درحال‌حاضر نزدیک به 40 درصد اقتصاد کشور از پرداخت مالیات معاف است که به‌هیچ‌عنوان منطقی نیست و باعث نابرابری‌های اجتماعی و فرار مالیاتی می‌شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، محمد مسیحی، معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور، با تأکید بر این موضوع می‌گوید: با گسترش معافیت‌های مالیاتی مخالف هستیم؛ چرا‌که معافیت در حوزه مالیات بر ارزش افزوده مغایر با مبانی نظری و تئوریک این نظام مالیاتی است و به نفع فعال اقتصادی هم نیست. توسعه معافیت‌ها باعث فشار به بخش مشمول مالیاتی می‌شود و آنها را به سمت فرار مالیاتی سوق می‌دهد. اساسا معافیت‌ها در حوزه مالیات بر ارزش افزوده باید محدود و صرفا با دو رویکرد باشد. 1- جایی که هزینه‌های اجرائی قانون بالا می‌رود؛ به طور مثال در بخش کشاورزی که نمی‌توان کشاورزان را فراخوان کرد. 2- برای حمایت از سبد مصرفی خانوار؛ مانند اعمال معافیت در بخش آموزش، دارو و... .او توضیح می‌دهد که لایحه مالیات بر ارزش افزوده می‌توانست با حفظ ساختار فعلی قانون و صرفا با رفع خلأهای قانونی و اجرائی مبتنی بر تجربه 10ساله تدوین شود. تغییر ساختار اساسی قانون فعلی می‌تواند ابهاماتی را مجددا ایجاد کند؛ از‌این‌رو نقطه مثبت این لایحه تلاش برای اصابت‌نکردن بار مالی این مالیات به تولیدکنندگان و همچنین منطقی‌کردن جرائم است.
براساس قانون برنامه ششم توسعه ایجاد هرگونه معافیت مالیاتی جدید ممنوع است و تصویب آن نیازمند دوسوم آرای نمایندگان است که اکنون در گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره لایحه مالیات بر ارزش افزوده مواردی برای معافیت وجود دارد. آیا شما با گسترش معافیت‌های مالیات بر ارزش افزوده موافقید؟
با گسترش معافیت‌های مالیاتی مخالف هستیم؛ چرا‌که معافیت در حوزه مالیات بر ارزش افزوده مغایر با مبانی نظری و تئوریک این نظام مالیاتی است و به نفع فعال اقتصادی هم نیست. توسعه معافیت‌ها باعث فشار به بخش مشمول مالیاتی می‌شود و آنها را به سمت فرار مالیاتی سوق می‌دهد. اساسا معافیت‌ها در حوزه مالیات بر ارزش افزوده باید محدود و صرفا با دو رویکرد باشد. 1- جایی که هزینه‌های اجرائی قانون بالا می‌رود؛ به طور مثال در بخش کشاورزی که نمی‌توان کشاورزان را فراخوان کرد. 2- برای حمایت از سبد مصرفی خانوار؛ مانند اعمال معافیت در بخش آموزش، دارو و... .
چه نقد و نظری درباره لایحه مالیات بر ارزش افزوده که اکنون در مجلس در حال بررسی است، دارید؟
لایحه مالیات بر ارزش افزوده می‌توانست با حفظ ساختار فعلی قانون و صرفا با رفع خلأهای قانونی و اجرائی مبتنی بر تجربه 10ساله تدوین شود. تغییر ساختار اساسی قانون فعلی می‌تواند ابهاماتی را مجددا ایجاد کند؛ اما نقطه مثبت این لایحه تلاش برای اصابت‌نکردن بار مالی این مالیات به تولیدکنندگان و همچنین منطقی‌کردن جرائم است.
با توجه به اینکه لایحه مربوط به سامانه‌های فروشگاهی هنوز به قانون تبدیل نشده و فرایندی زمان‌بر است، فکر نمی‌کنید بهتر آن باشد که طبق پیشنهاد برخی کارشناسان تا زمان تبدیل به قانون و اجرای آن نرخ مالیات بر ارزش افزوده کاهش پیدا کند تا موجب کاهش فرارهای مالیاتی و افزایش تمکین شود؟
درحال‌حاضر نرخ مالیات بر ارزش افزوده در کشور از نرخ‌های پایین در دنیا است. در 70 درصد کشورها این نرخ بالای 15 درصد است.
سامانه مؤدیان و پایانه‌های فروشگاهی چه مقدار در کاهش باری که بر اثر معافیت از سوی مصرف‌کنندگان بر دوش تولیدکنندگان افتاده، مؤثر خواهند بود؟
امیدواریم با طراحی سامانه مؤدیان و استقبال مؤدیان از این سامانه، فرایند مالیاتی مؤدیان در حوزه مالیات بر ارزش افزوده تسهیل شود.
امروز کدام بخش از معافیت‌های مالیات بر ارزش افزوده برای حمایت از دهک‌های پایین درآمدی بوده و چه مقدار از آن به علت بیشتر‌بودن هزینه وصول آن؟
محصولات کشاورزی به دلیل کاهش هزینه‌های اجرائی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شده‌اند. آموزش، دارو، کاغذ و دفاتر تحریر و... برای حمایت از سبد مصرفی خانوار معاف شده‌اند.
چه مقدار از کالاهایی که در بحث مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، واردات‌شان هم معاف از مالیات است؟
درحال‌حاضر همه کالاهایی که از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، این معافیت شامل واردات آنها نیز می‌شود.
از‌آنجا‌که معافیت‌های مالیاتی درآمدهای مالیاتی را کاهش می‌دهند، آیا تنها راه جبران این کمبود درآمد ایجاد بار مالی مضاعف بر بخش مشمول مالیات است؟ چه راه جایگزینی را پیشنهاد می‌دهید؟
توسعه معافیت‌های مالیاتی مصداق و عینیت نابرابری‌های اجتماعی است و باعث فشار به بخش مشمول می‌شود. بهترین راهکار تعدیل و منطقی‌کردن معافیت‌های مالیاتی است. درحال‌حاضر نزدیک به 40 درصد اقتصاد کشور از پرداخت مالیات معاف است که به‌هیچ‌عنوان منطقی نیست و باعث نابرابری‌های اجتماعی و فرار مالیاتی می‌شود.
یکی از مسائلی که مشکلات بسیاری از‌جمله قاچاق و افزایش شرکت‌های صوری را به دنبال داشته، معافیت مناطق آزاد از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است؛ اما حتی در اصلاحات مجلس نیز به این موضوع پرداخته نشده. آیا با لغو این قانون موافقید؟
مشمول‌بودن یا مشمول‌نبودن وضع مالیات در مناطق آزاد مستلزم تصمیم‌گیری و تصویب از طرف مجلس شورای اسلامی است و سازمان امور مالیاتی صرفا مجری قانون است.
