اقتصاد آنلاین – سهیل بانی؛ بورس امروز در حالی معاملات امروز خود را آغاز کرد که برای میزبانی از اولین عرضه اولیه سال ۱۴۰۱ آماده می‌شد. امروز ۱۵درصد از سهام شرکت آسیاتک در بازار دوم بورس عرضه شد و بیش از یک میلیون و ۵۸۰هزار نفر در این عرضه اولیه مشارکت کردند.
موضوع عرضه‌های اولیه از سال ۹۹ و رشد حبابی بورس به این سو، وجهه مهم‌تری به خود گرفته و برای قشر وسیعی از مردم اهمیت پیدا کرده است. سیل عرضه اولیه‌های پرسود سال ۹۹ و ابتدای سال ۱۴۰۰، افراد زیادی را به بورس جذب کرد اما در ادامه و با آغاز سقوط بازار، استقبال‌ها از این عرضه‌ها کاهش محسوسی پیدا کرد.
گراف زیر به خوبی نشان می‌دهد که میزان مشارکت در عرضه‌های اولیه با شاخص کل بورس در روز عرضه رابطه‌ای مستقیم دارند و روند یکسانی را دنبال می‌کنند. لازم به ذکر است که در گراف زیر، تنها عرضه‌های اولیه به شیوه ثبت سفارش بررسی شده‌اند و عرضه اولیه نمادهای «حآفرین»، «توسن» و «شکام» که به روش‌های دیگر عرضه شدند، جایی در آن ندارند.
برای مشاهده تصویر در اندازه اصلی، روی آن کلیک کنید
کاهش عرضه‌های اولیه در بورس «عشقی»
مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، از زمان نشستن بر صندلی ریاست این سازمان، همیشه بر اهمیت عرضه‌های اولیه تاکید کرده است و وعده عرضه اولیه‌های جذاب را به اهالی بورس داده است. با این وجود، بررسی عملکرد عشقی در این زمینه، در حدود ۶ماهی که از آغاز تصدی وی در پست ریاست سازمان بورس می‌گذرد، اظهارات او را تایید نمی‌کند.
عشقی در ۲۱ مهر ماه سال گذشته، به عنوان رییس سازمان بورس انتخاب شد و از این تاریخ تا پایان سال ۱۴۰۰، بازار سهام شاهد تنها یک عرضه اولیه بود. این درحالی است که در نیمه نخست سال گذشته، ۱۵ شرکت سهام خود را روانه معاملات بازار سرمایه کردند.
عشقی طی اظهاراتی که اخیرا داشته، اعلام کرده است که ۲۵ شرکت آماده عرضه اولیه هستند. به نظر می‌رسد که «آسیاتک» نخستین آنهاست و باید منتظر بود و دید که تاکیدهای فراوان عشقی به این موضوع، روند عرضه‌های اولیه را به روزهای خوش خود در سال‌های گذشته باز می‌گرداند یا نه.
زشت و زیبای عرضه‌های اولیه
بی‌ثباتی بورس در ماه‌های گذشته و افت قیمت شدید بخش عمده عرضه‌های اولیه دو سال گذشته، باعث شده تا بخشی از کارشناسان این حوزه، عقیده داشته باشند که عرضه اولیه سهام در شرایط کنونی، نه تنها اقدام مثبتی برای بازار نیست، بلکه می‌تواند اثراتی منفی از خود بجا بگذارد.
این دسته از کارشناسان معتقدند که بخشی از معامله‌گران برای شرکت در عرضه‌های اولیه، پول جدیدی وارد بازار نمی‌کنند و سهم‌های دیگر خود را می فروشند. در نتیجه فشار فروش در این نمادها افزایش یافته و باعث افت آنها می‌شود.
از سوی دیگر اما گروهی از کارشناسان بورسی اعتقاد دارند که که در شرایط متعادلی همچون وضعیت کنونی، عرضه اولیه سهام می‌تواند تاثیر مثبتی بر بازار داشته باشد. به علاوه، شرکت‌های زیادی در صف عرضه سهام خود هستند و تاخیر در این روند، می‌تواند رویه تامین مالی این شرکت‌ها را به خطر انداخته و به ضرر آنها تمام شود.
البته باید به این نکته توجه کرد که عرضه‌های اولیه به تنهایی نمی‌توانند باعث سقوط یا صعود بورس شوند و بسیاری از متغیرهای بنیادی هستند که تاثیر بیشتری از عرضه اولیه بر بازار دارند.
با این وجود، نباید فراموش کنیم که رسالت بورس و بازار سرمایه چیست. عرضه سهام در بازار سرمایه، روشی برای تامین مالی امن، ارزان و از همه مهمتر، سریع شرکت‌هاست و به تاخیر انداختن این فرآیند، حتی اگر برای جلوگیری از زیان عده‌ای از معامله‌گران باشد، بورس را از ذات خود دور می‌کند.
