در واقع افزایشی شدن قیمت نفت در بازارهای دنیا با انتشار اخبار کشف موفقیت‌آمیز بودن کشف واکسن کرونا سیگنال‌ساز اصلی بازار HSFO (نفت‌کوره با سولفور بالا) و به تبع لوب‌کات که یکی از مشتقات نفتی است، شد. با توجه به نحوه تعیین قیمت پایه لوب‌کات در بورس‌کالا که براساس میانگین قیمت پایه دو هفته قبل استفاده می‌شود و با توجه به استمرار روند رو به رشد بهای HSFO حداقل تا نیمه دی ماه احتمال کاهشی شدن قیمت پایه لوب‌کات در بورس کالای کشور گویا چندان جدی نیست. اما با توجه به آنکه اغلب موسسات بین‌المللی بر این باورند که بهای نفت در میان مدت نسبت به نرخ فعلی کاهش خواهد داشت و در کانال ۴۰ تا ۵۰ دلار نوسان می‌کند، وضعیت قیمتی لوب‌کات در میان‌مدت متفاوت خواهد بود. این دوگانگی ذهنیت‌ها بسیار جدی است یعنی هم‌اکنون ذهنیت کاهشی از مسیر تحلیل‌های موسسات بین‌المللی احتمال افت بهای نفت خام را نشان می‌دهد ولی جریان غالب عمومی در جهان با محوریت بازارها رشد نرخ را نشان داده و حتی بعد از لمس سقف ۵۰دلاری، گویا کانال افزایشی جدیدی گشایش یافته است که می‌تواند روند صعودی بهای نفت خام را به همراه داشته باشد. این سیگنال را باید جدی گرفت زیرا اثرگذاری آن مستقیما بر بهای لوب‌کات در بازارهای داخلی و جهانی موثر است.
ثبت رکورد قیمت لوب‌کات
بهای پایه و قیمت مورد معامله لوب‌کات در رینگ معاملاتی بورس کالا، ظرف هفته‌های اخیر روندی افزایشی داشته و با رسیدن به نرخ ۸ هزار و ۲۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم به رکورد قیمتی خود در این بازار رسیده و در اوج قیمت قرار گرفته است. روند رو به رشد نرخ ارز در کشور ظرف ماه‌های گذشته عامل اصلی افزایش بهای پایه لوب‌کات در معاملات بورس‌کالا بود، اما ظرف هفته‌های اخیر افزایشی‌شدن بهای HSFO زمینه‌ساز رشد قیمت پایه در این بازار شد. از آنجایی‌که بهای پایه لوب‌کات در بورس کالای کشور براساس میانگین جهانی نرخ فروش دو هفته قبل HSFO (نفت‌کوره سولفور بالا) در ضریبی مشخص (رقمی نزدیک به ۹/ ۰×۱۵/ ۱) با احتساب میانگین نرخ ارز نیمایی تعیین می‌شود، بنابراین نوسانات نرخ ارز در کشور و تغییرات بهای نفت در بازار جهانی و به‌طور مشخص قیمت HSFO بر قیمت پایه لوب‌کات در بورس کالای کشور اثرگذار می‌شود.
از فراز و فرودهای HSFO تا تاثیر نرخ ارز
شیوع ویروس کرونا در چین و سپس در سایر نقاط دنیا و اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای و افت قابل‌ملاحظه رفت و آمد و تجارت بازار نفت را در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ دچار ریزش قابل‌توجهی کرد به گونه‌ای که در آوریل امسال بازار نیویورک تجربه سقوط نفت به زیر صفر را نیز داشت. سقوط بهای نفت سیگنالی منفی برای تمامی بازارهای کالایی داشت. در این میان بهای HSFO که جزو مشتقات تولید نفت به‌شمار می‌رود ریزش شدیدی را تجربه کرد به گونه‌ای که بهای HSFO تحویل بندر در ایالات‌متحده آمریکا به ۱۴ دلار نیز رسید که این قیمت کمترین رقم برای این محصول برای بیش از ۵ سال گذشته بود. با اتمام قرنطینه‌های سختگیرانه در چین از ماه مه (خرداد) قیمت نفت وارد فاز افزایشی شد و همین موضوع سیگنالی مثبت به بازار HSFO نیز وارد کرد.
