هزینه ژل یا محلول ضدعفونی‌کننده‌ای که بعد از این شست و شو به دست‌ها می‌مالیم واقعا قابل توجه است.
یک خانواده چهار نفره اگر بخواهد خانواده‌ای نظیف و متعهد به رعایت موازین بهداشتی باشد هر ماه به ازای هر عضو مجبور است حداقل یک لیتر الکل یا معادلش ژل ضدعفونی‌کننده بخرد که به طور مانگین می‌شود 50هزارتومان و ضربدر 4 می‌شود 200 هزار تومان در ماه. این مبلغ البته جدا از هزینه شوینده‌هایی همچون مایع دستشویی و پودرهای لباسشویی و سایر گندزداهاست که قیمت زیادی دارند.
هرخانواده اگر این پول را در جیب داشته باشد خرج می‌کند، پول قبض آب را هم هر چه باشد می‌پردازد، ولی وقتی درآمد محدود و معین است به‌ناچار یا دست‌ها کمتر شسته می‌شود یا مصرف ضدعفونی‌کننده‌ها به حداقل می‌رسد، تازه اگر حذف نشود.
نتیجه چه می‌شود؟ افزایش احتمال بیمارشدن و آغاز سریالی از هزینه‌های درمان و تنهایی تاسف‌بار خانواده‌های متوسط و فقیر در این وادی.
ایاب و ذهاب گران
با این که وزارت بهداشت اصرار دارد ترس و نگرانی مردم از کرونا ریخته اما هنوز خیلی‌ها از ترس این ویروس خیلی کارها را نمی‌کنند و خیلی جاها نمی‌روند؛ مثلا وارد مترو یا اتوبوس و حتی تاکسی نمی‌شوند و ترجیح می‌دهند از تاکسی‌های اینترنتی استفاده کنند. این انتخاب با این که راحت‌ترین و احتمالا امن‌ترین نوع رفت و آمد است ولی برای خانواده‌ها خرج دارد. ما در این تخمین البته از مردمی که هنوز از اتوبوس و مترو استفاده می‌کنند فاکتور گرفته‌ایم، هرچند که این نوع رفت و آمد نیز کم خرج نیست و برای کسی که مجبور است هر روز در شهر جابه‌جا شود هزینه‌ای قابل ملاحظه تلقی می‌شود. ما فرض را گذاشته‌ایم به حضور دو فرد شاغل در یک خانواده چهار نفره که برای حفاظت از خود در برابر ویروس کرونا روزی یک بار از تاکسی‌های اینترنتی با هزینه میانگین 20 هزارتومان برای هر مسیر استفاده می‌کنند. مبلغ تقریبی که اینها باید بپردازند روزی 40 هزار تومان است که در هر ماه می‌شود یک میلیون تومان، هزینه‌ای قابل توجه و بی‌تعارف، سربار که محصول کروناست. اگر این دو نفر دراین خانواده چهار نفره بخواهند هر روز از تاکسی استفاده کنند نیز اوضاع چندان بهتر نمی‌شود، چرا که تاکسی‌ها که ملزم به سوار کردن سه مسافر هستند هزینه صندلی خالی مسافر چهارم را میان سه مسافر تقسیم می‌کنند و کرایه تاکسی به طرز معنی‌داری در یک ماه افزایش می‌یابد.
تست‌های پول‌خور
ما نه چین هستیم، نه کره جنوبی، نه ژاپن و نه فنلاند و نه بقیه کشورهای دنیا که تست‌گیری‌های کرونا را برای مردمشان رایگان کردند. ما ایرانیم، با همه شرایط و مختصات ویژه خودمان، با تحریم‌هایی که هستیم، با سیاست دولت‌مان که تست‌گیری همگانی نیست و همه استدلال‌هایی که می‌کنند و می‌گویند تست‌گیری عمومی مقرون به صرفه نیست.
ما که می‌خواستیم کرونا را شکست دهیم فعلا در مشت کرونا گرفتاریم و ما مردم که می‌خواهیم تست بدهیم و از سلامت‌مان مطمئن شویم در چنگال هزینه‌ها اسیریم.
بیشتر مردم مایلند تست بدهند، مخصوصا تست مولکولی که از حلق گرفته می‌شود و می‌گویند مطمئن‌ترین راه تشخیص است. این تست گران است، گران‌تر از هزینه خرید ماسک یک خانواده چهار نفره در ماه، حتی گران‌تر از شوینده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌هایی که چهار نفر در ماه مصرف می‌کنند. ما مبنای محاسبه را روی این تخمین گذاشته‌ایم که به‌طور میانگین هر ماه یک عضو از خانواده دچار علائم کرونا می‌شود و بعد از انجام تست آنتی‌بادی که چندان مطمئن نیست، به انجام تست پی‌سی‌آر هدایت می‌شود. این تست بیمه نیست، برای همین گران است و با توجه به مراکز درمانی مختلف از500 تا 600 هزار تومان هزینه دارد. پس یک خانواده چهار نفره در یک ماه باید این هزینه را برای خودش در نظر بگیرد و امیدوار باشد با شروع فصل پاییز و بدترشدن اوضاع بیماری، بیش از یک نفر از اعضایش به این تست محتاج نشوند.
