به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کالاخبر؛ مرور معاملات سال ۹۹ بورس کالا نشان می‌دهد که جدای از ثبت رکوردهای جدید در حجم و ارزش معاملات به تفکیک محصولات مختلف، ۸ رکورد اصلی در بازار فیزیکی به ثبت رسیده است؛ طی سال گذشته رکورد تاریخی حجم و ارزش معاملات بازار فیزیکی، حجم و ارزش معاملات محصولات صنعتی، حجم و ارزش معاملات پتروشیمی و حجم و ارزش معاملات فرآورده‌های نفتی همگی شکسته شد. همچنین علاوه بر رشد بسیاری از متغیرها، رکورد تاریخی ارزش معاملات گواهی سپرده کالایی و ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی در سال گذشته نیز جابه‌جا شد.
معامله ۳۳ میلیون تن کالا
طی دوره مورد بررسی، در بازار فیزیکی بورس کالای ایران بالغ بر ۳۳ میلیون و ۳۹۰هزار تن انواع کالا در حالی دادوستد شد که این حجم نسبت به دوره مشابه با رشد ۲۷درصدی همراه بود. ارزش معاملات نیز با افزایش ۱۲۷درصدی به رقم ۳۱۲هزار و ۶۳۵ میلیارد تومان نزدیک شد.
از کل کالاهای معامله شده در بازار فیزیکی بورس کالای ایران نزدیک به ۱۲.۷ میلیون تن کالا به صورت سلف فروخته شد و حدود دو میلیون تن کالا نیز به صورت نسیه مورد معامله قرار گرفت و مابقی یعنی بیش از ۱۸.۶ میلیون تن کالا نیز به صورت نقدی خریداری شد و در این بین، حجم معاملات نسیه رشد ۲۲۵درصدی را نسبت به دوره پیش از آن تجربه کرد.
پیشتازی فولاد در تالار صنعتی و معدنی
در بخش تالار محصولات صنعتی و معدنی بیش از ۱۳ میلیون و ۷۳۸هزار تن کالا به ارزشی بالغ بر ۱۶۶هزار میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت که نسبت به سال پیش از آن به ترتیب رشد ۴۲ و ۱۷۱درصدی را در حجم و ارزش معاملات تجربه کرد.
در این تالار حدود ۹.۸ میلیون تن کالا به صورت سلف، ۲۷۹هزار تن کالا در قالب قرارداد نسیه و ۳.۶ میلیون تن کالا به صورت نقدی فروخته شد که در این بین حجم معاملات سلف و نقدی با افزایش ۲۹.۷ و ۱۰۷.۸درصدی همراه بود که عمده این حجم و ارزش مربوط به معاملات فولاد بوده است.
تالار صنعتی و معدنی بورس کالا در سال ۹۹ معامله ۱۲ میلیون و ۴۳۷هزار و ۲۳۲ تن فولاد به ارزش ۱۳۰هزار میلیارد تومان را تجربه کرد که ۹۰.۵ درصد از کل معاملات این تالار را به لحاظ حجم و ۷۸.۸درصد از نظر ارزش را به خود اختصاص داده است. حجم معاملات فولاد در سال گذشته رشد ۳۶.۸درصدی را شاهد بود و ارزش معاملات آن هم با رشد ۱۹۵درصدی همراه بوده است.
در این تالار، بیش از ۲۳۸هزار و ۹۲۰ تن آلومینیوم به ارزش تقریبی ۹هزار و ۵۶۷ میلیارد تومان خرید و فروش شد. ۵۰۵هزار تن سنگ آهن، ۲۰۷هزار و ۲۰۵ تن مس و ۱۳هزار و ۷۹۵ تن روی نیز در این دوره به ثبت رسید. ۳۱۳هزار و ۷۵۰ تن خاک روی، ۵۱۵ تن سرب و ۱۳۰۰ تن چدن از دیگر کالاهای معامله شده در این تالار بود. همچنین در این تالار ۶۷۵ کیلوگرم طلا به ارزش ۷۵۹ میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت که به لحاظ حجم ۲۷درصد و به لحاظ ارزش، ۱۵۷درصد رشد نسبت به سال ۹۸ داشته است.
