لذا پس از 37 سال که تراز تجاری ایران مثبت شد نگاه ها به این مسأله متفاوت بود و منتقدان از جنبه‌های دیگر به امر نگاه کردند. آنها اظهار داشتند که رکود و کاهش تولید از میزان واردات کاسته است و به همین دلیل تراز تجاری مثبت شده است. اما آمارهای دولت می‌گوید درست است که سایه رکود بر بازار بود ولی کاهش واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه‌ای تنها دلیل مثبت شدن تراز تجاری نبوده است. کاهش واردات کالاهای اساسی، کاهش 50 درصدی واردات خودرو، لوازم خانگی و سایر کالاهای غیر ضروری که در دوره‌های گذشته ارز قابل توجهی برای واردات آن صرف می‌شد دلایل اصلی مثبت بودن تراز تجاری شد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایران ، کارشناسان معتقدند زمانی‌که تراز تجاری در اقتصادی مثبت می‌شود نشانه قدرت اقتصادی آن کشور است و اگر میل به منفی داشته باشد آن کشور به سمت وابستگی اقتصادی می‌رود. لذا مسئولان دولتی و حتی بخش خصوصی این نوید را دادند که سال 95 نیز تراز تجاری مثبت حفظ شود و این امر به طور قطع با افزایش صادرات دنبال خواهد شد.
افزایش صادرات غیر نفتی در سال 95 ولی الله افخمی راد رئیس سازمان توسعه تجارت درباره مثبت شدن تراز تجاری و اینکه منتقدان معتقدند رکود حاکم بر تولید باعث شده واردات به کشور کاهش چشمگیری پیدا کند و بواسطه این امر صادرات از واردات پیشی گرفته است به خبرنگار ما گفت:درست است که سال گذشته میزان تولید برخی از واحدهای صنعتی روند کاهشی داشت ولی در کنار این موضوع سعی کردیم واردات را کنترل کنیم و اجازه ندهیم کالاهای غیر ضرور وارد کشور شود.از سویی سال گذشته واردات کالاهای اساسی مانند گندم کاهش یافت و امسال نیز محدودیت‌ها بیشتر شده است.البته هدف از این امر استفاده از پتانسیل داخلی است.وی ادامه داد:سال گذشته واردات خودرو 50 درصد، لوازم خانگی حدود 20 درصد و سایر کالاهای مصرفی هم کاهش قابل توجهی یافته است.کاهش صادراتی هم که سال گذشته رخ داد به علت کاهش قیمت نفت بود.
بر این اساس آمار واردات رسمی 22 درصد و صادرات 16 درصد کاهش داشته است و در واقع رقم واردات 6 درصد با صادرات فاصله دارد.افخمی راد با بیان اینکه مثبت شدن تراز تجاری با توجه به شرایط منطقه (بخصوص کشورهای ترکیه، عربستان و روسیه)، تحریم، محدودیت‌ها و رکودی که بر بازار وجود دارد نکته بسیار مثبتی در اقتصاد ایران است اظهار داشت:یکی از علت‌‌های کاهش صادرات غیرنفتی کاهش 5/52 درصدی صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی است که همین امر در میانگین رقم صادرات تأثیر گذاشته و اگر میعانات را کم کنیم صادرات نفتی ما 2 درصد نسبت به صادرات قبلی آن کاهش یافته است. وی تأکید کرد:برای سال 95 سعی خواهیم کرد که تراز مثبت تجاری حفظ شود و این امر با افزایش صادرات غیر نفتی دنبال خواهد شد.
