به گزارش اقتصادآنلاین؛ بنابر جلسه علنی ۱۵ اسفندماه سال ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی بخش هزینه‌ای لایحه بودجه ۱۴۰۱، در صورت پرداخت سودهای توزیعی از هر طریقی به جز سجام، ناشر مکلف است مبلغ سود را با ۲۰درصد جریمه پرداخت نماید. سازمان بورس و اوراق بهادار موظف است بر اجرای این بند نظارت کند.
به دنبال این موضوع، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار با ارسال نامه‌ای به تمامی ناشران ثبت‌شده و موسسات حسابرسی معتمد این سازمان از الزامی شدن پرداخت سود سهام از طریق سامانه سجام در سال جاری خبر داد. بر اساس این نامه، تمامی ناشران ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای تسهیل امور سهامداران موظف شدند سود تقسیمی مصوب مجمع عمومی را با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) به سهامداران پرداخت کنند. بنابراین، مدیران متخلف از اجرای این حکم با شکایت سازمان بورس به انفصال از خدمت در دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌های سهامی عام به مدت شش ماه تا دو سال محکوم می‌شوند.
پیش از این موضوع نیز، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، با اشاره به افزایش تعداد سهامداران بورسی و تعداد قابل توجه سهامدارن شرکت‌هایی که در سال‌های اخیر وارد بازار سرمایه شده‌اند، از پرداخت سود ۲۸۲ شرکت بورسی از طریق سجام خبر داد. به گفته وی، سودها در بستر الکترونیکی و متمرکز از این طریق پرداخت خواهند شد تا سهامداران به دنبال دریافت سود خود از شرکت‌های متعدد سرگردان نشوند.
با این وجود، بررسی اطلاعیه‌های سود تقسیمی شرکت‌ها از سایت کدال نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۰ از بین ۵۱۵ شرکت، ۲۶۸ شرکت از طریق سامانه سجام، سود تقسیمی را واریز می‌کنند. اما ۲۵۰ شرکت همچنان غیرسجامی هستند. در واقع نزدیک به نیمی از شرکت‌های بورسی، سود را از طریق سامانه سجام واریز نمی‌کنند.
چرا برخی از شرکت‌ها سود سهام را از طریق سجام پرداخت نمی‌کنند؟
به گفته غلامرضا ابوترابی، نایب رئیس هیات مدیره شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، علت پرداخت نکردن سود توسط برخی از شرکت‌ها، نبود نقدینگی، نبود الزام قانونی و دریافت کارمزد ۲۵۰ تومانی به ازای هر تراکنش توسط شرکت سپرده‌گذاری از ناشر است که بخش عمده‌ای از این کارمزد، به بانک‌های عامل واریز می‌شود و بخش اندکی نیز صرف هزینه‌های جاری شرکت می‌شود.
برخی از شرکت‌ها نیز زیان ده هستند و سودی برای تقسیم ندارند؛ بنابراین معاف از پرداخت سود هستند. برخی از شرکت‌ها نیز به دلایلی مانند به حد نصاب نرسیدن، اشکال در صورت‌های مالی و عدم تایید حسابرس، سود سهام خود را پرداخت نمی‌کنند. همچنین برخی از ناشران به علت رسوب وجوهی که سهامداران خرد دارند و در حساب شرکت‌ها باقی می‌ماند، موافق پرداخت سود از طریق سجام نیستند. زیرا برخی از سهامداران به علت ناچیزی سود سهام و برخی به علت اینکه اطلاعی از زمان دریافت سود از طریق بانک و یا شرکت ندارند، اقدام به دریافت سود نمی‌کنند.
لازم به ذکر است که طبق قانون تجارت، شرکت‌های سودده بورسی ملزم هستند ۱۰درصد از سود خود را به صورت سالانه و نقدی، میان سهامداران خود تقسیم کنند.