یکه تازی زعفران و خرما در تالار کشاورزی
بازار محصولات کشاورزی نیز با معامله ۶۸۴ تن محصول، ارزش ۶۴۹ میلیارد تومانی را به ثبت رساند تا علی‌رغم کاهش حجم معاملات، شاهد رشد چشمگیر ارزش معاملات سال ۹۹ باشیم. گفتنی است این افزایش در ارزش معاملات ناشی از رشد معاملات محصول زعفران در سال گذشته بوده است. در این بخش، کلیه معاملات به صورت نسیه انجام شد. در سالی که گذشت معامله گران ۷۴ تن زعفران و ۶۱۰ تن خرما را در تالار محصولات کشاورزی مورد دادوستد قرار دادند؛ گفتنی است عمده معاملات کالاهای کشاورزی در بورس کالا با تمرکز بر حوزه بازار مالی و مشتقه با رونق در جریان بوده است.
رشد ۹۶درصدی ارزش معاملات محصولات پتروشیمی
رشد ۱۱ و ۹۶درصدی حجم و ارزش معاملات بازار محصولات پتروشیمی به نسبت سال ۹۸ نیز رهاورد دادوستد ۵ میلیون و ۱۴۱هزار و ۵۵۰ تن محصول در این تالار بود که ارزش ۸۳هزار و ۳۷۷ میلیارد تومانی را در پی داشت.
در این بخش بیش از یک میلیون و ۳۶۷هزار تن کالا به صورت سلف معامله شد و ۶۷۱۵ تن کالا در قالب قرارداد نسیه به فروش رسید. ۳ میلیون و ۷۶۷هزار تن کالا نیز به صورت نقدی در تالار محصولات پتروشیمی خریداری شد. در این گروه، حجم و ارزش معاملات در کلیه قراردادها با افزایش همراه بود.
در سال گذشته، یک میلیون و ۶۹۹هزار و ۸۰۲ تن محصول شیمیایی، ۳ میلیون و ۴۳۸هزار و ۱۲۸ تن پلیمر و ۳۶۲۰ تن انواع گازها و خوراک‌ها مورد دادوستد قرار گرفت.
سهم ۴۳ درصدی فرآورده‌های نفتی در بازار فیزیکی
در بخش محصولات فرآورده‌های نفتی نیز ۱۴ میلیون و ۳۸۷هزار و ۳۷۱ تن کالا در حالی مورد معامله قرار گرفت که رشد ۲۰.۵درصدی نسبت به سال ۹۸ برای این معاملات به ثبت رسید. در این بخش ارزش معاملات نیز با ۸۳درصد افزایش به رقم ۶۰هزار و ۷۲۸ میلیارد تومان بالغ شد. سهم فرآورده‌های نفتی در معاملات بازار فیزیکی ۴۳.۱درصد گزارش شده است.
در بازار مذکور، معامله‌گران در بخش معاملات نسیه شاهد جهش ۵۹۵درصدی حجم معاملات بودند و در دو بخش سلف و نقدی نیز حجم معاملات به ترتیب یک و ۹درصد رشد را تجربه کرد.
روغن، قیر، وکیوم باتوم، گوگرد، لوب کات، سلاپس واکس و عایق رطوبتی محصولاتی بود که در سال ۱۳۹۹ در بازار فرآورده‌های نفتی خرید و فروش شد. به این ترتیب، معامله‌گران بیش از ۱۱۷هزار تن انواع روغن، ۵.۴ میلیون تن قیر و ۶.۳ میلیون تن وکیوم باتوم را خریدند. همچنین نزدیک به ۱.۷ میلیون تن لوب کات، ۴۱هزار تن سلاپس واکس و ۴۵هزار تن عایق رطوبتی نیز در تالار مذکور دست به دست شد.
