۰ نفر

بااجرای فاز دوم هدفمندی، تورم به 60 درصد می رسد؟

بالاگرفتن ادعاهای اغراق آمیز از تورم هدفمندی

۴ اردیبهشت ۱۳۹۱، ۲۰:۲۸
کد خبر: 886

در آستانه اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها،‌ گمانه زنی ها و ادعاهای اغراق آمیز در مورد نرخ تورم پس از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها، بالا گرفته است / در همین رابطه راغفر،‌ادعای رسیدن نرخ تورم به 60 درصد را طرح نموده است.

با عبور نرخ تورم از 20 درصد، افزایش نرخ ارز و انتشار گزارش اخیر بانک مرکزی از قیمت خوراکی ها، دوباره فضای گمانه زنی های اغراق آمیز در مورد نرخ تورم پس اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها،‌ بالا گرفته است. این در حالی است که ادعاهای اغراق آمیز در مورد نرخ تورم پس از اجرای فاز اول هدفمندی، هرگز به وقوع نپیوست. واقعیت این است که در شرایط فعلی اقتصاد ایران نیز بخش مهمی از بار اوج گیری نرخ تورم و نگرانی ها در مورد افزایش بیشتر نرخ تورم در سال 1391، بر دوش جهش نرخ ارز است که عمدتاً‌ نه به دلیل اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، بلکه به واسطه تشدید تحریم های اقتصادی به وقوع پیوسته است. بر این اساس به نظر می رسد طرح ادعاهای اغراق آمیز در مورد نرخ تورم پس از اجرای فاز دوم نیز چندان با واقعیت های اقتصاد ایران تطابق ندارد. به نظر می رسد به لحاظ کارشناسی، در صورت موفقیت آمیز بودن مذاکرات و کاهش تحریم ها، حتی با وجود اجرای فاز دوم هدفمندی،‌ نرخ تورم از محدوده 30 درصد فراتر نرود.

نرخ تورم در سال 1391، ‌تحت تأثیر سیاست پولی سال 1390 قرار دارد. مجموعه شواهد نشان می­دهد که نرخ رشد نقدینگی تحت سیاست پولی محتاطانه بانک مرکزی در سال 1390، در سطوح 20 درصد حفظ شده است. به این ترتیب انتظار می­رود، سیاست پولی و نرخ رشد نقدینگی در سال 1390، ‌اثرات نسبتاً محدودکننده­ ای بر نرخ تورم در سال 1391 بر جای گذارد. اما عوامل دیگر به ویژه سیاست ارزی بانک مرکزی و سیاست دولت در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ­ها، همچنان عوامل موثری در تعیین نرخ تورم در سال 1391 خواهند بود. این درحالی است که افزایش 8.3 درصدی قیمت­ها در فصل زمستان 1390 در سایه جهش نرخ ارز، بر نگرانی­ها از اوج­گیری نرخ تورم در سال 1391 افزوده است. انتظار می­رود با تخلیه باقیمانده اثرات تورمی جهش نرخ ارز در فصل بهار، نرخ تورم در نیمه اول سال 1391 به مرز 25 درصد نزدیک شود. اما آینکه آیا نرخ تورم از سطح 25 درصد فراتر خواهد رفت یا خیر، کاملاً به سیاست ارزی سال 1391 و سیاست هدفمندی یارانه­ ها در فاز دوم بستگی دارد. در حوزه سیاست ارزی، به نظر نمی­رسد نرخ ارز در بازار آزاد در سال 1391 از مرز 2000 تومان فراتر رود، اما احتمالاً شاهد تعدیل مجدد نرخ رسمی ارز خواهیم بود که این امر می­تواند به افزایش نرخ تورم در کوتاه­مدت کمک نماید. اما در صورتی که نرخ ارز در شرایط ویژه (افزایش تحریم ها) به فراتر از 2000 تومان افزایش یابد، آنگاه انتظار می­رود افزایش نرخ ارز اثرات بزرگتری بر نرخ تورم سال 1391 بر جای گذارد. علاوه بر این عامل موثر دیگر بر نرخ تورم، اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه­ها است. با توجه به اثرات تورمی اجرای فاز اول هدفمندی یارانه­ ها، انتظار می­رود در صورت اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه­ ها در سال 1391 و افزوده شدن اثرات تورمی آن، نرخ تورم حتی تا مرز 30 درصد نیز افزایش یابد،‌ اما احتمال عبور نرخ تورم در این صورت از مرز 30 درصد بسیار اندک است. بنابراین اگرچه عوامل بلندمدت موثر بر نرخ تورم (نرخ رشد نقدینگی) چشم­انداز تورم بالایی را برای سال 1391 تصویر نمی ­نماید، اما عوامل کوتاه ­مدت موثر بر آن (نرخ ارز و هدفمندی یارانه­ ها)، بیانگر این امر است که اقتصاد ایران در سال 1391 همچنان نرخ تورم بالایی را در سطوح 20 تا 30 درصد تحمل خواهد نمود.

در همین رابطه و در آخرین موضع گیری ها، امروز حسین راغفر ادعا نمود که «با اجرای فاز دوم هدفمندی، تورم به 60 درصد می رسد». ادعایی که به نظر نمی رسد با واقعیت ها اقتصاد ایران تطابق داشته باشد. حسین راغفر کارشناس اقتصادی در گفت و گو با شفاف با اشاره به گزارش اخیر بانک مرکزی که از گرانی 18تا 146 درصدی 33 کالای اساسی حکایت می کرد،گفت: به نظر می رسد این آمار آماری بود که همه بارها و بارها آن را مطرح کردند و آنچه که تحت عنوان نرخ تورم است یک شاخص عمومی قیمت ها است و طیف وسیعی از کالا ها را در بر می گیرد ضمن اینکه نتیجه آن هم بیان نمی شود چرا که به نظر می رسد نسبت آن خیلی بیش از ان چیزی است که آنها به طور رسمی اعلام کردند.