دولت یازدهم تراز تجاری مثبت را حفظ می‌کند محسن بهرامی ارض اقدس، عضو اتاق بازرگانی درباره مثبت شدن تراز تجاری پس از 37 سال به خبرنگار ما گفت:تراز تجاری یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری اقتصاد هر کشوری است.اگر مثبت باشد نشان از قدرت اقتصادی آن کشور می‌دهد و اگر منفی، نشان از وابسته بودن آن کشور است.درست است که بعد از 37 سال تراز تجاری ایران مثبت شده است ولی این عدد زمانی می‌تواند برای ما حامل خبر خوبی باشد که فرآورده‌های نفتی،میعانات گازی و محصولات پتروشیمی در زمره صادرات غیر نفتی نباشد.سهم این محصولات در صادرات غیر نفتی کشور 52 درصد است.وی ادامه داد:در دولت اصلاحات میزان واردات کالاهای مصرفی حدود 14 درصد بود و این عدد در دولت دهم به 19 درصد رسید لذا دولت یازدهم در تلاش است که این عدد را کاهش دهد. خوشبختانه کاهش واردات خودرو و لوازم خانگی گویای کاهش واردات کالاهای مصرفی است. همچنین حجم قاچاق کالا از 5 میلیارد دلار در دولت اصلاحات به حدود 20 میلیارد دلار در دولت دهم رسید.لذا این معضل صدمه قابل توجهی به تولیدکنندگان داخلی زد و آنها مجبور به کاهش تولید شدند.
بهرامی ارض اقدس تأکید کرد: دلایلی دیگر هم باعث شد که به صورت سلسه وار تراز تجاری روند بهبودی به خود بگیرد. اول آنکه دولت به نرخ ارز ثبات بخشید.دوم آنکه تورم نقطه به نقطه را به کمتر از 12 درصد رساند،برای صادرات سیاست‌های تشویقی در نظر گرفت،نرخ سود تسهیلات بانکی را کاهش داد که بواسطه آن مؤسسات مالی و اعتباری غیر مجاز ورشکسته شدند. لذا این تصمیمات باعث شد تا به مرور زمان تسهیلات بانکی به سمت تولید کنندگان برود و البته در سال جاری اثرات مثبت تصمیم‌های دولت یازدهم بیش از گذشته هویدا می‌شود. وی تأکید کرد: معتقدم با فعالیت‌هایی که دولت یازدهم (اجرای قانون بهبود فضای کسب و کار،حذف مجوزهای غیرضرور،کوتاه شدن زمان واردات و صادرات) انجام داده است مثبت بودن تراز تجاری حفظ شود.اما امیدوارم این روند بدون میعانات گازی و محصولات پتروشیمی باشد.
احمد صادقیان عضو اتاق بازرگانی ایران نیز درباره اینکه بخش کشاورزی تا چه حد در مثبت شدن تراز تجاری اثرگذار بوده است به خبرنگار ما گفت:سال 94 واردات کالاهای اساسی از جمله گندم کاهش یافت و در این میان تولیدکنندگان داخلی سعی کردند با افزایش تولید در حوزه‌های مختلف دولت را به مرحله خودکفایی برسانند.بدین جهت سال جاری بین 10 تا 11 میلیون تن گندم تولید خواهد شد و این به منزله آن است که امسال تنها در موارد خاص واردات گندم صورت می‌گیرد. وی افزود:تراز تجاری در بخش کشاورزی حدود 5/4 درصد مثبت شده است.لذا این حوزه در مثبت شدن تراز تجاری کل کشور بسیار اثرگذار بوده است.برای استمرار این امر باید به سمت افزایش بهره وری،مدیریت مصرف آب و دانش فنی حرکت کنیم.
آمار دولت بدون غلط است همچنین مهدی‌پور قاضی، عضو دیگر اتاق بازرگانی ایران درباره مثبت شدن تراز تجاری گفت: یکی از موضوعات مهم که در دولت یازدهم رخ داد ارائه آمار صحیح و بدون غلط است.لذا اعدادی که در مثبت شدن تراز تجاری مطرح شده کاملاً درست است.سال 94 به دلایل متعدد واردات و صادرات کاهش یافت و آن بخشی هم که توانستند صادرات داشته باشند در حوزه نفت،گاز و پتروشیمی بود لذا همین امر کمک کرد تا اعداد واردات و صادرات به هم نزدیک شوند.اما باید به نکته‌ای هم توجه کرد و آن اینکه اگر میزان قاچاق را هم در مقوله واردات ببینیم تراز تجاری از مثبت خارج می‌شود.