پای قرارداد نسیه به بازار فرعی باز شد
۱۲۲هزار و ۹۷۳ تن کالا نیز در بازار فرعی معامله شد که ارزش این معاملات به رقمی بیش از ۹۲۶ میلیارد تومان رسید. به این ترتیب، رشد ۳۳ و ۹۵درصدی حجم و ارزش معاملات بازار فرعی نیز از دیگر رکوردهای ثبت شده در بورس کالا طی سال ۹۹ بوده است.
در بازار فرعی نیز از حجم معاملات سلف کاسته شد و حجم معاملات نقدی با رشد ۱۵درصدی همراه شد و در حالی که طی سال ۹۸ هیچ معاملاتی در قالب قرارداد نسیه در این تالار معامله نشده بود، در سال ۹۹ معامله‌گران بیش از ۲۸هزار تن کالا را در قالب قرارداد نسیه مورد معامله قرار دادند.
فولاد، ضایعات، پلیمر، محصولات کشاورزی، شیمیایی، مواد معدنی و فرآورده‌های نفتی از کالاهای معامله شده در بازار فرعی بورس کالای ایران در سال گذشته بود. در این بین بیشترین حجم معاملات به مواد معدنی با ۳۳هزار و ۹۵۰ تن کالا اختصاص داشت.
انعقاد بیش از ۱۳ میلیون قرارداد مشتقه
بازار مشتقه بورس کالای ایران نیز شاهد معامله ۱۳ میلیون و ۷۶۱هزار و ۸۸۵ قرارداد آتی و اختیار معامله به ارزشی حدود ۱۹هزار و ۵۶۲ میلیارد تومان بود. در این بخش، ۳۴هزار و ۵۴۴ قرارداد اختیار معامله منعقد شد و مابقی قراردادها به قراردادهای آتی اختصاص داشت.
رشد ۱۸۷درصدی ارزش معاملات بازار ابزارهای مالی
در بازار ابزارهای مالی بورس کالای ایران نیز در حالی بالغ بر یک میلیارد و ۷۴۵ میلیون و ۶۶۴هزار قرارداد شامل اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری دست به دست شد که ارزشی بیش از ۱۸هزار و ۷۲۲ میلیارد تومان را در پی داشت. در این تالار حجم و ارزش معاملات به ترتیب ۹۰ و ۱۸۷درصد رشد را تجربه کرد.
در این بخش بیش از ۵۳ میلیون اوراق سلف موازی استاندارد به ارزشی نزدیک به ۳هزار و ۹۵۶ میلیارد تومان در حالی دادوستد شد که این آمار با رشد ۱۴۶ و ۳۸۶درصدی نسبت به دوره مشابه سال پیش از آن همراه شد. در بخش معاملات گواهی سپرده کالایی نیز معامله‌گران شاهد رشد ۹۶ و ۱۲۱درصدی حجم و ارزش معاملات نسبت به دوره پیش از آن بودند تا با معامله بیش از ۱۳۲ میلیون و ۸۲۲هزار ورقه بهادار مبتنی بر کالا ارزشی بالغ بر ۸.۸هزار میلیارد تومان به ثبت برسد.
یک میلیارد و ۵۵۹ میلیون و ۶۹۲هزار و ۵۸۵ واحد سرمایه‌گذاری صندوق‌های کالایی نیز در حالی خرید و فروش شد که ارزشی بیش از ۵هزار و ۹۴۰ میلیارد تومان برای آن رقم خورد.
تولد دو بازار جدید
بورس کالای ایران در سال گذشته میزبان دو بازار و تحویل جدید بود. بازار اول به آغاز تابلوی معاملات املاک و مستغلات در بازار فیزیکی اختصاص داشت که با فروش سه باب ملک، ارزش این معاملات به ۳۲ میلیارد و ۶۴۵ میلیون تومان رسید.
معاملات مناقصه نیز بازار جدید دیگری بود که در سال ۱۳۹۹ آغاز به کار کرد تا با معامله ۲۰هزار عدد کنتور برق ارزش ۶ میلیارد و ۷۱۵ میلیون تومانی در این حوزه ثبت شود.
