افسانه پرواز بدون تاخیر

تاخیر در نیمی از پروازها

آمارهای مربوط به تاخیر پروازهای 16 شرکت هوایی از مهرآباد تهران، حاکی از آن است که 72 درصد پروازهای شرکت هواپیمایی اترک ایر، 67 درصد پروازهای شرکت هوایی آسمان و 64 درصد هواپیمایی نفت در شهریور سال جاری با تاخیر انجام شده است. همچنین شرکت‌های هوایی زاگرس 61 درصد، ایران ایر 59 درصد و کیش ایر نیز 56 درصد پروازهای خود را با تاخیر انجام داده‌اند؛در حالی که در 50 درصد پروازهای هواپیمایی کاسپین نیز تاخیر به چشم می‌خورد. شرکت هواپیمایی آسمان با یک هزار و 20 مورد، بیشترین پرواز را در مسیرهای داخلی از طریق فرودگاه مهرآباد در شهریور انجام داد که 337 پرواز آن بدون تاخیر و 683 پرواز با تاخیر انجام گرفته است. تعداد پروازهای شرکت هواپیمایی ماهان از فرودگاه مهرآباد 720 مورد بود که 490 پرواز آن به‌موقع و 230 پرواز آن با تاخیر از مهرآباد صورت گرفته است. در طول این مدت، هواپیمایی آتا ایر 605 پرواز را از مهرآباد انجام داده که 294 مورد آن بدون تاخیر و 311 مورد آن با تاخیر بوده و ایران ایر نیز 611 پرواز انجام داد که 253 پرواز آن به‌موقع و 358 مورد آن با تاخیر همراه بوده است. از سوی دیگر هواپیمایی زاگرس ایر در مجموع 637 پرواز را از طریق مهرآباد انجام داده که 251 مورد آن به‌موقع و 386 مورد آن با تاخیر بوده است.

همچنین شرکت هوایی کاسپین در این ماه 498 پرواز از مهرآباد داشته که 223 مورد آن بدون تاخیر و 275 پرواز آن با تاخیر انجام شده است. شرکت هوایی کیش ایر نیز در مجموع 458 پرواز از طریق مهرآباد انجام داده که 203 مورد آن به موقع و 255 مورد آن با تاخیر بوده است. شرکت هوایی قشم ایر در مجموع 504 پرواز از طریق مهرآباد انجام داد که 265 مورد آن به موقع و 239 پرواز آن با تاخیر به مقاصد خود پرواز کردند. هواپیمایی تابان نیز در این ماه 342 پرواز از مهرآباد انجام داد که 164 مورد آن به‌موقع و 178 پرواز آن با تاخیر بوده و شرکت هوایی ایران ایرتور در این ماه 244 پرواز داشته که 129 مورد آن به موقع و 115 مورد آن با تاخیر بوده است. هواپیمایی نفت ایر 198 پرواز از مهرآباد انجام داده که 72 مورد آن به موقع و 126 پرواز آن با تاخیر بوده و شرکت هوایی معراج ایر نیز در این ماه از مهرآباد 77 پرواز داشته که 71 مورد آن به موقع و 6 پرواز آن مهرآباد را با تاخیر ترک کرده است. شرکت هوایی سپهران که یک شرکت هوایی جدید است، در مجموع 195 پرواز از مهرآباد انجام داده که 105 مورد آن به‌موقع و 90 پرواز آن با تاخیر انجام شده است. هواپیمایی اترک ایر در مجموع 78 پرواز از مهرآباد داشته که 22 مورد آن به موقع و 56 مورد آن با تاخیر انجام شده و شرکت هوایی ساها در این ماه 64 پرواز در مسیرهای داخلی انجام داده که 55 مورد آن به‌موقع و 9 مورد آن با تاخیر انجام شده است. شرکت هوایی پویا در مجموع توانست 10 پرواز را از فرودگاه مهرآباد انجام دهد که چهارپرواز آن به‌موقع انجام شده و 6 مورد آن با تاخیر فرودگاه مهرآباد را ترک کرده است. همان‌‌گونه که مشاهده می‌شود، بیشتر پروازهای ایرلاین‌هایی که در شهریور سال جاری از فرودگاه مهرآباد پرواز انجام داده‌اند،با تاخیر صورت گرفته است. طبق گزارش‌ها به طور متوسط روزانه بیش از 400 پرواز در مسیرهای داخلی از طریق فرودگاه مهرآباد انجام می شود. حال اگر نیمی از این پروازها تاخیر داشته باشد، تنها حدود 200 پرواز از این فرودگاه در مسیرهای داخلی بدون تاخیر انجام خواهد شد و در 200 پرواز، مسافران با سرگردانی به علت تاخیرهای زیاد مواجه خواهند بود.

