بررسی شاخص های عمده بازار کار طی سال های 84تا 95 که از سوی مرکز آمار ایران انتشار یافته است، نشان می دهد نرخ بیکاری افراد باسواد در سال 87 معادل 11.5درصد بود که در سال 95 معادل 1.6 درصد افزایش یافته است. به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، نرخ بیکاری افراد بیسواد در سال 87 برابر با 2.8درصد بود که در سال 95 به 4.6 درصد افزایش یافته است.
نرخ بیکاری برای افراد داری مدرک کارشناسی بیش از سایر گروهها است و با وجود اینکه در سال های 93 و 94 این نرخ اندکی کاهش یافت اما در سال 95 دوباره افزایش یافت.این در حالی است که نرخ بیکاری برای افرادی که دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری هستند نیز افزایش یافته است.
آمارهایی از این دست نشان می دهد، گسترش نظام آموزش عالی در کشور نه تنها نتوانست موجب بهبود بازار کار کشور شود بلکه بیکاری را در کشور به تعویق انداخته و پس از آنکه این جمعیت دانش آموخته وارد بازار کار می شوند با مدرک بالاتر و توقع بیشتر از بازار کار دارند.
همچنین نتایج به تفکیک جنسیت نشان می دهد، نرخ بیکاری مردان دارای مدرک کارشناسی بیشتر از سایر سطوح تحصیلی است .در مورد زنان روند افزایشی نرخ بیکاری دارندگان فوق لیسانس و دکتری حرفه ای قابل توجه است هر چند برای سطح تحصیلی لیسانس بجز سال 95 روند کاهشی بوده است.
هم اکنون نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی در کشور حدود 34 درصد است که بخش مهمی از این جمعیت را زنان به خود اختصاص می دهند.همچنین بیش از 60درصد از فارغ التحصیلان بیکار در مقطع کارشناسی هستند.
هم اکنون بخش قابل توجهی از جمعیت بیکار کشور را افراد تحصیل کرده به خود اختصاص می دهند.
تردیدی نیست، اگر در این سال ها به جای آموزش عالی، آموزش های مهارتی را در جامعه افزایش می دادیم، جمعیت بیشتری می توانست جذب بازار کار شود.
آموزش در ایران به طور عام بر مبنای آموزش های نظری است و به همین دلیل فارغ التحصیلان به دلیل نبود رونق بخش های صنعت و کشاورزی کمتر می توانند جذب بازار کار شوند.
کارشناسان معتقدند، ایجاد اشتغال برای افراد با سواد بمراتب پرهزینه تر از افراد بیسواد است و بازار کار ایران امروز با خیل جمعیت جوان با سواد مواجه است که در انتظار بزرگ شدن کیک اقتصادی هستند.
بررسی های انجام شده نشان می دهد،رشته بهداشت با 7.9 درصد کمترین میزان بیکاری و رشته محیط زیست با 49.1 درصد بیشترین میزان بیکاری را در کشور دارد.
همچنین رشته‌های علوم رفتاری و اجتماعی با نرخ بیکاری 19.7 درصد، بازرگانی و امور اداری با 19.5 درصد، حقوق 21.8 درصد، علوم زیستی 22 درصد، علوم طبیعی 22.4 درصد، رایانه 39.9 درصد، صنعت 32 درصد، معماری و ساختمان 25.9 درصد، کشاورزی، جنگلداری و شیلات با 22 درصد و محیط زیست با 49.1 درصد؛ بالاترین میزان بیکاری فارغ‌التحصیلان در این رشته‌ها اعلام شده است. همچنین در رشته‌های تربیت معلم با هشت درصد، روزنامه‌نگاری 8.8 درصد، بهداشت 7.9 درصد، خدمات امنیتی 8.4 درصد و خدمات حمل و نقل با 10.8 درصد، کمترین میزان بیکاری فارغ‌التحصیلان را دارد.