روند کاهشی قیمت HSFO باعث شد تا در زمستان سال گذشته و همچنین در ماه‌های ابتدایی امسال و به‌طور مشخص‌تر تا اواسط خرداد قیمت لوب‌کات در بورس کالای کشور کاهشی قابل‌توجه داشته باشد و در محدوده ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم معامله شود.
این در حالی بود که نرخ ارز در بازار آزاد کشور تقریبا از ابتدای سال وارد مسیر افزایشی شده بود، اما اثرگذاری این روند رو به رشد در نرخ ارز نیمایی با اندکی تاخیر به‌وجود آمد، به همین علت نیز بهای پایه محصولات در بورس‌کالا که بر مبنای ارز نیمایی تعیین می‌شود با تاخیر از افزایش شدن نرخ ارز تاثیر پذیرفت. اما در تابستان امسال نرخ ارز نیمایی وارد مسیری افزایشی شد و همین موضوع نیز سیگنالی مثبت در تعیین نرخ پایه محصولات عرضه شده در بورس‌کالا بود.
بنابراین در تابستان امسال بهای پایه لوب‌کات عرضه شده در بورس کالای کشور متاثر از افزایشی شدن نرخ ارز نیمایی در داخل و روند رو‌به‌رشد قیمت جهانی HSFO مثبت شد. روند افزایش نرخ ارز نیمایی در نیمه آبان متوقف شد و پس از آن شاهد کاهش این نرخ در بازار کشور نیز بودیم؛ اما قیمت نفت و به‌تبع قیمت HSFO به مسیر افزایشی خود ادامه داد و همین موضوع نیز مانع از آن شد که کاهشی شدن نرخ ارز نیمایی در کشور از قیمت لوب‌کات در بازار بکاهد.
در روزهای گذشته بازارهای دنیا مجددا نفت ۵۰ دلاری را تجربه کردند، همین موضوع نیز عاملی شد تا قیمت HSFO تحویل بنادر ایالات‌متحده آمریکا در روز ۱۰ دسامبر به ۴۳ دلار در هر بشکه نیز برسد. این قیمت بیشترین نرخ معامله این محصول پس از فوریه ۲۰۲۰ است. اغلب پیش‌بینی‌های موسسات معتبر بین‌المللی نوسان نفت در کانال ۵۰ دلار به ازای هر بشکه را سست می‌داند و بر این باورند که در میان‌مدت نفت در کانال ۴۰ تا ۵۰ دلار معامله خواهد شد، بنابراین انتظار می‌رود که قیمت جهانی HSFO نیز به‌تبع نرخ نفت افت اندکی را در میان مدت تجربه کند.
سرنوشت لوب‌کات در بورس کالا
از آنجایی‌که قیمت لوب‌کات در بورس کالای کشور بر مبنای میانگین قیمت جهانی HSFO در دو هفته قبل مشخص می‌شود و این محصول نیز در روزهای اخیر روند افزایشی داشته، بنابراین احتمال کاهش نرخ پایه این محصول برای معاملات بورس‌کالای کشور برای دو هفته ابتدای دی ماه چندان محتمل نخواهد بود.
رینگ معاملاتی بورس‌کالا در هفته‌های گذشته شاهد رکودی قابل‌توجه در بسیاری از بازارها بود، اما بررسی روند معاملات لوب‌کات در بورس کالای کشور حاکی از آن است که این بازار از این وضعیت رکودی تقریبا در امان مانده و حجم قابل‌توجهی از محصول عرضه شده در این بازار به‌صورت هفتگی معامله شده است.
متقاضیان لوب‌کات تولیدکنندگان روغن موتور در کشور به‌شمار می‌روند، در اواخر آبان ماه امسال با درخواست تولیدکنندگان روغن موتور مبنی بر افزایش قیمت محصولات خود موافقت شد و نرخ رسمی برای روغن موتور دیزلی ۵۳ درصد و برای روغن‌موتور معمولی (خودروهای بنزینی) ۴۰ درصد رشد پیدا کرد. به‌نظر می‌رسد که افزایش به‌وجود آمده در قیمت محصول نهایی باعث شده تا با وجود افزایش قیمت پایه لوب‌کات در بورس‌کالای کشور اما متقاضیان این محصول برخلاف بسیاری دیگر از صنایع تکمیلی از حضور در بازار برای خرید مواد اولیه عقب‌نشینی نکرده و به این ترتیب این بازار به فاز رکودی فرونرود.