کاسپین و آسمان، دارای بیشترین تاخیر

طبق اعلام سازمان هواپیمایی کشوری، در مهر امسال شرکت هواپیمایی آسمان با ۹۵۷ پرواز بیشترین تعداد پرواز را به خود اختصاص داده و پس از آن شرکت‌های ماهان با ۶۶۹، ایران ایر ۶۶۱، آتاایر ۵۴۴، زاگرس ۵۱۱ و قشم ایر با ۴۵۷ پرواز قرار دارد. در میان ایرلاین‌ها با کمترین پرواز نیز، پویا ایر با ۳۹، معراج با ۷۲ و ساها با ۷۳ پرواز قرار گرفته‌اند. از نظر تعداد پروازهای به‌موقع انجام شده در مهر، ۹۶ شرکت هواپیمایی ماهان با ۵۰۹ پرواز صدرنشین بوده و پس از آن آسمان با ۴۷۴، ایران ایر با ۳۷۱، قشم ایر با ۳۳۹ و زاگرس با ۲۸۳ پرواز قرار گرفته‌اند. از نظر درصد پروازهای به‌موقع، شرکت هواپیمایی معراج عملکرد موفق ۹۳ درصدی را به ثبت رسانده است، تا جایی که تنها پنج پرواز از ۷۲ پرواز این شرکت هواپیمایی در ماه گذشته با تاخیر انجام شده‌اند. پس از آن شرکت هواپیمایی ساها با ۸۱ درصد، قشم ایر با ۷۴ درصد و ایران ایر تور با ۷۲ درصد قرار گرفته‌اند. از نظر تعداد پروازهای تاخیردار مانند ماه‌های گذشته شرکت هواپیمایی آسمان با ۴۸۳ پرواز، بیشترین تاخیر را به ثبت رسانده و پس از آن ایران ایر با ۲۹۰، آتا ایر با ۲۶۵ و زاگرس با ۲۲۸ پرواز قرار گرفته‌اند. از نظر درصد پروازهای تاخیری در ماه گذشته، شرکت هواپیمایی کاسپین ۵۱ درصد و آسمان ۵۰ درصد از پروازهای‌شان را با تاخیر انجام دادند و دیگر ایرلاین‌های ایرانی، کمتر از ۵۰ درصد تاخیر داشتند. در این آمار، آتا ایر با ۴۹، کیش ایر با ۴۷ و شرکت هواپیمایی نفت با ۴۶ درصد، بالاترین آمار را داشته و ۴۴ درصد از پروازهای ایران‌ایر نیز تاخیر داشتند.

تا هواپیماهای جدید نیاید، تاخیرها ادامه دارد

وضعیت تاخیرهای طولانی در کشور ما یک واقعیت است و هیچ‌کس نمی‌تواند منکر آن شود. امیر هاتفی،کارشناس صنعت هوایی در این‌خصوص و همچنین عدم رسیدگی به این مشکل می‌گوید: دست اندرکاران صنعت هوایی کشور، دلیل تاخیرهای بی‌اندازه پروازها را به خوبی می‌دانند.

هواپیماهایی که در کشور ما وجود دارند، از سال‌ها پیش تابه‌امروز به‌روزرسانی نشده‌اند. هواپیماهایی که در کشور ما هستند، به 40 سال پیش‌تعلق دارند و حتی هواپیماهایی که برای کمک به وضعیت ناوگان هوایی کشور اجاره شده‌اند نیز، هواپیماهای قدیمی هستند؛ به همین دلیل هواپیماهای موجود در ناوگان هوایی کشور ما بدون اشکال نیستند که بتوان به تبع آن جلوی تاخیرهای پروازی را گرفت و این تاخیرها تا زمانی که هواپیماهای خریداری شده به ایران تحویل داده نشوند، ادامه خواهد داشت و حتی به نظر می‌رسد که تاخیرها، فرآیند صعودی داشته باشد.

خسارت،حق مسافر

این کارشناس صنعت هوایی ادامه می‌دهد: پیش از این قرار شده بود اگر پروازها از یک مدت زمان معینی بیشتر تاخیر داشته باشند، به مسافران بابت این تاخیر خسارت پرداخت شود و شاید این تنها راه ممکن برای جلب رضایت مسافران در شرایط فعلی و با وجود این همه تاخیر باشد اما این قانون اجرایی نشد. اگر چنین قانونی دوباره در دستور کار سازمان هواپیمایی کشوری قرار گیرد، شاید ایرلاین‌ها موظف شوند که پروازهای جایگزین برای مسافران اختصاص دهند تا اگر پروازی به هر دلیلی تاخیر بیش از اندازه داشت یا لغو شد، از آن پرواز جایگزین استفاده کنند و تاخیر برای مسافران اعمال نشود. اما در حال حاضر می‌بینیم که نه تنها بحث پرداخت خسارت بابت تاخیرهای بیش از اندازه برای مسافران لحاظ نشده است، بلکه از پروازهای جایگزین نیز خبری نیست؛ بنابراین فرآیندی برای رسیدگی به وضعیت تاخیرهای پروازی وجود ندارد.

تحریم‌هایی نیز که در مورد صنعت هوایی در کشور ما وجود داشته، در بسیاری بخش‌ها به قوت خود باقی است. قرار بر این بود که بعد از اجرایی شدن توافق برجام، تحریم خرید قطعات هواپیمایی به منظور تعمیر هواپیماها برای ایرلاین‌ها برداشته شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است. مجموعه این عوامل باعث می‌شود که بحث تاخیرهای پروازی در صنعت هوایی ما تبدیل به یک مشکل لاینحل شود. در چنین شرایطی، سازمان هواپیمایی کشور، باید ایرلاین‌ها را موظف به قرار دادن پروازهای اضافه و جایگزین کند یا اینکه به مسافران بابت تاخیرها خسارت پرداخت شود.