هدف این مقاله بررسی اثر در آمد حاصل از صادرات نفت خام بر اشتغال در ایران است. بحث اثر در آمد نفت بر اشتغال را نمی توان جدا از تاثیر کلان در آمد نفت بر اقتصاد کشور های صادر کننده نفت از جمله کشور ما، بررسی کرد. نفت در طی حدود یک قرن یک کالای استراتژیک تلقی شده و بر صحنه سیاست و اقتصاد جهان سایه افکنده است. این کالا خصوصآ کشور های صادر کننده را به شکل های مختلف تحت تاثیر قرار داده است. تغییرات قیمت نفت در سه دهه اخیر به صورت تاریخی متفاوت بوده و این نوسانات شدید نیز خود آثار ویژه ای را به همراه آورده است.
خصوصآ اثر نفت بر کشور های بزرگ صادر کننده، مانند ایران، عراق، ونزوئلا، مکزیک، نیجریه و الجزائر، در مقایسه با کشور های کوچک صادر کننده نفت مانند برونئی و امارات متحده عربی و همچنین کشور های اروپائی صادر کننده مانند نروژ و انگلستان بسیار متفاوت بوده است. اثر اقتصادی نفت نیز تا آنجا که به تولید کنندگان بزرگ نفت در طی سه دهه گذشته مربوط است در چارچوب وسیع تر تحولات اقتصادی اجتماعی تاریخ ساز قرار داشته است. به همین دلیل نیز برسی اجمالی این تحولات تاریخی برای ارائه پاسخ به پرسش اولیه اجتناب ناپذیر است. در بخش بعدی ابتدا به برسی تحولات قیمت نفت و اثر آن بر کشور های بزرگتر صادر کنند خواهیم پرداخت. سپس مبانی نظری مربوط مطرح خواهد شد. در قسمت بعدی به تاثیر در آمد های نفت بر روند متغیر های کلان اقتصاد ایران توجه می شود و روند تاثیر این در آمدها بر سطح اشتغال مورد توجه قرار می گیرد.
برای دسترسی به متن کامل مقاله، از لینک زیر استفاده کنید.
*این مقاله در اردیبهشت ماه سال 1387، به قلم دکتر سید محمد طبیبیان منتشر شده است.