این درحالی است که در این بخش خبری از حمایت‌های دولتی نیست و حتی مراکز 16ساعته که گفته شده بود به صورت رایگان از افراد دارای علامت تست می‌گیرند، به بهانه‌های مختلف از پذیرش بیماران سر باز می‌زنند و جامعه هدف خود را افراد بالای 60سال و بدحال معرفی می‌کنند.
لاجرم صرفه‌جویی
کرونا نه با ما که با بیشتر مردم جهان بد کرد. کرونا نه جان که مال مردم جهان را هم گرفت و شغل‌هایشان را نابود کرد. تا آنجا که به ما و کشورمان مربوط است نتایج مطالعه مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد بین دو میلیون و 870 هزار تا شش میلیون 431 هزار نفر از شاغلان فعلی، متأثر از شیوع ویروس کرونا شغل خود را از دست خواهند داد.
از پشت عینک مرکز پژوهش‌ها این حقیقت دیده‌شده که اقتصاد ایران درحالی با مشکل شیوع کرونا مواجه شده که دو سال سخت 97 و 98 را پشت‌سر گذاشته و سال 99 نیز تورم بالای 25 درصد را با خود خواهد کشید که نتیجه‌اش ناتوانی بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی برای ادامه حیات است. این جملات و پیش‌بینی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس همه به ما مربوط است و دارد نشان‌مان می‌دهد که امسال که خودش بالقوه سال سختی بود، به‌واسطه بروز کرونا تاچه حد سخت‌تر خواهد شد و زندگی خیلی از ما دشوارتر و سفره خیلی‌هایمان خالی‌تر خواهد شد.
کرونا هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیمی را به ما تحمیل کرده‌است. کرونا هزینه آزمایش، درمان، مراقبت‌های ویژه، تامین اقلام حفاظتی، تامین دارو و حتی به گفته ایرج حریرچی هزینه خوددرمانی مثل مصرف بی‌رویه ویتامین‌ها را افزایش داده‌است. همچنین کرونا باعث از دست دادن شغل و بدتر، از دست رفتن مشاغل مبتلایان شده که به گفته معاون وزیر بهداشت از ترس بیکار شدن به مراکز درمانی نمی‌روند. این هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم کرونا که ناخواسته سربار زندگی‌مان شده به‌هیچ‌وجه هزینه‌های کمی نیست. تخمین وزارت بهداشت این است که هر خانوار ایرانی بابت مسائل بهداشتی و درمانی در ایام کرونا حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خرج می‌کند با این وصف که هزینه‌های کمرشکن سلامت از 7/3 درصد به حدود ۸ درصد رسیده‌است. برای آنهایی که درآمدی محدود و مشخص دارند و برای کسانی که با هر سهل‌انگاری به زیر خط فقر سقوط می‌کنند در این شرایط به نظر می‌رسد راهی به‌جز صرفه‌جویی نیست. برای کسانی که می‌خواهند در هزینه‌های ضدعفونی‌کننده‌ها صرفه‌جویی کنند توصیه کارشناسی استفاده از سرکه و جوش‌شیرین است، دست‌کم برای گندزدایی سطوح. برای کسانی نیز که می‌خواهند از شر هزینه‌های خرید ماسک‌های بازاری خلاص شوند توصیه همچنان دوخت و دوز ماسک‌های خانگی است. زدن ماسک و استفاده درست و بهداشتی از آن به قدری مهم است که تشویق مردم به استفاده از ماسک به رسالت مهم این روزهای اصحاب هنر در جهان تبدیل شده. بنکسی هنرمند مشهور خیابانی چندی پیش با کشیدن یک دیوارنگاره در متروی لندن این رسالت را به‌جا آورد. در هالیوود نیز رابرت دنیرو، تام هنکس، جنیفر آنیستون و مورگان فریمن به شیوه‌های مختلف از شرکت در پویش‌های متعدد گرفته تا انتشار پست‌های مرتبط در صفحات خود، مردم را به استفاده از ماسک دعوت می‌کنند، آن هم ماسک‌هایی معمولا خانگی که در ایران ما نیز روی صورت‌های زیادی درخشیدن گرفته است.