وی ادامه داد: بنابراین به نظر می رسد که چه بانک مرکزی اعلام کند چه نکند مردم این گرانی را در سفره خودشان بهتر احساس می کنند و اینکه بانک مرکزی بگوید 22 درصد تورم داشتیم تنها اعتماد مردم نسبت به نهادهای عمومی و آمارهای دولتی را کاهش می دهد.

این استاد دانشگاه اظهارداشت: اینکه بانک مرکزی گفته است که 18-146 درصد گرانی داشتیم به نظر بنده خیلی روشن نیست . چراکه ما در برخی از کالاها خیلی بیش از 100درصد افزایش قیمت داشتیم و ارزان ترین کالایی که قبل و بعد از دور اول هدفمندی افزایش پیدا کرده نان است که حداقل 130 درصد افزایش قیمت داشته است .

راغفر تصریح کرد: سایر کالاها به مراتب بیش از درصدی که بانک مرکزی مطرح کرد افزایش یافته برای مثال ما چند صد درصد افزایش روی قیمت حامل های انرژی داریم که البته بستگی دارد که شما چه سبدی را مصرف می کند و ترکیب سبد مصرفیتان چیست و سبد مصرفی تعیین می کند که نرخ تورم خانوار شما چیست.

وی یادآورشد: همه خانوارها از سبد عمومی که از آن نام برده می شود، استفاده نمی کنند. بلکه گروههای مختلف درآمدی سبدهای مختلفی را مصرف می کنند. بنابراین به نظر می رسد که بانک مرکزی باید ببیند دهک های مختلف درآمدی چه سبدهایی را مصرف می کنند و بعد بگویند که نرخ تورم برای هر کدام از این دهک های درآمدی چیست و برای هر دهک نرخ تورمی مجزایی را مطرح کند.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: نرخ های تورمی ملی ،تفاوت های فاحشی بین کلان شهرها و شهرهای کوچک و روستاها را در خود ادغام می کند گرچه در برخی موارد آماری که بانک مرکزی جمع آوری می کند نوعا آمارهای شهری است البته نه آمارهای همه شهرها.

راغفر افزود: بنابراین به نظر می رسد که در صحت این آمار هم به لحاظ کیفیتشان و هم در گزارششان تردیدهای جدی وجود دارد و حتی این آمار بیانگر همه تورم نیست و تورم به مراتب بیش از این آمارها است.

وی با اشاره به گزارش بانک مرکزی مبنی بر بی اثر شدن یارانه های نقدی با افزایش تورم ناشی از اجرای هدفمندی یارانه ها،گفت:حتما شنیدید که می گویند " از کرامات شیخ ما چه عجب شیره را خورد و گفت شیرین است". این موضوع را قبل از اینکه قانون هدفمندی یارانه ها اجرا شود خیلی ها گفته بودند که با اجرای این قانون تورمی ایجاد می شود که بیش از آن چیزی است که به خانواده ها پرداخت می شود.تازه آقایان یادشان افتاده که با اجرای هدفمندی یارانه ها چه اتفاقی می افتد در حالیکه این موضوع عجیب نیست و از قبل هم قابل پیش بینی بود .

این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه اگر فاز دوم هدفمندی یارانه ها و آزاد سازی یکباره قیمت ها همان گونه که دولت مطرح کرده اجرا شود چه مشکلاتی ایجاد می شود؟ اظهارداشت: اگر دولت بر اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها اصرار کند و اجرای آن در بودجه هم تصویب شود. حداقل رقم تورمی که بانک مرکزی هم در آن زمان اعلام خواهد کرد 60 درصد خواهد بود که منجر به نابودی تمام واحدهای تولیدی داخلی که توانستند ادامه دهند و سرپا بمانندخواهد شد.

راغفر با بیان اینکه تورم یکی از ابزارهای توزیع درآمد به نفع ثروتمندان و به زیان فقرا است، ادامه داد: گروههای که دارای اموال متعدد هستند با افزایش نرخ تورم دارایی هایشان افزایش پیدا می کند و فقرا چون فاقد اموال هستند شکافشان با داراها بیشتر خواهد شد.

وی تصریح کرد: نسل جوان ما یعنی آنهایی که امروز از دانشگاهها فارق تحصیل می شوند که 40 درصد آنها بیکارند و آنهایی هم که شاغل می شوند امکان دسترسی به مسکن ندارند. افزایش نرخ تورم هزاران آسیب و صدها پیامد برای اقتصاد و اجتماع کشور دارد اویکی از آنها این است که نسل جوان ما به دلیل ناامیدی به حداقل های یک زندگی شرافتمندانه در داخل کشور است،ناگزیر از مهاجرت می شود و این پدیده برای کشور بسیار پر هزینه است.

این کارشناس مسایل اقتصادی خاطرنشان کرد: جوانان سرمایه های کشور ما هستند اما کسانی که فارق تحصیل می شوند سعی می کنند از کشور خارج شوند که این آسیب بسیار بزرگی برای کشور است و یکی از عارضه های تورم محسوب می شود. ضمن اینکه تورم موجب شکاف وسیع درآمدی، اقتصادی و اجتماعی و یکی از عوامل رشد آسیب های اجتماعی از جمله فقر،نابرابری و جرم و جرایم در جامعه است.